Politikacılar kısa vadeli düşünüyor

ABD'de emlak alanların banka kredi borçlarını ödeyememesinden kaynaklanan finans krizinde dibi gördük mu? Dünya borsalarının seyrine bakarsak cevap "Evet" gibi görünüyor. Bu konudaki göstergelerden biri de yatırımcının "korku endeksi" olarak da bilinen ve risk iştahına işaret VIX endeksindeki düşüş. VIX endeksi 23'ler seviyesine kadar indi. Bu 2008'in eylül ayından bu yanaki en düşük seviye olarak gösteriliyor. Eğer endeks 20'den küçük ise yatırımcının risk iştahı yüksek oluyor. Eğer rakam 20'den büyük ise risk iştahının düştüğü anlamına geliyor.
* * *
2000'li yıllar boyunca endeksin kritik seviye olan 20'nin altında kalmış. Fakat 2007 ortasından itibaren endeks yükselmeye başlamış. Lehman Brothers'a el koyulan tarihten, 2008 Eylül'ünden itibaren, hızla yükselmeye başlayan VIX ekim-kasım aylarında 80 seviyesine kadar çıkarak rekor tavan yapmış. Risk-yatırım iştahı dibe vurmuş. Ama endeksin normalleşme seviyesi olan 20 seviyesinden yukarıda olması yükselişin henüz trend haline gelmediğini gösteriyor. Yani hâlâ krizin mali piyasalardaki etkisi sürüyor. Ne zaman ki VIX 20'nin altına iner o zaman gönül rahatlığıyla mali piyasalar için dipten dönüş başladı diyebiliriz.
* * *
Piyasalardaki son gelişmeleri ve özellikle de Türk ekonomisini Deutsche Bank'ın yan kuruluşu olup 1956'dan kurulan DWS'in Doğu Avrupa, Türkiye ve gelişmekte olan piyasalardan sorumlu fon yöneticisi Sebastian Kahlfeld ile konuştum. DWS, Avrupa, ABD, Asya-Pasifik ve Orta Doğu borsalarında, yani tüm dünyada çok aktif. DWS, Almanya'da 128 milyar Euro ile birinci, Avrupa'da 133 milyar Euro ile üçüncü ve 231 milyar Euro portföy ile dünyanın önde gelen fon şirketi. DWS dünyadaki büyük yatırımcının Almanya'daki en önemli adreslerinden biri olarak biliniyor. Hemen her gün Türkiye de dahil olmak üzere dünyanın önde gelen şirketlerin üst düzey yöneticilerinden birini DWS'in koridorlarında görmek mümkün. DWS'in 500'e yakın fonu var. DWS'in Türkiye fonu "DWS Türkei" Kahlfeld tarafından yönetiliyor ve Türkiye dışında borsalardaki en büyük Türkiye fonu olarak biliniyor.
* * *
32 yaşındaki Kahlfeld, Türk ekonomisini avucunun içi gibi biliyor. Yönettiği Türkiye fonu ile yatırımcıya bu yıl içinde İMKB indeksinin üzerinde bir kazanç sağlamış. IMKB indeksinde yüzde 47'lik bir gelişmeye karşılık yönettiği Türkiye fonu yüzde 52 değer artışı göstermiş. Bu demektirki geçen yılın sonunda bu fona 10 bin Euro yatıran bir yatırımcının parası şimdi 15 bin Euro olmuş.
İki hafta önce Ankara'ya davet edilmiş. Ankara'daki IMF temsilcileri, ekonominin üst düzey yetkilileri, Türk işadamları ile görüşmüş. Türkiye'de edindiği izlenimler ve düşüncelerinin bazıları şöyle;

- IMF yetkilileri iki yılı aşan bir perspektif ile konuşurken Merkez Bankası yetkilileri ve politikacılar daha çok kısa vadeli perspektif ile konuşuyor. Bana göre Türkiye kısa vadede sağlam bir profile sahip ancak uzun vadede gerek dünya finans krizinin gerekse yapısal sorunların bütçedeki olumsuz etkileri herkesi düşündürüyor. Biraz harcama frenine basmak gerekir diye düşünüyorum ama Türk politikacılar bunu yapabilir mi?
- Türk ekonomisinde bu yıl yüzde 5-6 oranında daralma ama gelecek yıl için yüzde 2'lik büyüme olabilir. Ancak bunlar şu anki verilere göre tabii esnek tahminler. Bu yılın dördüncü çeyreğinde veya gelecek yılın ilk çeyreğindeki bir iyileşme büyümeyi daha da artırabilir.
- Tüketici endeksi arttı. Beyaz eşya ve otomobile talep yükseldi. Bunlar olumlu göstergeler. Ancak bu daha çok bu ürünlere uygulanan vergi indiriminden kaynaklandı. Gelişmeleri gözlemek gerek.
- Nabucco projesi bence çok olumlu. Şu anda gaz tedariki belli olmamasına rağmen bu projenin yapımı dahi büyük bir iş istihdamı yaratır. Resmi olarak yüzde 15-16 oranında işsizliğin hüküm sürdüğü bir ülkede bu tip projeler ülke ekonomisi için çok faydalıdır.
* * *
Almanya'da ve İngiltere'de ekonomi tahsili yapan Kahlfeld "Görev dışında birkaç kez de tatil için Türkiye gittim. Harikulade bir ülke" diyor ve ekliyor "En kısa süre içinde (Ağustos'ta) yine Türkiye'ye gideceğim. Şimdiye kadar büyük kentleri gördüm. Anadolu'yu görmek istiyorum"

Frankfurt'ta DWS'in merkezinin tüm kente hakim terasında yaptığımız görüşmede verdiği bazı bilgileri ricası üzerine yazamıyorum ama Türkiye ekonomisi üzerine adeta bir konferans veren Kahlfeld'e Türkiye fonunu kimlerin satın aldığını soruyorum.
"Şahıslar olduğu kadar emeklilik kasaları gibi büyük kurumlar ilgi gösteriyor. Örneğin Güney ve Asya'dan büyük çapta alımlar yapıyorlar" diyen Kahlfeld, Türkiye'de borsa endeksinin önce Ergenekon olayı ile yüzde 20'ye varan bir kayıp yaşadığını, ardından küresel krizin olumsuz etkisini yaşadığını söylerken daha sonra kendini toparladığını ve şu sıralar gelişmekte olan piyasaların gösterdiği performansın üzerine çıktığını işaret ediyor.

Kahlfeld, "Unutmayalımki küresel kriz geçmedi. Etkisi azalıyor. Ama azalmanın hızı ülkeden ülkeye değişiyor. Örneğin Türkiye'ninki içpazara bağlı. Almanya'nınki ise dışsatıma bağlı. Tüm ülkeler için bir genelleme vermek yanlış olur" diyor.