Parlamentoda kadın-erkek eşitliği istiyoruz

87 yaşındaki Hıristiyan Demokrat Birlik Partili (CSU) Süssmuth öncülüğünde oluşturulan ‘Girişim-Eşitlik Şimdi’ çatısı altında bir araya gelen kadınlar, Sosyal Demokrat Partili (SPD) Federal Meclis Başkanı Baerbel Bas’a “Alman Parlamentolarında Eşitlik Manifestosu” sundular.
Bildirgede, Federal Meclis’te de, Eyalet Parlamentolarında da, kadın ve erkek milletvekili sayısının eşit olması talebi yer aldı.
Evet...
23 Mayıs 1949 tarihinde kabulüyle resmen kurulan Almanya Federal Cumhuriyeti anayasasının 3’üncü maddesinde o günden beri, “Bütün insanlar yasa önünde eşittir. Erkek ve kadınlar eşit haklara sahiptir. Devlet, kadın ve erkeklerin eşitliğinin gerçekten sağlanmasını özendirir ve var olan dezavantajların giderilmesi için çaba gösterir” denilmektedir.
Ama o zamandan beri, Federal Meclis olarak bilinen Alman Parlamentosu’ndaki kadın milletvekili sayısı hep erkeklerden daha az olmuştur.
*
Almanya’da kadınlar 30 Kasım 1918 tarihinden beri seçme ve seçilme hakkına sahip oldukları ve Almanya Federal Cumhuriyeti’nin kuruluşundan beri ülkedeki kadın nüfus sayısı erkeklerden fazla olduğu halde, bu “eşitlik” hiçbir zaman parlamentoya yansımamıştır.
14 Ağustos 1949’da yapılan ilk genel seçimlerde, 410 milletvekili Federal Meclis’e girdiği halde, kadın milletvekili sayısı 28’de, yani yüzde 6.8’de kalmıştır.
Bu oran 1987 yılına kadar yapılan seçimlerde hiçbir zaman yüzde 10’u geçmemiştir.
İlk kez 1987 yılındaki genel seçimlerde 519 sandalyeli Federal Meclis’e 80 kadın milletvekili girmiş ve bu oran yüzde 15.4’e ulaşmıştır.
Daha sonraki yasama dönemlerde kadın milletvekili oranı yüzde 20’lerin ve 30’ların üzerine çıktı.
Nitekim 2013 yılındaki genel seçimlerde Federal Meclis’e giren 631 milletvekilinin 239’unu, yani yüzde 36.5’ini kadınlar oluşturdu.
Ama bu oran 2017 yılında yapılan genel seçimlerde yüzde 30.7’ye düştü.
Yani 709 sandalye sayılı Federal Meclis’e ancak 218 kadın milletvekili girebildi.
26 Eylül 2021’de yapılan genel seçimlerde 736 sandalyeli Federal Meclis’e 257 kadın milletvekili girdi.
Yani kadın milletvekili oranı yüzde 34.9’da kaldı.

KADIN KOTASI
Şu anda Federal Meclis’te SPD’nin 207, CDU’nun 153, Yeşiller’in 117, FDP’nin 91, sağ popülist Almanya için Alternatif’in (AfD) 77, CSU’nun 43, Sol Parti’nin 28, Birlik Sahra Wagenknecht’in (BSW) 10 ve bağımsız 7 milletvekili vardır.
SPD’li milletvekillerinin 89’u, CDU’luların 40’ı, Yeşillerlilerin 69’u, FDP’lilerin 23’ü, CSU’luların 10’u, Sol Partililerin 16’sı, AfD’lilerin 9’u, BSW’lilerin 5’i ve bağımsızların 1’i kadındır.
Yüzde 50 kadın kotası uygulanan Yeşiller’in kadın milletvekili oranı yüzde 58.8, Sol Parti’nin 54.3 ve yüzde 40 kadın kotası uygulanan SPD’nin de yüzde 41.7’dir.
Sol Partiyi terk edenlerin oluşturduğu BSW’deki kadın milletvekili oranı ‘tesadüfen’ yüzde 50’yi bulurken, CDU’da yüzde 26.1’de, FDP’de yüzde 25.2’de, CSU’da yüzde 22.3’te, AfD’de yüzde 11.6’da kalıyor.
Bağımsız 7 parlamenterden de sadece 1’i, yani yüzde 14.3’ü kadındır.

EYALETLERDEN ERKEK SAYISI DAHA YÜKSEK
Eyalet Parlamentolarında da bu tablo çok daha iyi değildir.
Kadın milletvekili oranı Bavyera’da yüzde 25.1, Saksonya’da yüzde 27.5, Saksonya-Anhalt’ta yüzde 27.8, Brandenburg’da yüzde 29.6, Hessen’de yüzde 30.8, Rheinland-Pfalz’da yüzde 31.7, Thüringen’de yüzde 31.8, Baden-Württemberg’de yüzde 31.8, Kuzey Ren Vestfalya’da (KRV) yüzde 33.8, Aşağı Saksonya’da yüzde 34.2; Mecklenburg Vorpommern’de yüzde 36.7, Saarland’da yüzde 37.3, Berlin’de yüzde 37.7, Schleswig Holstein’da yüzde 37.7, Bremen’de yüzde 37.9 ve Hamburg’da yüzde 43.9’dur.
Yani eyaletlerin hepsinde de erkek milletvekili sayısı kadın parlamenter sayısından daha yüksektir.
Hem de yıllardır.
Eyalet Başbakanları listesine bakıldığında ise ortaya kapkara bir tablo çıkmaktadır.
16 eyaletten sadece Mecklenburg Vorpommern ve Saarland Eyalet Başbakanları kadındır.
*
İşte bu nedenle de yıllardır kadın-erkek eşitliği için mücadele veren Rita Süssmuth ve ‘eşitlik sevdalısı’ kadınlar, haklı olarak eşitliğin büyük harflerle yazılı olduğu Almanya Federal Cumhuriyeti gibi özgürlükçü demokratik hukuk devletinde böyle bir ‘adaletsizliğin’ yaşanmasına isyan etmekteler.
Ve “Biz hem Federal Meclis hem de Eyalet Parlamentoları koltuklarında eşit sayıda kadın ve erkek milletvekillerinin oturmasını istiyoruz” diyorlar.
Gönüllülük prensibi çerçevesinde bunun 75 yıldır bir türlü gerçekleşmediğine dikkat çekerek, “Yeter artık! Yasal düzenlemelerle bu eşitlik sağlansın” çağrısında bulunuyorlar.