Mısır’da önce bir Nil gemi turu yapın!

GEMİ Nil nehrinin üzerinde süzülerek ilerlerken (7 ile 24 km arası hızla) zaman zaman nehrin üstünde birbirleriyle karşılaşan gemilerin birbirlerini selamlamak için çaldıkları düdük sesleri turistlerin gemiden gemiye birbirlerine el sallamaları ve selamlaşma seslerine karışıyor. Gemi bazı bölgelerde karaya o kadar yakın gidiyor ki, bir tarafta köylülerin bağırışmaları, inek ve kuzu sesleri diğer tarafta camilerden yükselen sela sesleriyle birbirine karışıyor bu esnada esen hafif bir rüzgârla nehri çevreleyen bitki örtülerinden burnunuza kadar gelen güzel kokularla adeta kendinizden geçiyorsunuz...

‘NİL TURUNA AŞIK OLDUM’
Seyahatlerim sırasında sık sık duyduğum ve benim gibi çok gezen gezginlerin her zaman söylediği bir söz vardır; “Önce bir Nil Gemi Turu yap sonra mutlaka tekrar yapmak isteyeceksin” - ki bu gezginciler arasında Nil turunu en az 7-8 kez yapmış olanlar bile var… Mısır’ı sevdim ama Nil turuna aşık oldum desem yeridir... Nil nehrinde bu hizmeti veren 200’den fazla şirket bulunuyor. Tur rehberimin söylediğine göre hemen hemen hepsi 5 yıldızlı olarak hizmet veren bu gemilerin, aslında sadece 15-20 tanesi gerçekten lüksmüş. Ortalama bir tur 3-7 gün arası sürüyor ve genellikle Luxor ile Aswan arasında yapılıyor...

PERSONEL İNANILMAZ CANDAN
Bu oldukça lüks 15-20 geminin dışında bütün Nil gemilerinin hepsi birbirine benziyor, sadece kabinlerin büyüklüğüne veya açık büfe seçimine yansıyan boyut ve kategori ekipmanlarına göre farklılık gösteriyor. Benim şansıma mı bilemem ama bindiğim geminin personeli inanılmaz candan ve sunulan yemekler de gerçekten harikaydı. Nil yolcu gemilerinin programı nispeten aynı, çoğu Nil Nehri Gemi Turu Luksor’dan başlıyor ve Aswan’a gidip aynı güzergâhtan tekrar geri dönüyor. En klasik Nil Turu programı:Luksor: Karnak Tapınağı ve Luksor Tapınağı; Krallar vadisi; Esna: Nil kilidi;

Edfu: Horus Tapınağı; Kom Ombo;
Aswan: İsis Tapınağı, Baraj, Dikilitaş, Kitchner Adası; - Abu Simbel (Aswan’da ekstra bir seçenek olarak sunulmakta) Hemen hemen bütün tapınaklarda da nehir kenarında veya nehre çok yakın yerlerde yani gemiden indiğinizde ya yürüme mesafesinde veya yakın mesafede...

EN BÜYÜĞÜ KARNAK TAPINAĞI
Bende klasik olanı seçip Nil nehri Gezisi turuma Luksor’da başladım. Luksor şehri eski Mısır’da, eski Mısır metropolü Thebes’in bir parçası olan bir tapınak bölgesi olarak işlev görüyormuş. Bugün ise Luksor ‘Saraylar şehri’, turizm merkezi ve Yukarı Mısır’ın en büyük şehri konumunda. Luksor’da Karnak tapınağını ve Luksor tapınağını ziyaret ettik. Her iki tapınak da UNESCO tarafından korunma altında. İlk olarak Luksor Karnak Tapınağı’nı ziyaret ediyoruz: Karnak Tapınağı, Mısır’daki tüm tapınak komplekslerinin en büyüğü ve içinde Nil standını göstermek için kullanılan Kutsal Göl’ü barındırıyor. Tapınağın büyüklüğü ve heybeti karşısında, insan ne kadar küçük bir varlık olduğunun tekrar farkına varıyor. Rehberimiz Alim, bu tapınakların çeşitli tanrılara ibadet etmek için orada olduğunu, rahipler tarafından yönetildiğini ve firavunlar tarafından finanse edildiğini söylüyor. Tapınakta aslında sadece iki dev dikilitaş tam ve sağlam konumda. Bu dikilitaşlar, Mısır’daki diğer tapınaklarda da olduğu gibi Aswan’daki bir taş ocağından gelmiş, tek parça dövülmüş, süslenmiş ve bir şekilde Nil’in karşısındaki Luksor’a getirilmiş ve tabii ki nasıl getirildiği muhtemelen asla çözülemeyecek...

