Öcüydü, aranan ortak oldu

DAHA seçim akşamı CDU’lu Eyalet Başbakanı Daniel Günther, 2017 yılında FDP ve Yeşiller’le oluşturdurdukları ‘üçlü koalisyonu’ sürdürmek istediğini ilan etti.
Hem de CDU’nun sandalye sayısı Yeşiller’le veya FDP’yle ‘ikili ortaklığa’ kâfi geldiği halde.
Tabii iş ciddiye binince Yeşiller, ‘üçlü ortaklığa’ yanaşmadı.
Bunun üzerine Daniel Günther, koalisyon görüşmeleri için Yeşiller’i tercih etti.
Ve Schleswig Holstein’da koalisyon görüşmeleri başladı.
*
15 Mayıs’ta da Almanya’nın 18 milyonla en yoğun nüfuslu eyaleti Kuzey Ren Vestfalya’da (KRV) eyalet parlamentosu seçimleri yapıldı.
CDU toplam oyların yüzde 35.7’sini alarak KRV’de de ilk sıraya yerleşti.
SPD yüzde 26.7, Yeşiller yüzde 18.2, FDP yüzde 5.9 ve Almanya için Alternatif (AfD) yüzde 5.4 oy aldı.
CDU ile FDP’nin 2017 yılında oluşturduğu koalisyon hükümeti çoğunluğu kaybedince, Eyalet Başbakanı Hendrik Wüst, daha seçim akşamı yeni bir ortak aramaya başladı.
Tabii akla ilk gelen de Yeşiller oldu.
Wüst de “Tercihim Yeşiller” dedi.

SEÇMEN CEZALANDIRDI
İşte bu gelişmeler üzerine kendimi birden 1980’li yıllarda buluverdim.
13 Ocak 1980’de resmen kurulan Yeşiller’le başlangıçta CDU da ‘kardeş parti’ Hıristiyan Sosyal Birlik Partisi (CSU) de SPD de bırakın ortaklığı, hiçbir şekilde iş birliği bile yapmak istememişlerdi.
Çünkü Yeşiller, silahlanma ve nükleer santral karşıtı, çevre korunması savunucusu solculardan ve devrimcilerden oluşuyordu.
Hatta 1982 yılında Hessen’de yapılan eyalet parlamentosu seçimleri öncesi SPD’li Eyalet Başbakanı Holger Börner, haftalık Der Spiegel dergisinin “Seçimlerden sonra Yeşiller’le masaya oturacak mısınız?” sorusuna “Şundan emin olabilirsiniz; Böyle fotoğrafları fotomontaj olarak bile göremeyeceksiniz. Bırakın koalisyonu, Yeşiller’le iş birliği bile yapmayacağım” yanıtını vermişti.
Ama aynı yıl Bonn’da ‘cephe değiştirip’ CDU/CSU ile Helmut Kohl başbakanlığında yeni bir hükümet kuran FDP’yi ilk ‘cezalandıran’ Hessenli seçmenler oldu.
FDP yüzde 3.1’le yüzde 5 barajına takılırken, Yeşiller yüzde 8’le ilk kez Hessen’de eyalet parlamentosuna girdi.
26 Eylül 1982’deki eyalet parlamentosu seçimlerinde, CDU da SPD de mutlak çoğunluğu sağlayamadığı için SPD’li Börner erken seçim yapılıncaya kadar ‘geçici’ olarak görevde kaldı.
25 Eylül 1983’te yapılan erken seçimlerden sonra da durum değişmedi.
Ama “Yeşiller’le iş birliği bile yapmayacağım” diyen SPD’li Holger Börner’in ‘azınlık hükümeti’ Yeşiller’in dıştan desteği ile iktidarda kaldı.

BÖRNER’İN ÖNÜN YEMİN ETTİ
Ve 12 Aralık 1985 tarihinde Almanya’da bir ilk gerçekleşti.
SPD’li Holger Börner, Yeşiller’le Almanya genelinde ilk ‘kırmızı-yeşil’ koalisyonu kurdu.
Hem de “Aynı masada fotoğrafı foto montaj olarak bile göremeyeceksiniz” dediği halde.
Sonradan Federal Dışişleri Bakanı olan Joschka Fischer, Hessen’de ve Almanya’da Yeşiller’li ilk Çevre ve Enerji Bakanı oldu.
Hem de Börner’in önünde yemin ederken görülen spor ayakkabılı, kot pantalonlu, kareli ceketli, kravatsız fotoğrafları yayınlandı.
Daha sonraki yıllarda SPD Berlin’de, Aşağı Saksonya’da, Brandenburg’da ve başka eyaletlerde koalisyon hükümetleri kurdu.

9 EYALETTE HÜKÜMET ORTAĞI
Yeşiller şu anda Almanya’nın 16 eyaletinden 9’unda iktidara ortaktır.
Hatta Baden-Württemberg’de 2011 yılından beri Eyalet Başbakanı Yeşiller’li Winfried Kretschmann’dır.
Zamanla CDU da tutum değiştirmiş ve 2008 yılında Hamburg’da Ole von Beust ilk ‘CDU-Yeşiller’ koalisyonunu kurmuştur.
Federal düzeyde ise Yeşiller’le ilk koalisyon hükümetini kuran da SPD olmuştur.
SPD’li Gerhard Schröder, Yeşiller ile ortaklık ederek 27 Ekim 1998’de Almanya’nın 7’nci başbakanı seçilmiştir.
8 Aralık 2021’de de şu andaki SPD’li Başbakan Olaf Scholz, Yeşiller ve FDP’yle ‘trafik lambası’ koalisyonunu kurup, Almanya’nın 9’uncu başbakanı olmuştur.
Tabii bir dönemler öcü gözüyle bakılan ve iş birliği bile yapılmak istenmeyen Yeşiller de artık ‘aranan ortak’ haline gelmiştir.