‘Mr. Q’ yine yaptı yapacağını!
Güncelleme Tarihi:
2019’da Berlin’deki 3.6 km’lik 17’nci Haziran Caddesi’ni ‘akıllı yola’ çeviren Türk Prof. Şahin Albayrak, bu kez şehir içinde kullanılmak üzere ‘akıllı otobüs’ (otonom) yaptı. İlk testini başarıyla geçen otonom otobüsün 2024’ün ilkbaharında yollarda olması bekleniyor.
BERLİN Teknik Üniversitesi’nde yürütülen ‘BeIntelli’ projesi, yoğun hazırlıkların ardından şehir içi ulaşımda kullanılacak türünün ilk örneği olan otonom otobüsünü tanıttı. Ernst-Reuter-Platz’daki ‘Deneyimsel Yapay Zekâ Laboratuvarı’ (Distributed Artificial Intelligence Laboratory-DAI) önünde yapılan sunuma, siyaset, bilim ve iş dünyasından yüzlerce kişi katıldı. Tüm testlerin tamamlanmasının ardından otonom otobüsün güzergâhı da kesinleşti. Otobüs, Berlin’in merkez meydanlarından biri olan Adenauerplatz’dan 17’nci Haziran Caddesi üzerinden Brandenburg Kapısı’na gidecek, ardından bakanlıklar bölgesinden geçerek Adenauerplatz’a geri dönecek. Berlin’de ‘Protokol Bulvarı’ olarak da bilinen ve 3.6 kilometre uzunluğundaki 17’nci Haziran Caddesi, yine Prof. Şahin Albayrak tarafından otonom araçların kullanımı için hazırlandı. Uzmanlar tarafından eğitilecek bir sürücü, birkaç ay sürecek test aşaması boyunca otobüsün içinde bulunacak. Acil bir durum olursa müdahale edecek. Otobüs, önümüzdeki ilkbaharda ‘Seviye 4’ olarak adlandırılan düzeyde otonom olarak yolda seyahat edecek. Bu, otobüsün yolculuk sırasında şoförden bağımsız olarak hareket edeceği anlamına geliyor.
Şehir içi ulaşım için geliştirilen dünyanın ilk otonom otobüsü hakkında bilgi veren DAI Başkanı Prof. Şahin Albayrak, şunları söyledi: “12 metre uzunluğundaki klasik bir toplu taşıma otobüsünü dijital bir otobüse dönüştürdük. Yolcu bölümüne, yolcularımızın, otobüsün kararlarını, örneğin trafikte nasıl davrandığını takip etmelerini sağlayan monitörler yerleştirdik. Bu sayede otonom sürüş ve yapay zekânın günlük hayatta nasıl çalıştığına dair bir fikir edinmiş olacaklar. Geliştirdiğimiz teknoloji o kadar ileri ki, sürücüsüz otobüs, ani yol çalışmaları gibi son derece karmaşık şehir içi trafik durumlarını bile sürücü müdahalesi olmadan yönetebilir.”
Ancak Almanya’daki mevcut yasalara göre gerektiğinde müdahale edebilmek için bir sürücünün hâlâ araç içinde hazır bulunması gerekiyor.
Berlin Teknik Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Şahin Albayrak, yaklaşık üç yıl üzerinde çalıştığı ‘akıllı yolun’ ilk etabını 2019’da tamamlamıştı. Berlin’de ‘Protokol Bulvarı’ olarak da bilinen ve 3.6 kilometre uzunluğundaki 17’nci Haziran Caddesi’nde dijitalleşme sonrası otonom otomobillerin ilk test sürüşleri de dönemin Federal Ulaştırma Bakanı Andreas Scheuer, Berlin Eyalet Başbakanı Michael Müller ve Prof. Albayrak tarafından yapılmıştı. Berlin’e ilk geldiği 2002’de bu yolun kendisini korkuttuğunu belirten Scheuer, o gün yaptığı açıklamada “Trafiğin yoğunluğu ve karmaşıklığı benim geldiğim Passau kentinden çok farklıydı. Prof. Albayrak ve 12 kişilik ekibi, bu yolu dijitalleştirdi. Herkes projelerden bahseder ama Prof. Albayrak yapar. O Mr. Q gibi” demişti. (Mr. Q karakteri, James Bond filmlerinde istihbaratın tüm teknik donanımını kuran kişi.)
İlk ve orta öğrenimini Tunceli’de tamamladıktan sonra 1979 yılında Almanya’ya gelen ve üniversite öğrenimini burada devam ettiren Prof. Şahin Albayrak, Berlin Teknik Üniversitesi Bilgisayar ve İletişim Fakültesi’ni Almanya’daki en yüksek not olan 1’le bitirdi. Doktorasını da 0.7 notla bitiren Albayrak, olağanüstü başarılarıyla dikkatleri çekti. 35 yaşında profesörlük unvanına sahip olan Prof. Albayrak, çalışmalarıyla branşının önde gelen isimleri arasında anılıyor.
Macit Karaahmetoğlu, Prof. Şahin Albayrak