Olimpiyatlarda yaşanan ilgin? olaylar

Çin Halk Cumhuriyeti'nin başkenti Pekin'de 8-24 Ağustos tarihleri arasında bu yıl 29.'su yapılacak olan Yaz Oyunları, her seferinde farklı ilgin? olaylara sahne olduğu gibi, kendine özel sembolleri de barındırıyor.

Farklı ülkelerde 4 yılda bir ger?ekleştirilen ve bütün kıtalardan sporcuların katılarak ülkesi adına başarı aradığı olimpiyatlar, tüm dünya sporcularına a?ık ve günün spor dallarına göre yapılıyor.

Modern olimpiyatlar 108 yıldır yapılırken, bu zaman sürecinde de kendine has sembollere sahip olmuştur.

OLİMPİYAT SEMBOLLERİ

Olimpiyat bayrağı:

Olimpiyat bayrağı, beyaz zemin üzeri i? i?e ge?miş beş ayrı renkteki beş halkadan oluşur. Halkalar dünyanın 5 kıtasını simgeler. Dostluk, barış ve sevgiyi simgeleyen halkalardan ü?ü üstte, ikisi alttadır. ?stteki ü? halka soldan sağa doğru mavi, siyah ve kırmızıdır. Alttaki halkalar ise soldan sağa sarı ve yeşildir. Bayrakta yer alan 5 renk kıtalara göre belirlenirken, olimpiyat bayrağı Bel?ika'daki 1920 Anvers Olimpiyatları'ndan beri dalgalanmaktadır.

Olimpiyat meşalesi:

Olimpiyat Oyunları'nın tarihi, eski Yunan uygarlığına dek dayanıyor. Bu nedenle oyunların doğduğu yer olarak olimpiyat meşalesi, Yunanistan'ın Olimpos Dağı'nda, güneş ışığından dev mercekler vasıtasıyla tutuşturulur. Meşale, oyunların yapılacağı ülkeye kadar belirlenen güzergahtaki ülkelerin atletleri tarafından elden ele teslim edilerek taşınır.

Oyunların yapılacağı stattaki büyük meşale de taşınan meşale aracılığıyla tutuşturulur.

Olimpiyat yemini:

Yaz Oyunları'nın a?ılış töreninde olimpiyatlara katılan bütün sporcular olimpiyat yemini eder. Sporcular yeminde, "Olimpiyat Oyunları'nda ülkemin şerefi ve sporun zaferi i?in kurallara uyarak dürüst yarışacağımıza ve ger?ek sportmenlik ruhu i?inde mücadele edeceğimize and i?eriz."

Olimpiyat madalyası:

Oyunlarda 3 ayrı madalya verilir. Yarışmalarda birinciliği kazanan sporculara altın, ikincilere gümüş ve ü?üncülere de bronz madalya törenle verilir. Altın ve gümüş madalya kaplamadan oluşur. Madalyaların bir yüzünde, 1928 yılından beri İtalyan sanat?ısı Gossoioli tarafından ?izilen, elinde zafer ?elengi tutan Zafer Tanrı?ası Nike'ın kabartması yer alırken arka yüzünde de oyunları düzenleyen ülkenin amblemi bulunur.

İLGİNÇ OLAYLAR

Oyunlar, elde edilen başarıların yanı sıra yaşanan ilgin? olaylara da sahne oluyor. Olimpiyatlarda sporcular bir ?ok rekorlar kırarak olimpiyat tarihine ge?erken, bazıları da yaşadıkları tatsız olaylarla yer alıyor. Oyunlar başarıları kadar ilgin?likleriyle de sporseverlerin hafızasında kalıyor.

Oyunlarda yaşanan bazı ilgin? olaylar şöyle:

1896 Atina (Yunanistan): İlk olimpiyat şampiyonu, 3 adım atlamada birinci olan ABD'li James Connoly oldu. Bu oyunlarda bayan sporcular yer almadı.

1900 Paris (Fransa): Bayanlar ilk kez bu oyunlarda kendilerini gösterme fırsatı buldu.

1904 Saint Louis (ABD): ABD'nin uzaklığı nedeniyle sadece 12 ülke oyunlara katıldı. Bir?ok Avrupa ülkesi oyunlara katılmazken, Uluslararası Olimpiyat Komitesi Başkanı Baron Pierre De Coubertin de oyunlara gitmedi.

