Pasaport uzatmada kafa karıştıran harç

Almanya-'da Lahnstein kentinde yaşayan Niğdeli Hıdır Erbeden (73), süresi bitmiş pasaportunu yeniletmek için başvurduğu Mainz Başkonsolosluğu'nun, kendisinden yeni pasaport ve uzatma harcı olarak 144 Euro'nun yanı sıra, üç gün gecikmeli olarak başvuruda bulunduğu için ayrıca 25 Euro tutarında temdit (uzatma) bedeli alındığını söyledi.

Konuyla ilgili şikayetini Hürriyet'e anlatan Hıdır Erbeden, pasaportunun geçerlilik süresinin bitiminden önce İstanbul'daki çağrı merkezini aradığını ve pasaportunu yeniletmek için kendisine 11 Nisan 2011 tarihi için randevu verildiğini belirterek, şikayetini şöyle dile getirdi:

ANKARA'NIN TALİMATIYMIŞ
"Oysa benim pasaportumun süresi 8 Ocak 2011, Cumartesi günü sona erdi. Bana verilen randevu tarihi olan 11 Ocak 2011'de, bağlı olduğum Mainz Başkonsolosluğu'na başvurdum. O gün çok kalabalıkta içerisi. Kalp rahatsızlığım olduğu için, muamelede öncelik tanıdılar. Pasaport yenileme ve uzatma evrakları hazırlandıktan sonra vezneye geçtim. 169 Euro ödememi istediler. Elime de iki makbuz verdiler. Birinde 144 Euro, diğerinde 25 Euro yazıyor. İlki pasaport defteri ve uzatma bedeli. Ama 25 Euro neyin nesi diye sorduğumda, bana temdit yani uzatma harcı dediler. Böyle bir uygulamayı ilk kez duyduğum için, itiraz ettim. Memur, bunun Ankara'dan gelen talimat olduğunu söyledi. Eskiden böyle bir uygulama yoktu. En yüksek mercilere kadar gideceğim."

MALİYE YANIT VERMEDİ
Başkonsolosluk yetkililerine, 25 Euro'luk temdit harcının hangi yasa veya talimata göre alındığını sorduğunda tatmin edici bir yanıt alamadığını söyleyen Hıdır Erbeden, daha sonra Maliye Bakanlığı'nı telefonla aradığını ve üç aydır yanıt beklediğini dile getirdi. Benzer bir uygulamanın başka konsolosluklarda olup olmadığını araştıran Erbeden, "Örneğin telefonla aradığım Köln Başkonsolosluğu'ndaki bir yetkili, 'Bizde böyle bir uygulama yok. Biz sadece 144 Euro alıyoruz' dedi" diye konuştu. Bu yanıtla da yetinmeyip Başbakanlık Bilgi Edinme Merkezi BİMER'e e-posta yoluyla şikayetini ileten Erbeden'e Mainz Başkonsolosluğu'ndan 16 Şubat 2011 tarihinde yine e-postayla şu yanıt verildi:

İŞLEMLER YASALARA GÖRE
"Eski pasaportunuzun süresi 8 Ocak 2011'de sona erdiğinden ve fiili başvurunuz 11 Ocak 2011 tarihli olduğundan, sizden geçmişe yönelik temdit harcı olarak, o tarihte geçerli mevzuat dahilindeki yönergeler kapsamında 25 Euro alınmıştır. Bu noktada, gecikmenin süresi (1 veya 3 gün) fark etmemektedir. İtiraz etmeniz sonrasında Muacin Konsolosumuz pasaportunuzu 10 yıllık geçerlilik süresiyle alabilmeniz için bu harcı ödemeniz gerektiğini size tekrar izah etmiştir. 11 Ocak 2011'den 10 Ocak 2021 tarihine kadar geçerli e-pasaportu almış bulunuyorsunuz. Başkonsolosluk olarak işlemleri yasal mevzuat çerçevesinde alınan talimatlar dahilinde yerine getiriyoruz. Alınan harçların yasal dayanağı hakkında Maliye Bakanlığı'ndan ayrıntılı bilgi almanız mümkündür."

FRANKFURT AÇIKLIK GETİRDİ

İki farklı uygulama var
Konuyu danıştığımız Frankfurt Başkonsolosluğu, pasaport uzatmada, geçmiş döneme ilişkin temdit harcı alınmasıyla ilgili kafa karıştıran soruna açıklık getirdi. Başkonsolos İlhan Saygılı, şunları söyledi:

"Geçerlilik süresi geçmiş pasaport için iki türlü uygulama söz konusudur. Birincisi, yeni pasaport için verilecek 10 yıllık geçerlilik süresi, eski pasaportun bitiş tarihinden itibaren başlatılırsa, o zaman temdit, yani uzatma harcı talep edilmez. Ancak vatandaşın isteği üzerine, yeni 10 yıllık geçerlilik süresi, eski pasaportun bitiş tarihinden itibaren değil de, başvuru yaptığı tarihten itibaren başlatılacaksa o zaman, aradaki süreyi kapatmak için, kapatılacak süreye bağlı olarak 6 aya kadar, 1 yıl, 2 yıl veya 5 yıla kadar geriye dönük uzatma harcı talep edilir. Örneğin vatandaş altı ay önce süresi bitmiş olan pasaport için Ocak 2011'de bize başvurduğunda, vatandaşın isteğine göre, ya yeni pasaportun geçerlilik süresinin başlangıcı olarak Haziran 2010 tarihi alınır. Bu durumda, kendisinden ayrıca temdit harcı alınmaz. Fakat vatandaş, pasaportun geçerlilik süresinin Ocak 2011'den itibaren başlamasını isterse, o zaman kendisinden geriye dönük altı aylık pasaport uzatma ucreti alırız. Bu uygulamaya ilişkin talimat, eskiden beri var. E-pasaportla ile ilgili yenileme ve uzatma işlemlerinde de, eskiden beri var olan uygulama aynen devam ettirilmektedir."