?nlemler paketi netleşiyor

Hükümet, ekonomik önlemler paketi ?er?evesinde şirket birleşmelerine kurumlar vergisi istisnası getirmeye hazırlanıyor. Piyasanın canlandırılması i?in tüketici kredi faizlerinin bir bölümünün de Hazine tarafından üstlenilmesi üzerinde duruluyor.

Ekonomi yönetiminin üzerinde ?alıştığı ekonomik önlemler paketinde yer alan bazı düzenlemeler netleşmeye başladı.
Bankacılık sistemini rahatlatmaya ve ihracat?ılar ile kü?ük ve orta boy işletmeleri (KOBİ) desteklemeye dönük ?eşitli hususların bulunduğu pakette, küresel mali krizle birlikte Türkiye'de zor duruma düşen şirketlerin birleşmesini teşvike yönelik vergisel düzenlemelere de yer veriliyor. Paket, istihdamın teşviki ve bu ?er?evede işten ?ıkarmaların önüne ge?ilmesini öngören konuları da kapsıyor.

Ekonomik önlemler paketiyle getirilmesi düşünülen ve ekonomi yönetiminde ele alınan bazı düzenlemeler şöyle:

ŞİRKET BİRLEŞMELERİ

-Şirket birleşmelerine vergi istisnası: Küresel krizle birlikte şirketlerin mali durumlarının bozulması ve şirket iflaslarına karşı, vergisel tedbirler de devreye girecek. Zor duruma düşen şirketlerin birleşmesini özendirmek amacıyla, kurumlar vergisi istisnası getirilecek. ?zerinde ?alışılan düzenlemeye göre, şirket birleşmelerinde 1 ya da 2 yıl süreyle kurumlar vergisi istisnası uygulanacak.

Mevcut sistemde vergiyle ilgili ge?iş ertelemesi olduğunu belirten bir üst düzey yetkili, "Kurumlar vergisi, kurumun tasfiyesine kadar ertelenebiliyor. Yeni düzenlemede, verginin tümüyle istisna edilmesi söz konusu olacak. Ancak şirket birleşmelerindeki bu istisna, 1 ya da 2 yıl süreyle uygulanacak" dedi.

-Aktif satışına da istisna: ?zerinde ?alışılan düzenlemeye göre, şirketlerin aktiflerinde yer alan kıymetli varlıkların elden ?ıkarılması halinde de vergi istisnası ge?erli olacak. Bu düzenlemeyle mali krize giren şirketlerin rahatlatılmasının ama?landığını kaydeden bir yetkili, şu değerlendirmeyi yaptı:

"Yürürlükte olan uygulamada, diyelim 1990 yılında kurulan bir şirketin, sahip olduğu binanın değeri 5 bin TL. Defterlerde de bu tutar yer alıyor. Bina bugün satıldığında 500 bin YTL ediyorsa, biz, aradaki farkı vergilendiriyoruz. Birleşmelerde, defter değeri ne ise, o değer yeni firmaya ge?ecek. Biz, bunu yine takip edeceğiz. Ama bunun satılması halinde, bunu vergiden istisna edeceğiz. Bu şekilde firmalara biraz nefes aldıracağız."

YURT DIŞI KREDİLERDEKİ VERGİ Y?K?

-Firmaların, yurt dışından kullandığı kredilerin maliyeti azaltılacak. Bu konuda da bir düzenleme ?alışması yapılıyor. Mevcut sistemde bankalar üzerinden kullanılan krediler üzerinde zaten az yük bulunuyor. Ancak bankalar dışındaki dış kuruluşlardan, özellikle de tedarik?ilerden sağlanan bor?lanmalardaki vergi yükü aşağı ?ekilecek. Bu tür kullanımlardaki kurumlar vergisi stopajı yüzde 10'dan sıfıra indirilecek. Yetkililer, stopaj sıfırlanmasa bile oranın en fazla yüzde 1-2 olabileceğini belirtiyor.

-İşsizlik Fonu'nun bir kısmının, "istihdamın korunması ve süreli olması" koşuluyla, işletmelere kredi olarak kullandırılması. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, bunun ancak kendilerinin yanı sıra iş?i ve işverenlerin ortak kararıyla uygulanabileceğine dikkat ?ekiyor.