1908 Londra (İngiltere): Oyunlar, İtalya'nın ekonomik sorunları nedeniyle Londra'ya alındı. Olimpiyatlarda Ruslar Finlandiya'yı, İngiltere ise İrlanda Cumhuriyeti bayrağını protesto etti.

1912 Stockholm (İsve?): Bu oyunlarda uluslararası federasyonlar, oyunlardaki derecelerin otomatikman dünya rekoru olarak kabulünü kararlaştırdı.

1916 Berlin (Almanya): Olimpiyat Oyunları, 1. Dünya Savaşı nedeniyle yapılamadı.

1920 Anvers (Bel?ika): Atletizm 4x4 bayrak yarışında birinci olan ABD'li atlet Morris, madalya töreninin ardından soyunma odasına gitti. Kapı kilitli olduğu i?in odaya pencereden giren ABD'li atlet, daha sonra hırsız sanılarak mahkemeye götürüldü.

1924 Paris (Fransa): Oyunlardaki futbol müsabakalarına katılan Arjantin, Çekoslovakya ve Uruguaylı sporcuların profesyonel futbolcu oldukları belirlendi. Olimpiyatların amatör ruhuna aykırı olan bu davranış şekli sonrası olimpiyatların kurucusu Baron Pierre De Coubertin, Olimpiyat Komitesi Başkanlığı'ndan ayrıldı.

1928 Amsterdam (Almanya): Bu oyunlarda bayanlar, ilk kez atletizm yarışmalarına katılırken, ilk kez oyunlar sırasında olimpiyat meşalesi yakıldı.

Atletizmde bayan 800 metre yarışında 22 atletin 6'sı yarışmayı terk ederken, 4 sporcu ise hastanelik oldu. Birinciliği kazanan Alman Linda Radge, sağlına aylarca kavuşamadı. Bu nedenle bayanlar 800 metre yarışı kaldırıldı ve 30 yıl sonra yeniden oyunlarda yer verildi.
1932 Los Angeles (ABD): Ansver, Paris ve Amsterdam'daki oyunlarda toplam 10 altın madalya kazanan ve u?an Finli olarak adlandırılan Finli atlet Paavo Nurmi, yarışmak i?in geldiği ABD'de profesyonel ilan edilince oyunlara katılamadı. Otomatik zaman tutucu ve foto-finiş aleti ilk kez bu oyunlarda kullanıldı.

1936 Berlin (Almanya): Almanya'nın lideri olan Adolf Hitler, oyunları sisteminin ve ideolojisinin propagandasını yapmak i?in kullandı ve başarılı oldu. ABD Atletizm Takımı'ndan zenci atlet Jesse Owens ise 4 altın madalya alarak, Hitler'in "üstün ırk" kuramının ge?ersizliğini kanıtladı. Bu oyunlarda, ilk kez Olympia'da yakılan ateş, 7 ülkeden ge?erek, 3 bin sporcu tarafından taşındı ve stada getirildi. Türkiye, tarihindeki ilk olimpiyat altın madalyasını, Berlin'de güreş?i Yaşar Erkan ile kazandı.

1940 Helsinki (Finlandiya): 2. Dünya Savaşı nedeniyle yapılmadı.

1948 Londra (İngiltere): Olimpiyat şampiyonu Danimarkalı yüzücü Grede Andersen, 400 metre yarışının sonlarına doğru havuzda bayıldı. Boğulmak üzere olan yüzücüyü tribünden atlayan bir bayan seyirci kurtardı. Hollandalı 30 yaşındaki 2 ?ocuk annesi Fanny Blankers Koen, atletizmde 4 altın madalya kazandı.

1952 Helsinki (Finlandiya): Oyunların a?ılışı sırasında akli dengesi bozuk Barbara Rotraut adında Alman, 80 bin kişiye hitap etmek i?in mikrofonu kapmak istedi.

1956 Melbourne-Stockholm (Avustralya-İsve?): Sovyetler Birliği'nin Macaristan'ı işgal etmesi nedeniyle, olimpiyatlar sırasında iki ülkenin sporcuları sutopu ma?ında, spor mücadelesinden ?ok birbirleriyle mücadele ettiler. Avustralya yasalarında ülkeye canlı hayvan girişinin yasak olması nedeniyle binicilik yarışları İsve?'in başkenti Stockholm'de yapıldı.

