‘Ombudsmanlık İsveç’e bizim kültürümüzden gitti’

İSVEÇ’in başkenti Stockholm’de Türkiye’nin Stockholm Büyükelçicisi Emre Hakkı Yunt’un ev sahipliğinde Türk sivil toplum kuruluşlarıyla buluşan Kamu Denetçiliği Kurumu Başdenetçisi Şeref Malkoç, Türk ombudsmanlığı olarak Avrupa’da yaşayan 6 milyon vatandaşa haklarını arama yollarını öğretmek amacıyla farkındalık oluşturma projesini hayata geçirdiklerini söyledi. Malkoç, “Bu kapsamda şu ana kadar Avusturya, Belçika, Almanya’ya ve son olarak İsveç’e geldik. Bu ülkelerde ombudsmanlar ve insan hakları kuruluşlarının temsilcileriyle görüştük. Ayrıca bu ülkelerde yer alan vatandaşlarımızın kurduğu sivil toplum kuruluşlarının başkanları ve temsilcileriyle bir araya geliyoruz” dedi. Irkçılık ve ayrımcılığa uğrayanların yaşadıkları ülkenin ombudsmana başvuru yapması gerektiğinin altını çizen Malkoç, şöyle konuştu:
“Avrupa’da yaşayan vatandaşlarımızdan ayrımcılığa ve ırkçılığa uğrayan, camisi saldırıya uğrayan, başörtüsü sebebiyle haksızlığa uğrayan veya Müslüman kimliğiyle ilgili haksızlığa uğrayan insanlarımız önce insan hakları mahkemesine gitsinler. Sonra o ülkenin ombudsmanına gitsinler. Avrupa ülkelerinde ombudsmana bu konularda başvuru yapanlar mutlaka bize de başvurunun bir örneğini göndersin, biz de o ülkenin ombudsman nezdinde bunu takip edelim.”

‘OSMANLI’DAN ALDILAR’
Ombudsmanlığın dünyaya İsveç’ten yayıldığını ifade eden Malkoç, “Ancak İsveç’e de bizim medeniyetimizden, bizim kültürümüzden, Osmanlı’dan gitti” dedi. Görüşmelerinde İsveçli ombudsman yetkililerin de bunu dile getirdiklerini anlatan Malkoç, şöyle devam etti:
“İsveç Kralı 12. Şarl 1709 yılında Ruslara yenildiğinde Osmanlı’ya sığındı ve 5 yıl burada yaşadı. Bu süre zarfında Osmanlı’da halk ve devlet ilişkisini incelediğinde çok hoşuna gidiyor. Bakıyor, 17 milyon kilometrekarelik Osmanlı coğrafyasında Belgrad’dan, Mekke’den, Kahire’den, Trabzon’dan, Van’dan idarecilerle ilgili şikâyet geliyor ve padişah bunları inceleyip çözüm buluyor. Bu çok hoşuna gidiyor ve bundan esinlenerek bir emirname yazıp İsveç’e gönderiyor. Bunu uygulasın diye birini görevlendiriyor ve adı da ‘Ombudsman’ oluyor. Bizim medeniyetimizin ürünü olan bu müessese İsveç’e intikal ediyor ve orada kurumsallaşıp dünyaya AB müktesebatı ile bize geliyor. 300 yıl önce yitirdiğimiz ombudsmanlık kurumunu yeniden bulmuş gibi olduk. İslam ve Türk kültüründen kaynaklanan bir müessesenin dünyada bu kadar yaygınlaşması bize gurur veriyor.”