Nobel Kimya ödülleri sahiplerini buldu

İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi, Amerikalı Richard Heck ile Japon araştırmacılar Ei-ichi Negishi ve Akira Suzuki’nin, elektronik ve ilaç sanayisinde üretime olanak veren bir yöntem geliştirdikleri için ödüle layık görüldüklerini belirtti. Akademi, ödülün bilimadamlarına, "organik sistemlerde palladyum katalizli çarpraz bağlaşımı" geliştirmeleri nedeniyle verildiğini bildirerek, ödül sahiplerinin dünya genelinde bilimadamlarının yanı sıra eczacılık ve elekronik sanayiinde kullanılan moleküllerin ticari üretimi için "kusursuz ve etkili" bir sistem oluşturduklarını kaydetti. Bilimadamları 1,5 milyon dolarlık ödülü paylaşacak. Nobel Edebiyat Ödülü yarın, barış ödülü ise Cuma günü verilecek.

Nobel Kimya Ödülüne bu yıl layık görülen üç bilimadamının ikisi ABD üniversitelerinde, biri Japon üniversitesinde çalışmalarını yapıyor. İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi, ABD vatandaşı Prof. Richard Heck (79)’in ABD’deki Delaware Üniversitesinde, Japonya vatandaşı Prof. Ei-Ichi Negishi’nın (75) ABD’deki Purdue Üniversitesinde ve Prof. Akira Suzuki’nin (80) Japonya’daki Hokkaido Üniversitesinde çalıştıklarını bildirdi. Akademinin açıklamasında, üç bilimadamının çalışmalarının bundan sonra rafine kimyasalların üretilmesine daha rahat imkan oluşturulacağı ve bunların kanser ya da ölümcül virüslere karşı ilaç yapımında da kullanılabileceği kaydedildi.

İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi Daimi Sekreteri Staffan Normark, ödülün sahiplerini açıklarken, üç bilimadamının çalışmasını, ”deney tüpünde muhteşem sanat” olarak tanıttı ve ”kimyasalların üretimi için akıllı bir araç” olarak nitelendirdi.

Nobel Kimya Ödülünü son 10 yılda kazananlar şunlar:

2009: Ribozomların yapısı ve işleyişine ilişkin çalışmalarından dolayı Amerikalı Venkatraman Ramakrishnan ve Thomas Steitzile ile İsrailli Ada Yonath.
2008: İlk kez deniz analarında görülen yeşil floresan proteininin (GFP) keşfi ve geliştirilmesiyle ilgili çalışmalarıyla Roger Tsien (ABD), Martin Chalfie (ABD) ve Osamu Shimomura (Japon).
2007: Ozon tabakasının neden inceldiğinin anlaşılmasına da yardımcı olan, katı yüzeylerdeki kimyasal süreçle ilgili çalışmaları dolayısıyla Gerhard Ertl (Almanya).
2006: "Ökaryotik transkripsiyonun moleküler temeli" çalışmasıyla Roger D. Kornberg (ABD).
2005: "Organik sentezde çifte ayrıştırma yöntemlerini geliştirme" çalışmalarından ötürü Yves Chauvin (Fransa), Robert H. Grubbs ve Richard R. Schrock (ABD).
2004: Proteinlerin çözülmesi süreciyle ilgili çalışmalarından dolayı Aaron Ciechanover (İsrail), Avram Hershko (İsrail) ve Irwin Rose (ABD).
2003: Hücre zarı yoluyla su ve iyon nakline olanak sağlayan buluşlarıyla Peter Agre (ABD) ve Roderick MacKinnon (ABD).
2002: Proteinler dahil olmak üzere biyolojik makromoleküllerin analizi ve tanımlanması yöntemlerini geliştiren John Fenn (ABD), Koichi Tanaka (Japonya) ve Kurt Wuethrich (İsviçre).
2001: "Katalitik asimetrik sentez" çalışmaları dolayısıyla William Knowles (ABD), Ryoji Noyori (Japonya) ve Barry Sharpless (ABD).
2000: Polimer plastiklerdeki elektrik geçirgenliğiyle ilgili çalışmalarıyla Alan Heeger (ABD), Alan MacDiarmid (ABD) ve Hideki Shirakava (Japonya).