Güncelleme Tarihi:
Hıristiyanlar'ın en eski ve en önemli dini günlerinden biri olan Paskalya Bayramı, Hz. İsa'nın çarmıha gerildiği ve bu nedenle "Karfreitag" olarak adlandırılan cuma günü başlayıp, üç gün sonra dilişişinin gerçekleştiği pazar günü sona erer. Pazarı izleyen pazartesi günü de, "Diriliş Günü"nün devamı olarak görülüp birçok ülkede resmi tatil olarak kabul edilir.
Ansiklopedik bilgilere göre, her sene sabit bir tarihte gerçekleşmeyen ve dünya kiliselerinin çoğunda pazar günü kutlanan Paskalya Günü, "Kıyam Yortusu", "Diriliş Pazarı" ya da "Diriliş Günü" olarak da adlandırılıyor.
DİRİLİŞ GÜNÜ
Hıristiyan inancına göre MS. 29 ile 33 yılları arasında öldüğü kabul edilen Hz. İsa'nın dirildiği günü belirleme konusu, 8. yüzyıla kadar Doğu ve Batı kiliseleri arasında başlıca tartışma konularından biri oldu. Anadolu ’daki Hıristiyanlar İsa’nın çarmıha gerildiği günü, Yahudilerin Pesah (Hamursuz Bayramı) olarak kutladığı, baharın ilk dolunayından sonraki 14. gün (Yahudi Takvimi’ne göre 14 Nisan) olarak belirlediler. Diriliş Günü olarak da haftanın hangi gününe geldiğine bakılmaksızın bundan iki gün sonrası, yani 16 Nisan olarak belirlediler.
İZNİK KONSİLİ'NİN KARARI
Ancak Yahudi Takvimi’nde de adı "Nisan" olan bu ay, günümüzde kullandığımız Gregoryen Takvimi’deki nisan ayı ile örtüşmüyor ve günümüzün mart ve nisan aylarının ancak bir kısmını kapsıyor. Batı kiliselerinde ise İsa’nın bir "Pazar" günü dirildiğine inanıldığı için, Yahudi 14 Nisan’ından sonraki ilk "Pazar" günü “Diriliş Günü” kabul edildi. Zamanla diğer kiliseler de bu geleneğe uydu ve kutlamalar pazar günü yapılmaya başlandı.
325 yılındaki İznik Konsili’nde, Paskalya’nın bahar ekinoksundan (21 Mart) sonraki ilk dolunayın ardından gelen "Pazar" günü kutlanması kararı alındı. Bu nedenle Paskalya, Gregoryen Takvimi’ne göre 22 Mart ile 25 Nisan arasındaki "Pazar" günlerinden birine denk gelir. Doğu Ortodoks Kiliseleri, Jülyen Takvimi’ni temel aldıkları için kutlamalar genellikle Protestan ve Katolik kiliselerinden sonra gerçekleşir.
BAYRAM ADETLERİ
Tüm Hıristiyanlar tarafından kutlanan Paskalya'da, yaygın olarak kiliselerde düzenlenen ayinlerin dışında, kutlandığı ülkeye göre değişik gelenekler vardır. Bunlar arasında en yaygını insanların birbirine genellikle çikolatadan yapılan Paskalya tavşanı ve Paskalya yumurtası hediye etmesidir. Özellikle pazar günleri, çocuklar bahçede ve evde saklanan boyalı yumurtalar aramaya koyulurlar. Paskalya'daki yumurta haşlama, boyama ve saklama geleneğinin çıkış nedeni bilinmiyor. Bazı tarihçiler, yumurtaya antik dönemde, başka kültürlerde ve dinlerde atfedilen önem nedeniyle Paskalya'da bir yumurta geleneğinin oluştuğunu ve bu nedenle yumurtanın Hz. İsa'nın dirilişini sembolize ettiğini tahmin ediyorlar. Meryem Ana ile ilgili portrelerde arka planda resmedilen yumurta motifi, bakireliği de sembolize ettiği sanılıyor.
Paskalya Günü için ayrıca evlerde özel çörekler (Paskalya çöreği) yapılır, hayatı sembolize eden paskalya ateşi ve mumları yakılır ve dualar okunur.
Süryanilerin temmuz ayında kutladıkları Meryem Ana Paskalyası adı verilen yortu da Paskalya kavramı içine girer.