ZORUNLU KARŞILIKLAR VE MEVDUAT STOPAJI

-Bankaların zorunlu karşılıklarının aşağı ?ekilmesi: Konu ilk olarak Maliye Bakanı Kemal Unakıtan'ın Bankalar Birliği ile yaptığı toplantıda gündeme getirildi. Sektör temsilcileri, bu toplantıda halen YTL mevduatta yüzde 6, yabancı paralarda ise yüzde 11 olarak uygulanan zorunlu karşılıkların aşağı ?ekilmesini istedi. Zorunlu karşılıkların yüksek olmasının, kullanılabilir kaynakları azalttığını kaydeden bankacılık sektörü, aynı talebi, Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Nazım Ekren ile yapılan toplantıda da yineledi.

Bankacılar, yurt dışından edinilen ve sermaye niteliğindeki kaynaklar üzerinden alınan yüzde 11'lik zorunlu karşılığın ise tümüyle sıfırlanması isteğini hükümete iletti. Sektör temsilcileri, "Kredi mahiyetinde olanlara yüzde 11 yerine daha düşük oranlı zorunlu karşılık uygulansın ancak, sermaye benzeri dış kaynaklarda oran sıfır olsun" dedi. ?nlem paketi görüşmelerinde ekonomi yönetiminde, zorunlu karşılık oranlarının indirilmesi konusunda mutabakata varıldı. Ancak bu konunun Merkez Bankasınca değerlendirilerek, hayata ge?irilebileceği de belirtildi.

-Uzun vadeli mevduata stopaj indirimi: Toplantılarda bu konu da gündeme geldi. Uzun vadeli mevduatın teşviki amacıyla, bu tür mevduattaki stopaj oranlarının aşağı ?ekilebileceğini konuşuldu. Maliye tarafı da, "Ge?mişte de bu tür bir uygulamaya gidildi fakat vadeler uzamadı. Bu dönemde de etkisi olur mu bilmiyoruz. Ancak sektör isterse bunu yapabiliriz" şeklinde görüş bildirdi.

T?KETİCİ KREDİLERİ

-Tüketici kredi faizlerine sübvansiyon: ?nlem paketi görüşmelerinde, tüketici kredilerinin finansmanı konusu da masaya getirildi. Bu ?er?evede, "yerli ürün alınmak kaydıyla, konut, araba ve beyaz eşya dahil tüketici kredi faizlerinin yüzde 30 ya da 50'lik bölümünün, 1 yıl süreyle Hazine tarafından karşılanması" önerildi. Bu şekilde piyasanın canlandırılabileceği vurgulandı.

Bu öneri, ekonomi yönetimince "uygulanabilir" bulundu. Ancak, yerli ürün sınırlamasının Dünya Ticaret ?rgütü ya da Avrupa Birliğince "ayrımcılık" olarak nitelendirilip, nitelendirilmeyeceğinin değerlendirilmesi kararlaştırıldı.

-Yatırım ortaklıkları ve fonlarının işlemlerde elde ettikleri kazan?lar üzerinden ödedikleri yüzde 5 oranındaki banka sigorta muameleleri vergisi de sıfırlanacak. Bu konudaki düzenleme, bir tasarıya eklenerek, Meclis'ten ge?irilecek.

-Eximbank ve Türkiye Kalkınma Bankası aracılığıyla ihracat?ılara ve KOBİ'lere ek destek sağlanacak.

Bu ?er?evede bu yıl 2 milyar dolar olan, 2009 Büt?e Tasarısında ise 3 milyar dolar olması öngörülen Hazine garanti limiti, yeni yılda 4 milyar dolar olarak uygulanacak.

Hazine yetkilileri, limit artışının, ihracat?ı ve KOBİ'lerin desteklenmesi i?in Eximbank ve Kalkınma Bankasına kaynak sağlama amacıyla yapıldığını bildirdi.
Bir üst düzey yetkili de, düzenleme i?in "Halen üzerinde ?alışılan Ekonomik ?nlemler Paketinde bazı sektörlere kaynak aktarılmasına dönük ilk adım" nitelemesinde bulundu.