Petrolde fiyat artışı durmuyor

Gerona eyaletinden polis sözcüsü, İspanya ile Fransa arasındaki sınır trafiğinin grev nedeniyle tamamen kilitlenmiş durumda olduğunu söylüyor. Greve Fransa'nın güneydoğusundaki kamyon şoförlerinden de destek geliyor. Kamyoncular mazot fiyatlarının bu yıl yüzde 20 civarında artmasını protesto ediyor. İspanya hükümetinin, verdikleri hizmet için asgari fiyat belirleyen bir yasa geçirmelerini, taşımacılık sözleşmelerinin de yakıt maliyetinde yaşanan istikrarsızlığı yansıtan esneklikte olmasını talep ediyorlar.

Hükümet, ulaşım sektörüne yardımcı olacak ve taşımacıların kaygılarını giderecek bir dizi önlem alma hazırlığı içinde olduğunu açıkladı. Bu önlemler arasında acil kredi, esnek sözleşmeler ve emekliye ayrılmak isteyen kamyon şoförlerine nakit ödemeler de var. Mazot fiyatlarında görülen artış, Avrupa genelinde ulaşım ve balıkçılık sektörleri çalışanlarının protesto gösterilerine neden oluyor. Yüksek artışlar nedeniyle İspanyol balıkçıların çoğu hala grevde..Ülkenin doğusundaki Galiçya ve Cantabria'daki balıkçıların da bugünki greve katılmaları bekleniyor.

Birçok ülkede göstericiler yapılan zamları protesto ederken dün Endonezya'da yapılan protestoda hükümetin zamları geri almasını isteyen yaklaşık 20 öğrenci dudaklarını dikti. Güney Kore hükümeti ise fiyat artışının etsikini en alt düzeye indirmek amacıyla 10.2 milyar dolarlık harcama planı açıkladı.

140 dolar sınırına dayanan petrol fiyatları, üretiminde hammadde olarak petrol ve türevlerini kullanan birçok sektörde şirketleri önlem arayışına itiyor. Cuma akşamı 139 doları gören petrol fiyatları yalnızca havayollarını, otomobil sahiplerini ve nakliye şirketlerini değil, plastik ambalajdan bilgisayar ekranlarına, sabun, diş macunu, tarak gibi banyo malzemeleri üreticilerinden, kimya sektörüne üretimde petrol ve türevlerini hammadde olarak kullanan çok sayıda şirketi bunaltıyor. Şirketler roket hızında yükselen maliyetlerini kısmak için fiyatları artırmak, daha az maliyetli üretim süreçlerine yönelmek gibi zorlayıcı seçenekler arasında karar vermek durumunda kalıyor.

Dünyanın önde gelen otomobil lastiği üreticileri arasında yer alan Goodyear, petrolden üretilen sentetik kauçuk yerine doğal kauçuk kullanmak için çalışmalar yapıyor. Karlılığın sürdürebilmek içinse lastiklerin herbirine 100 dolar ödeyebilecek müşteriler için çok daha uzun ömürlü otomobil lastikleri üretiyor. Ancak tüm bu çabalar istenilen sonucu vermekten uzak kaldı. Diğer emtia ürünleri gibi doğal kauçuk fiyatları da hızlı bir yükseliş trendinde.

Bu nedenle Goodyear otomobil lastiği fiyatlarında son 4 ayda yüzde 15 zam yapmak zorunda kaldı. Goodyear sözcüsü Keith Price, The New york Times gazetesinde yayımlanan açıklamasında "Stratejimiz fiyatları artırmak ve hammadde maliyetlerini farklı karışımlarla iyileştirmek. Bu durumu ne kadar sürdürebileceğimizi kimse tahmin edemiyor" dedi. Procter & Gamble da benzer yöntemlerle fiyat artışlarının etkisini en alt düzeye indirmeye çalışıyor. Gelecek ayda başlayacak yeni mali yılda petrol temelli hammaddelere yönelik harcamasını 2 milyar dolar artıracak. Bu rakam geçen yıl bu alanda gerçekleşen artışın 2 katı.

ABD'nin kimyevi ürünler alanındaki devlerinden Dow Chemical, hammadde fiyatlarındaki artıştan en çok etkilenen şirketlerden biri. Fiyat artışlarını ürünlerine yansıtmak zorunda olan şirketin CEO'su Andrew Liweris maliyeti en aşağı seviyede tutabilmek için büyük çaba sarfettiklerini ancak enerjideki fiyat artışlarının çok fazla zorlayıcı olduğunu söylüyor.

Yılbaşında 100 doları, 22 Mayısta ise 135 doları gören petrol fiyatları daha sonra gerilemeye başlamış ve 122 dolara kadar inmişti. Ancak Avrupa Merkez Bankası (AMB) Başkanı Jean Claude Trichet'nin perşembe günü AMB'nin gelecek ay faiz oranlarını artırabileceğini söylemesi, cuma günü de Yatırım bankası morgan Stanley'nin uzmanlarından Ole Slorer'in cuma günü yaptığı açıklamada Asya'da petrole yönelik güçlü güçlü talebin, Amerikalıların Bağımsızlık Günü olan 4 Temmuz'a kadar petrol fiyatını 150 dolara çıkarabileceğini tahmin etmesi, ABD'de işsizlik oranının son 3.5 yılın en yüksek seviyesine çıkması ve İsrail Ulaştırma Bakanı Şaul Moaz'ın ülkesinin İran'ın nükleer tesislerini vurabileceğini açıklaması fiyatların 2 günde 16 dolar yükselmesine yol açtı.

Petrol fiyatları 10 yılda 10 kattan fazla arttı

Yıl fiyat (dolar)
1998 12
2001 20
2004 45
2006 61
2007 95
2008 139