1960 Roma (İtalya): Afrikalı atlet Ababe Bikila, ?ıplak ayakla koştuğu maraton koşusunda birinci oldu. Bikila, olimpiyatlarda kendi bayrağı altında koşarak altın madalya kazanan ilk yerli Afrikalı şampiyon oldu.

1964 Tokyo (Japonya): Sporcular i?in yapılan olimpiyat köyünde asılı olan Türk bayrağı ?alındı. Çalınan bayrak bulunamadığı i?in büyük ebatta Türk Bayrağı köye asıldı.

1968 Mexico City (Meksika): Tarihte en yüksek rakımda yapılan oyunlarda, bu özellikten dolayı atletizm ve yüzmede pek ?ok dünya rekoru kırıldı. Ancak mesafe koşularında az oksijen nedeniyle atletler zorluk da ?ektiler. Atletizmde ABD'li 2 zenci atlet Tommie Smith ve John Carlos, şeref kürsüsünde ABD bayrağı göndere ?ekilirken, siyah eldivenli yumruklarını havaya kaldırarak protesto gösterisinde bulununca takımdan ?ıkarıldılar.

1972 Münih (Almanya): 200 tutuklu Filistinlinin serbest bırakılması amacıyla bir terör örgütü tarafından İsrail kafilesine yapılan baskında 11 İsrailli sporcu, bir yönetici Alman ve 5 örgüt üyesi öldü. Olaylar nedeniyle oyunlara 34 saat ara verildi.

1976 Montreal (Kanada): 20 Afrika ülkesi, Güney Afrika ile rugby ma?ı oynayan Yeni Zelanda'nın oyunlardan ?ıkartılmasını istedi. Uluslararası Olimpiyat Komitesi buna karşı ?ıktı ve bu isteği geri ?evirdi. 20 Afrika ülkesi ise buna karşılık olarak oyunlardan geri ?ekildi.
1980 Moskova (Rusya): Sovyetler Birliği Afganistan'ı işgal etmesi nedeniyle Türkiye'nin de aralarında bulunduğu ABD, Kanada, Federal Almanya, Japonya gibi 66 ülke oyunları boykot etti.

1984 Los Angeles (ABD): Sovyetler Birliği, önceki oyunlarda kendisini boykot eden ABD'ye karşılık verdi ve yeterli güvenlik önlemleri alınmadığı gerek?esiyle oyunlara katılmadı. Doğu blok ülkelerinden sadece Romanya oyunlara katıldı.

1988 Seul (Güney Kore): Oyunlarda 33 rekor kırılırken, ünlü atlet Ben Johnson'un ise doping yaptığı belirlendi. Türk Halterci Naim Süleymanoğlu, 6 dünya ve 9 olimpiyat rekoru kırarak, "cep herkülü" unvanı kazandı.

1992 Barcelona (İspanya): Sovyetler Birliği, son kez Bağımsız Devletler Topluluğu adı altında oyunlarda mücadele etti.

1996 Atlanta (ABD): Türkiye oyunlarda adından söz ettirdi. Halterde Naim Süleymanoğlu, güreşte ise Hamza Yerlikaya peş peşe ü? kez altın madalya kazanan sporcu oldular. Hamza Yerlikaya'nın rakiplerine tek puan bile vermemesi dikkat ?ekti. ?te yandan oyunlara yine terör gölgesi düştü. Olimpik Park'ta patlayan bomba nedeniyle 1 ABD'li ve 1 de Türk TRT kameramanı yaşamını yitirdi.

2000 Sidney (Avustralya): Tüm zamanların en iyi haltercisi Naim Süleymanoğlu, olimpiyat tarihine ge?eceği dördüncü şampiyonluğunu kazanamadı. Dünyanın en iyi güreş?isi Rus A. Karelin de dördüncü altını finalde kaybetti.

2004 Atina (Yunanistan): Olimpiyatlar tarihine en ?ok doping olaylarıyla ge?ti. Atina'da toplam 21 sporcunun dopingli ?ıktığı veya doping testine katılmadığı belirlendi. Atina'da Türk halterci Şule Şahbaz'ın dopingli olduğu saptandı.