BOK BÖCEĞİ TILSIMI
Mısır mitolojisiyle ilgili birçok izlenim ve hikâyeden sonra tapınakta kutsal gölün yanında bulunan Sacrabae (Bok böceği) heykelinin (Kadim Mısır’ın kutsal böceği, günümüz dünyasının bile en geçerli tılsımlarından biri. Kadim Mısırlılar onun yaratılış, erkekliğin tartışılmaz gücü, üreme, bilgelik, reankarnasyon, ölümsüzlük ve yenilenmeyle özdeşleştirmişler. Bok böceği tılsımı hemen hemen dört bin yıllık bir faal yaşam süresi gösteren ve dünyadaki tılsımların içinde en uzun geçmişe sahip olanı. Bütün Mısır’da bok böceği simgeli yüzük, küpe ve broşlar uğur olarak hâlâ kullanılıyor. Aynı zamanda Heliopolitan inancında sabah güneşi tanrısı Khepri’nin sembol böceği) etrafında diğer birçok turist gibi üç kez döndüm bakalım Mısırlıların şans böceği dileğimi yerine getirecek mi...

CAMİ TAPINAĞIN İÇİNDE KALMIŞ
LUXOR TAPINAĞI: Karnak Amon Tapınağı yakınında bulunan, ihtişamıyla Nil kıyısındaki en zarif tapınak örneklerinden biri olan bu tapınak, yeni krallık döneminin 9. firavunu III. Amenhotep tarafından, eski Mısır tanrılarının en büyüğü Amon-Ra adına MÖ XIV. yy’da inşa ettirilmiş. Daha sonraları Tutankamon, II. Ramses, Büyük İskender, Roma ve Müslüman Araplar tarafından çeşitli ekleme ve yapılarla günümüze kadar gelmiş. Mısırda içinde cami bulunan tek tapınak, diğerlerinde hep küçük şapeller ve kiliseler var. Caminin hikâyesi ise; tapınağın bir bölümü gün ışığına çıkarılmış ileriye bi yere de cami inşa edilmiş. Sonra kazılara devam edince caminin kurulu olduğu kum tepesinin altında tapınağın devamı olduğu görülmüş, kumlar temizlenince cami tapınağın içinde kalmış.

TANRILAR ARASINDA BAĞ
Luxor tapınağı eskiden 2.7 km’lik bir yol ile Karnak tapınağına bağlıymış bu şekilde tanrılar arasındaki bağ sağlanıyormuş. Şimdi o yolun olduğu yerde şehir merkezi, çarşı var ve iki tapınak arasındaki bağlantı kopmuş. Sultan Ahmet’teki dikili taş burdan götürülmüş... Özellikle akşam ezanı esnasında tapınağı ziyaret ederseniz sela sesi eşliğinde devasa sütunlar ve firavun heykelleri arasında dolaşırken günbatımıyla ortaya çıkan ışık yansımalarıyla ortaya çıkan manzara kelimenin tam anlamıyla mükemmel. Ben bu yüzden tapınağı hem gündüz hemde akşam ziyaret ettim sizede mutlaka öneririm.

SFENKS BULVARI: Luksor ve Karnak Tapınağını 2.7 kilometre uzunluğu ve 67 metre genişliğiyle birbirine bağlayan cadde. Bu cadde 2010’da restore edilmiş ve halka açılmış. 650 sfenks içeriyor ve 3400 yıl önce Firavun Amenhotep II tarafından yaptırılmış...
Memnon Dev Heykelleri ve Krallar Vadisi Krallar: Luksor yakınında Nil Nehri’nin batı yakasındaki Krallar Vadisi (Firavunlar Mezarlığı) olarak bilinen bu bölge, Yeni Krallık (M.Ö. 1539-1075) döneminde Tutankhamun, I. Seti, II. Ramses gibi firavunların, kraliçelerin, rahiplerin ve elit tabakanın gömüldüğü yer haline gelmiş. 64 mezarın bulunduğu vadide, ilk olarak I. Tutmose ve son olarak X. veya XI. Ramses defnedilmiş. Vadinin amacı ise piramitler içinde yağmalanan mezarları saklamakmış. Burada sadece üç mezarı ziyaret edebiliyorsunuz.

