Opsiyon'da karar zamanı

Bu yıl 23 yaşına girecek opsiyonlu çifte vatandaş Türk gençleri, iki vatandaşlıktan birisine karar vermek zorunda. Ancak karar vermek hem duygusal hem de haklar açısından kolay olmuyor. Gençlere Alman vatandaşlığı ile ilgili danışmanlık hizmeti veren Bochum’daki Uyum Ajansı Vatandaşlık Birimi (ABE) Müdürü Kenan Araz, ‘Opsiyon çocukları’ olarak tanımlanan çifte vatandaş gençlere karar verirken duygusal değil, mantıklı hareket etmelerini önerdi. Araz, Alman vatandaşlığının tercihin avantajlarını şöyle sıraladı:

PARTİ KURABİLİR

“En başta Almanya’da ya da Avrupa’da kalıcı olarak güvence hakkı. Sınırdışı tehlikesi ortadan kalkıyor. Seçme ve seçilme hakkı. Siyasi parti kurmak mümkün. Avrupa’nın neresinde olursa olsun, vizesiz yerleşme, gezi ve çalışma hakkı. Sadece Alman vatandaşlarının yararlanabileceği çalışma haklarından yararlanma. Bazı eyaletlerde hâlâ Alman olmayan polis veya memur olamıyor. Almanya dışında sorunlarla karşılaşıldığında, dış temsilciliklerin güvencesi geçerli oluyor.” Kenan Araz vatandaşlık tercihi yaparken Türk kimliğini de korumak isteyen gençlere ise “Çifte vatandaş olarak kalmak istiyorum” diye dilekçe vermelerini tavsiye etti. Çifte vatandaşlık hakkının mevcut olduğunu, ancak geçerli durumlarda istisna olarak uygulandığını ifade eden Araz, şunları söyledi: “Geçerli nedenler olmalı. Türk gençleri, ‘Geleceğimi iki ülkede planlıyorum’, ‘Seçeceğim meslek iki ülkede de çalışmamı gerektirecek’ veya ‘Duygusal olarak iki ülkeye de bağlıyım, hiçbirinden vazgeçmek istemiyorum’ diyerek yazılı başvuru yapabilirler.” Araz, opsiyon modelinin adil olmadığını ve ayrımcılık içerdiğini söyledi.

YILDA 40 BİN GENÇ KARAR VERECEK

YASANIN uygulanmaya başladığı 2000 yılından bu yana ortalama 40 bin göçmen çocuk aynı zamanda Alman vatandaşı da oldu. Ayrıca yasadaki bir düzenlemeyle 10 yıl önce doğan çocuklara da anne ve babanın başvurusu üzerine bu hak tanındı. 2008 yılında ‘opsiyon modeli’ kapsamına alınan ilk nesil çocuklar 18 yaşına girdi. Bu tarihten itibaren gençler için karar verme dönemi başladı. 2008’de 3 bin 300 kadar genç karar verme aşamasındaydı. Daha sonraki yıllarda, her yıl için 3 bin 800 civarındaki gençten karar vermesi bekleniyor. Ancak 2018’de bu rakam büyük artış gösterecek. Çünkü 2000 yılından sonra doğan tüm çocuklar otomatik olarak Alman oldu. Bu çocuklar 2018’de reşit olacaklarından, bu tarihten sonra yılda 40 bin kadar gencin karar vermesi istenecek.

Doğumda Türk nüfusuna kayıt yaptırın

OPSİYON modeli kapsamındaki gençlerin tercihlerini yaptıktan sonra konsolosluklara geldiklerinde gerekli belgelerin düzenlenip kendilerine verildiğini belirten Köln Başkonsolosu Mustafa Kemal Basa da şunları söyledi: “Velilerin çocuklarını Türk nüfusuna kaydettirmeleri önemli. Bazı aileler ‘Çocuğum ileride nasıl olsa Alman vatandaşı olacak’ diye çocuğun kaydını Türk nüfusuna işlettirmiyor. Bu durumda olan çocuklar 18 yaşına gelip, Alman vatandaşlığını tercih ettiklerinde, Türk vatandaşlığından çıktıklarına dair belge istenecek. Böyle bir belgeyi almak için konsolosluğa başvurulduğunda, eğer çocuğun Türk nüfusunda kaydı yoksa, sıkıntı yaşanacak. O yüzden her anne ve baba yeni doğan çocuğunu konsolosluklarda vaktinde kaydettirsin. Kaydettirmeyenler de çocukları 18 yaşına girmeden bu işlemi doğum belgeleriyle birlikte konsolosluklara başvurarak yaptırsın.”

Seçime zorlamak doğru değil

TÜRK Hukuku Uzmanı Avukat Filiz Braun da insanların vatandaşlık seçimi yapmak zorunda bırakılmasını hukuken ve vicdanen doğru bulmadığını söyledi. Braun, Türk vatandaşlığını kaybetmenin dezavantajlarını ise şöyle değerlendirdi: “Bu kişiler Türkiye başkonsolosluklarından ‘Mavi Kart’ alabilirler. Ancak bu kartı Türkiye’de yasaya rağmen bankalar tanımaz, noter tanımaz, muhtar tanımaz, nüfus müdürlüğü tanımaz, bankada hesap açamaz, şirket kuramaz, Türkiye’deki seçimlerde oy kullanamaz ve aday olamaz, cep telefonlarına, bırakın faturalı, kart almayı, kontörlü kart dahi alıp açtıramazlar. Ancak Alman pasaportlarını Türkçe’ye tercüme ettirip noterde onaylattıktan sonra ve vergi dairesinden vergi numarası aldıktan sonra şirket kurabilirler. Miras konusunda herhangi bir ayrımcılık yok. Miras, vatandaşlıktan bağımsızdır. Ancak özellikle askeri bölgelerde ev ve arazi alımlarında sorun yaşanıyordu. Son çıkan kanunlarla özellikle bu konudaki sorunlar ortadan kaldırıldı.”