?nlü profesörden cep vergilerine eleştiri

Türkiye'de mobil telefon kullanıcılarından diğer tüm ülkelerde alınandan daha fazla vergi alındığını söyleyen Profesör Waverman " Dünyada özel iletişim vergisinin olduğu dört ülke var ve bunlardan biri ve en yüksek oranın olduğu ülke Türkiye. Türkiye'de vergiler bir mobil telefon sahibi olma maliyetinin yüzde 44'üne eşit. Bir başka hesaplamayla da her bir dolarlık konuşmanın 60 centi fazla yük vergi olarak ödeniyor" dedi.

İstanbul'da ekonomi basınıyla bir toplantı yapan Profesör Waverman iletişim sektörünün ekonomik büyümenin lokomotiflerinden biri olduğunu belirterek," 2007 verileriyle mobil iletişimden 2.5 milyar dolar özel tüketim vergisi ve 1.2 milyar dolar da Hazine payı alınıyor. Dolayısıyla verimsiz kullanılan bu kaynak bir yılda 3.7 milyar dolara ?ıkıyor. Bu gelirlerin yarattığı fazla yük 2.2 milyar dolar. Eğer Hazine aynı gelir genel vergilendirme yoluyla elde etseydi fazla yük 1.1 milyar dolarda kalacak yani ekonomiye 1.1 milyar dolarlık ilave kaynak yaratılabilecekti. Bu şekilde Türkiye'nin refahına olacak katkı her bir kadın,erkek ve ?ocuğun cebine 16 dolar konduğunkine eşit olacaktı" değerlendirmesini yaptı.

"SONUÇ SAVURGANLIKTIR"

Yüksek mobil vergilendirmeyi hi?bir ekonomistin haklı göstermeyeceğinin altını ?izen Profesör Waverman " Ortaya ?ıkan sonu? kesindir. Mobil sektörde vergilendirmenin yükseltilmesi ekonomik olarak son derece savurgan bir davranıştır" dedi.

Profesör Waverman hazırladığı raporda ise " Sorulacak soru, mobil telefonlar üzerine özellikle yüksek vergi uygulanmasını destekleyen her hangi bir ekonomik teori var mıdır sorusudur. Yanıt ise hayırdır. Yaygın ekonomi teorileri, eğlencenin yerini tutan emtiaya az vergi uygulanmasını önermektedir. Mobil telefonlar eğlencenin yerini tuttukları i?in ağır değil hafif bir vergi yüküne maruz kalmalıdır" görüşünü dile getirdi.

Waverman Hükümetin atması gereken acil adımları ise şöyle sıraladı:

-Cep telefonu kullanıcıları üzerindeki vergilerin düşürülmesi

-Cep telefonu operatörleri üzerindeki vergilerin düşürülmesi

-Cep telefonu kullanıcıları ile sabit hat kullanıcıları arasında bulunan vergilendirme -düzeyindeki eşitsizliğin kaldırılması

G?NAH VERGİLERİ

Waverman, vergileri günah ve ceza vergileri olarak ayırarak şu değerlendirmeyi yaptı:

"Günah vergileri ekonomistlerin 'negatif dışsallıklar' diye adlandırdığı niteliklerdeki ürünlerin üretimini veya tüketimini kısıtlamak i?in uygulanan özel vergilerdir. Sigara i?erken zevk alırım ama o sırada aile üyelerine zarar veririm. Ne kadar ?ok i?ersem o kadar fazla mutlu olurum ama onları da daha fazla mutsuz ederim. Mobil telefonlar ise tam tersidir ?bir cep telefonum olduğunda tüm arkadaşlarım ve iş ortaklarım bundan yararlanır. Bu da 'pozitif dışsallık'tır".

BU VERGİYİ HAKLI KILAN BİR TEORİ YOK

Raporunda hi?bir ekonomi teorisinin mobil telefonlara Türkiye'de uygulanan yüksek vergi oranlarını desteklemediğini vurgulayan Profesör Waverman, görüşlerini şöyle özetledi:

" Esneklik ve brüt marjlar bizim tahminimizden daha düşük değilse vergilendirmenin toplumsal kaybı aşırı yüksek görünüyor. Emtia vergilendirilmesinde ge?erli olan temel ekonomi teorileri mobil telefonun hafif vergi yükü uygulanması gereken türde bir ürün olduğunu önermektedir

Ancak hükümetler mobil vergilendirmeyi vergi gelirlerini artırmanın kolay ve etkili bir yolu olarak görmüşlerdir. Bütün ülkeler i?in ge?erli olan bu yaklaşımın zararı, en fazla Türkiye gibi gelişmekte olanlara dokunmaktadır".

"1 DOLARLIK YATIRIMIN GSMH'YE KATKISI 3-4 DOLAR"

Profesör Waverman raporunda ayrıca şu görüşleri savundu:

"Bu vergilerin Türk ekonomisi üzerinde uzun vadede belirgin etkileri vardır. Vergi, Türkiye'deki mobil sektörünün k?rını, sektöre girişi ve yatırımları düşürür, bu da tüm telekomünikasyon ve geniş bant sektöründe (sabit hatlar dahil) daha az rekabet ve yatırım anlamına gelir. Bunun da telekomünikasyon ve geniş bant hizmetlerini en ?ok kullanan (bilgi teknolojileri, yazılım, medya, finans) sektörler üzerinde önemli etkileri olur. Sonu?lar telekomünikasyon şebekesine yapılan 1 dolarlık yatırımın uzun vadede GSYH'yı 3-4 dolar kadar artırabildiğini göstermektedir "

SABİTTEN ÇOK MOBİL TELEFON VAR

Mobil kullanıcılarına sabit hat kullanıcılarına uygulanandan daha fazla vergi uygulanmasının hi?bir ekonomik dayanağı olmadığını ifade eden Waverman,raporunun son bölümünde şu uyarılarda bulundu:

"Mobil telefon bir lüks değildir; Türkiye'de sabit hat telefonundan daha fazla mobil telefon kullanıcısı bulunuyor.Mobil telefonlara uygulanan yüksek vergiler, sabit hat ve mobil sektörleri arasındaki rekabeti düşürdüğünden her iki sektörün operatörleri daha az yatırım yapmaktadırlar. Uzun vadede mobil geniş bandın Türkiye gibi gelişmekte olan ekonomilerde ?ok önemli bir rolü olabilir. Kişisel bilgisayarların pahalı olması sabit hat geniş bandı kısıtlayabilir. Vergiler 3G ya da ileri şebekelere yatırımı engelleyerek bir?ok Türk vatandaşını mobil geniş bant erişiminden yoksun bırakabilir".(ANKA)