EL DEĞMEMİŞ TEK MEZAR TUTANKAMON’A AİT
Arkeologlara göre vadide günümüze kadar hâlâ bulunmamış başka mezarlar da var. Kral Tutankamon’un mezarı hariç bütün mezarlar daha önce hırsızlar tarafından soyulmuş. El değmeyen tek mezar Tutankamon’a ait. Tutankamon’un mezarının soyulmama sebebi ise Kral Tutankamon’un beklenmedik şekilde 19 yaşında ölmesi ve bu yüzden mezarının hazır olmamasıymış. Bu yüzden Tutankamon bir başka firavun mezarının altına ve daha önce yapılan kralların mezarlarına göre daha sıradan olan bir mezara gömülmüş. Tutankamon’un mezarı 1922 yılında bulunmuştu ve mezar odasının giriş kısmı bile hazinelerle doluydu. Firavun Tutankamon’un mezarı diğer Firavunlar’ın mezarlarına göre daha sade olmasına rağmen mezarında 2000’den fazla altın obje, altın at arabası, altın bir taht, mücevherler ve değerli taşlar bulundu.

GÖKTAŞINDAN HANÇER
Mezar odasından çıkan eşyalar arasında göktaşından yapıldığı iddia edilen Tutankamon’un hançeri de bulunuyordu. Gizli bir odada ise ahşaptan yapılmış devasa bir kutu bulunmuş ve kutunun mührü açıldığında içinden tüm ihtişamı ve göz kamaştırıcılığıyla Tutankamon’un som altından yapılmış ve mum ışığında bile parlayan tabutu çıkmıştı. Firavun Tutankamon’un mezarının üstünde “Mezara dokunanlara ölüm gelecektir” ve “Ölüm, firavunların huzurunu bozanı kanatlarıyla katledecektir” yazıyordu. Krallar Vadisi’nde bulunan ve Tutankamon’un mezarı kadar önemli bir başka mezar da Firavun I. Seti’nin mezarıdır. 1817 yılında bulunan Kral I. Seti’nin mezarı vadideki en büyük ve en derin mezardır. Mezar kayanın 100 metre içine oyulmuştur ve tamamıyla dekore edilmiş şekildedir. Mezarın tavanında önemli tüm tanrılar resmedilmişti. Bir bölümde ise cennet tasvir edilmişti. Mezarda bulunan hiyeroglifler hâlâ güzelliğini ve canlılığını korumakta ve hepsi adeta bir şaheser niteliğinde. Mezar soyulduğu için defin odasında sadece yıldızlı boş bir lahit bulunmuş...

HATSHEPSUT TAPINAĞI: Antik Mısır’da 18. Hanedan döneminde 22 yıl hüküm süren ilk ve tek Kadın Firavun Hatşepsut’un, sırtını kayalara yaslamış görkemli tapınağı gerçekten de inanılmaz. Mısır’da yönetici sınıf içinde en üst konuma gelmiş bu inanılmaz kadının hikâyesi ayrı bir yazı dizisi olur önünde şapka çıkarıyorum. Anıt mezara ulaşım küçük trenlerle sağlanıyor…

EDFU: Edfu şehrinde, Nil Nehri kıyısında kurulmuş yıllarca zarar görmeden kumlar altında kaldıktan sonra yeniden gün ışığına çıkarılmış, muhteşem Edfu Tapınağı’nı (Horus Tapınağı) gezdik. Tapınağın oldukça iyi korunmuş yazıtları, Greko-Romen döneminin en büyük hiyeroglif metin koleksiyonları arasında.

KOM OMBO: Kom Ombo Tapınağı (Şahin Tanrı Horus ve Timsah Tanrı Sobek Tapınağı) iki tapınakta ayrı ayrı ibadet edilen ancak bir bütün olarak bir tapınak oluşturan iki tanrıya adanmış olduğu için çift tapınak olarak adlandırılıyor. Sağ kanat timsah tanrısı ve bereket tanrısı Sobek’e sol kanat ise şahin tanrısı ve ışık tanrısı ve gökyüzü Horus tanrısı olan Haroeris’e ithaf edilmiş. Kom Ombo tapınağı Yunanlılar zamanında inşa edilmiş ve aynı zamanda antik dönem tıp aletlerinin duvarlarındaki gravürlere işlendiği, antik tıp merkezi sayılıyor.

