Nobel Barış Ödülü bir Fin'e verildi

Finlandiya’nın eski Cumhurbaşkanı Martti Ahtisaari, BM temsilcisi olarak Kosova gibi dünyanın önemli sorunlarında gösterdiği olağanüstü başarılarından ötürü 2008 Nobel Barış Ödülünü aldı.

Endonezya’da Açe bölgesi gerillalarına da barış getirilmesinde işlevi olan Ahtisaari, 1,4 milyon dolarlık ödülü 197 aday arkasından kazandı.

"BARIŞA EN BÜYÜK KATKIMI NAMİBYA’DA HİSSETTİM"

Dünyanın birçok bölgesindeki sorunlarda barışa katkı sağlayan çalışmaları dolayısıyla bu yılın Nobel Barış Ödülüne layık görülen Finlandiya’nın eski Cumhurbaşkanı Martti Ahsisaari, barışa en büyük katkısını Namibya’da hissettiğini söyledi.

Ahtisaari, Nobel Barış Ödülünü kazanmasıyla ilgili Norveç NRK radyosuna yaptığı açıklamada, "Bu karardan doğal olarak çok memnun olduğunu" belirterek, "Çok minnettarım" dedi.

Çalışmalarında en büyük başarı olarak hangisini gördüğü yönündeki soruya Ahtisaari, "Tabii ki Namibya' yanıtı verdi ve Namibya’nın bağımsızlığını kazanmasının çok uzun zaman aldığını belirtti.

Ahtisaari, önemli çalışmaları olarak Balkanlar’daki ve Endonezya’nın Açe eyaletindeki çalışmalarına da işaret etti.

Afrika’nın güneybatısında yer alan, 19. yüzyılda Alman sömürgesi olan Namibya, 1990’da Güney Afrika’dan ayrılarak bağımsız bir ülke oldu.

BM’nin 1980’li yıllarda Namibya özel temsilciliğini yapan Ahtisaari, bu ülkenin Güney Afrika’dan bağımsızlığını kazanmasının sağlanması ve ülkedeki iç savaşın sona erdirilmesi için gösterilen çabalarda anahtar rol oynamıştı.

DÜNYANIN EN ÇETREFİL MİLLET SORUNLARININ ÇÖZÜMÜNDEKİ BÜYÜK İŞLEVİNDEN ÖTÜRÜ SEÇİLDİ

Nobel Barış Ödülü Kurulu, eski Fin Cumhurbaşkanı BM özel temsilcisi Martti Ahtisaari’ye 2008 Nobel Barış Ödülünün, 'dünyanın en çetrefil millet sorunlarının çözümündeki büyük işlevinden ötürü' verildiğini bildirdi.

Norveç’in başkenti Oslo’daki Kurul, yakın tarihte Kosova sorunu olmak üzere, Avrupa, Afrika, Orta Doğu ve Uzak Doğu Asya’da birçok sorunun çözümünde arabuluculuk görevi üstlenen 71 yaşındaki Ahtisaari’yi Nobel Ödülüyle
onurlandırdı.

Son 20 yıl boyunca dünya sorunlarının çözümü için önemli görevlerde bulunan Ahtisaari, Norveç’in NRK radyo-televizyon kurumuna ilk açıklamasında, 'son derece memnun ve derinden minnettar olduğunu' belirtti.

Ahtissari’nin Kuzey İrlanda’nın Katolik-Protestan sorununun çözüm yoluna girmesinde dahi payı bulunduğu hatırlatıldı.

Martti Ahtissari’nin 'sonuçsuz' kalan Irak’a barış getirilmesi için çaba sarf ettiği de vurgulayan Norveç Nobel Barış Ödülü Kurulu, 'Sayın Ahtisaari, aynen ödülün kurucusu Alfred Nobel’in kişiliğinde olduğu gibi barış için çalışmıştır' denildi. Ahtisaari’nin Afrika’da Namibya’da barış tesis edilmesinde büyük hizmeti olduğu da vurgulandı.

Ahtisaari, Kosova savaşında Sırp Devlet Başkanı Slobodan Miloşeviç’in (1941-2006) ikna edilmesinde en önemli diplomat olarak hatırlanıyor.

HAYATI

Eski Finlandiya Cumhurbaşkanı Martti Ahtisaari, Afrika, Avrupa ve Asya’da son 30 yıldaki birçok krizde arabuluculuk görevi yaptı. 23 Haziran 1937’de bugün Rusya sınırları içinde kalan Viipuri’de dünyaya
gelen Martti Oiva Kalevi Ahtisaari, 1965’te diplomasi hayatına adım attı.

1973-1976 yıllarında Finlandiya’nın Tanzanya Büyükelçisi olan Ahtisaari, 1977’de BM Genel Sekreterinin Namibya özel temsilcisi oldu, Namibya’nın 1990’da bağımsızlığını kazanmasında önemli rol oynadı.

1980’lerin başında BM’den tekrar Finlandiya diplomasisine dönen Ahtisaari, 1987’de BM Genel Sekreteri Yardımcılığına yükseldi. Ahtisaari 1991’e kadar bu görevde kaldı. 1990’larda Avrupa’ya dönen Ahtisaari, bu dönemde Balkanlar’da barışın sağlanması için çaba sarf etti.

Ahtisaari, Eylül 1992-Nisan 1993’te Bosna-Hersek’te, Uluslararası Eski Yugoslavya Konferansının çalışma grubuna başkanlık etti.

Eski Fin Cumhurbaşkanı, Temmuz 1993’te eski Yugoslavya Uluslararası Konferansı Özel Danışmanı olduktan sonra BM Genel Sekreterinin eski Yugoslavya özel temsilcisi olarak görev yaptı.

Ahtisaari, 1994’te 6 yıl için Finlandiya Cumhurbaşkanı seçilmesine rağmen, uluslararası alanda da aktif oldu.

Martti Ahtisaari, 1999’da eski Rusya Başbakanı Viktor Çernomırdin ile birlikte, eski Yugoslavya Devlet Başkanı Slobodan Miloseviç’i Kosova’daki askeri operasyonları sona erdirmesi yönünde ikna etti.

Cumhurbaşkanlığı döneminde uzlaşmazlıkları çözmeyi amaçlayan sivil toplum örgütü CMI’ı (Crisis Management Initiative-Kriz Çözüm Girişimi) kuran Ahtisaari, 2005’in Ocak ayında, Endonezya hükümeti ve ayrılıkçı Özgür Açe Hareketi arasındaki görüşmelerde arabuluculuk yaptı. 1976’dan beri çatışan taraflar 6 ay sonra barış anlaşması imzaladılar.

Ahtisaari, 2006’da Sırplar ve Kosovalılar arasında Kosova’nın nihai statüsünün belirlenmesi amacıyla yapılan görüşmelere BM özel temsilcisi sıfatıyla katıldı. Uzlaşmayı olası görmeyen Ahtisaari, konuyla ilgili raporunu 2007’nin mart ayında BM Güvenlik Konseyine sundu ve Kosova’ya BM denetiminde kontrollü bağımsızlık verilmesi önerisinde bulundu. Kosova bir yıl sonra bağımsızlık ilan etti.

Evli olan Ahtisaari’nin bir oğlu bulunuyor.