Portekiz'in borç sorunu

Teixeira dos Santos, hükümetin onayını alan yardım paketi çerçevesinde ihtiyaç duyulan yüksek vergiler ve harcama kesintileri sonucu, 2011 ve 2012 yıllarında ekonominin yüzde 2’şer daralmasını beklediklerini ifade ederek, gelir vergisinin değil, tüketim vergilerinin artırılacağını ve Portekiz’in borç gayri safi yurtiçi hasıla oranının, düşmeden önce, 2013’e kadar yükseleceğini belirtti.

Programın büyümeye dönüşü ve istihdamı amaçladığını belirten Teixeira dos Santos, bankacılık önlemlerinin de ekonomiye finans temin etmeyi amaçladığını kaydetti. Başbakan Jose Socrates, dün Avrupa Birliği ve Uluslararası Para Fonu (IMF) ile haftalar süren müzakereler sonrasında 78 milyar euroluk yardım paketi konusunda anlaşıldığını açıklamıştı. Socrates, kamu sektöründe ücret kesintileri ve işten çıkarmalardan kaçınan ”iyi bir anlaşma” kazandıklarını belirtti.

Hazırladıkları teşvik planı parlamento tarafından reddedilince, mart ayında istifa eden Socrates, seçimlere kadar başbakanlık görevini geçici olarak sürdürüyor. Portekiz’in iki büyük muhalefet partisi, Avrupa ve IMF’li yetkililerin toplantısının ardından kurtarma paketini destekleyeceği işaretleri verdi. Özellikle seçim anketlerinde önde gözüken PSD’nin paketi desteklemesi Avrupa tarafından hayati önemde görülüyor.

PSD Başkanı Passos Coelho, RTP televizyonuna yaptığı açıklamada, uzun süredir söyledikleri gibi ülkenin bu pakete ihtiyacı olduğunu belirterek, anlaşmanın koşullarının, ”Yunanistan ve İrlanda’ya göre daha fazla başarılma şansı önerdiğini” söyledi.

BÜTÇE AÇIĞI HEDEFİ YÜZDE 5,9
Yardım programı çerçevesinde bu yıl için bütçe açığı hedefi yüzde 5,9, 2012’de yüzde 4,5 ve 2013 yılında ise yüzde 3 olarak belirlendi. Geçen yıl Portekiz’in bütçe açığı gayri safi yurtiçi hasılasının yüzde 9,1 düzeyindeydi.

Program, bankacılık sektörünün sermaye yapısının yeniden yapılandırılması için 12 milyar euroya kadar kaynak öngörüyor ve bankaların sermaye yeterlilik oranının (core Tier 1) 2012 sonuna kadar aşama aşama yüzde 10’a çıkarılmasını istiyor.

Plan, özelleştirme gelirlerinin de 2013’e kadar 5,3 milyar euroya çıkacağını tahmin ediyor. Planlanan özelleştirmeler içinde havaalanı yönetimi şirketi ANA, ulusal posta şirketi CTT, enerji şirketi EdP’nin hisseleri ve ulusal elektrik dağıtım şirketi REN bulunuyor.

İspanya’ya bağlantı sağlayacak yüksek hızlı tren gibi büyük kamu projeleri ise ertelenebilecek. IMF’nin sayfasında yer alan açıklamada ise 78 milyar euroluk paketin Portekiz’in piyasalardan borçlanırken nefes alabilmesine imkan sağlayacak şekilde hazırlandığını, bu miktarın 52 milyar eurosunun Avrupa Birliği’nden geleceğini, IMF’nin katkısının da üç yıl için 24 milyar SDR yani 26 milyar euro olacağı belirtildi.

FAİZ ORANLARI
Öte yandan, IMF’nin üst düzey yetkilileri, IMF’nin verdiği kredinin faiz oranının yüzde 3,25 ile yüzde 4,25 arasında olacağını belirtti. Düşük faiz oranı ilk yıllarda uygulanacak, sonrasında faiz oranı yükselecek.

Avrupa Birliği’nin temsilcisi Juergen Kroeger, Avrupa Birliği’nin pakete yaptığı kredi katkısı için faiz oranının henüz belirlenmediğini ifade etti.