İSKENDERİYE’DEN SONRA EN GÜZEL
ASWAN: (Philae Tapınağı-Botanik Bahçesi-Tekne gezisi) Aswan şehri, Mısır’ın İskenderiye’den sonra en güzel ikinci şehri diye adlandırılıyor. Gemiden bir otobüsle ayrılıp Aswan’ın yaklaşık 8 km güneyinde yer alan küçük bir limana geldik ve bir tekne ile Angilika adasına geçtik. Philae Tapınağı’nda ana bina doğum, yeniden doğuş ve sihirli Isis tanrıçasına adanmış. Romalılar tarafından inşa edilen Augustus’un Trajan kiosku özellikle dikkat çekici. Philae Tapınağı, ayrıca inşa edilen ve eski Mısır dininin sonuna kadar uygulandığı son eski Mısır tapınak binalarından biri. Tapınak aslında farklı bir yerdeymiş ve baraj inşa edildiği sırada gittikçe batmaya başladığı için Angilika adasında neredeyse tamamen yeniden inşa edilmiş. Barajın inşası kuraklıklara ve sellere karşı korunmak ve Nil’in gezilebilirliğini garanti etmek için gerekli olan çok büyük bir proje.

ASWAN BARAJI: (Mısır, dünyanın en büyük barajlarından birine ev sahipliği yapıyor. Aswan yüksek barajı 3.6 kilometre uzunluğunda ve 111 metre yüksekliğinde). Aswan şehrinde papirüs atölyesini de ziyaret edebilirsiniz, papirüs bitkisinin bitki kökünden kağıdın nasıl yapıldığını açıklanıyor.

FELUCCAYA BİNİP BOTANİK BAHÇESİNE GİTMEK
Botanik Bahçesi: Aswan’da yapılması gerekenlerden biride Felucca’ya (yelkenli tekne) binip botanik bahçesine gitmek. Tekne gezisi sırasında çölle harika bir kontrast oluşturan tropikal bitkilerle dolu Ada’nın üzerindeki, III. Ağa Han’ın türbesini de görüyorsunuz ve buradan da Nubia köyüne (rengarenk boyanmış evleri ve bu evlerin bahçelerinde dolaşan timsahlarıyla ünlü aslında tamamen turistik bir köy para karşılığı timsahla fotoğraf çektirmek isteyen turist sayısı hiç de az değil) gidiyorsunuz...

TAPINAĞIN İÇİ 23 YILDA YAPILMIŞ
ABU SİMBEL: Abu Simbel Tapınak kompleksi Nassere Gölü’nde bulunuyor. Abu Simbel Tapınağı 1813 yılında bir İsviçreli tarafından keşfedilmiş. 1960 yılında baraj inşaatı başladığında tapınak nerdeyse sular altında kalacakmış. Tapınağı kurtarmak için UNESCO tarafından büyük bir yardım kampanyası başlatılmış ve bu çalışmalara 50 ülke bağışlarla ve insani yardımlarla katkıda bulunarak tapınak kurtarılmış. Abu Simbel adlı küçük bir kasabada bulunan Abu Simbel Tapınağı; Tarihi 3200 yıl öncesine dayanan bu tapınak dağın içi oyularak 23 yılda yapılmış. Kapıda bulunan 4 heykel de tapınağı yaptıran II. Ramses’i tasvir etmekte. Ramses, bu yapıları eşi Nefertari ve kendi anısına yaptırmış. (II.Ramses’in ve Nefertari’nin büyük aşkı yüzyıllardır birçok romana ve filme konu olmuştur.

111 ERKEK 57 KIZ ÇOCUĞU OLMUŞ
II. Ramses 92 yaşına kadar yaşamış ve tam 67 yıl Mısır’ı yönetmiş, bu arada 111 erkek ve 57 kız çocuğu yani toplam 168 tane çocuğu olmuş. En büyük aşkı Nefertari öldüğünde onu Tanrı sıfatıyla onurlandırmış)… Tapınakların en önemli özelliği ise, ‘Kaya Tapınağı’ adından da anlaşılacağı gibi dağların içi oyularak doğrudan kayalara vurularak yapılmış olmaları. Tapınakta her yıl 21 Mart ve 21 Ekim’de meydana gelen güneş mucizesi: Güneş mucizesi gününde, güneş tapınağın girişinde Ramses II’den kutsal alana kadar yaklaşık birkaç dakika parlıyor ve oturan dört tanrı figüründen üçünü aydınlatıyor. Büyük kaya tapınağı bu devasa oturma figürleriyle gerçekten de inanılmaz etkileyici. Büyük tapınağa girişteki büyük sütunlar da heybetleri ve ihtişamlarıyla inanılmaz, içeride son derece iyi korunmuş resimlerle dekore edilmiş çeşitli odalar bulunuyor. Küçük tapınak Büyük Ramses’in karısı Kraliçe Nefertari’ye ait...

TAMAMLAYABİLSEYMİŞ...
Abu Simbel’den Aswan’a kadar süren yaklaşık iki buçuk saatlik dönüş yolunda birçok küçük çöl kasabalarından ve bazı yeşil vahalardan geçiyorsunuz. Burada yaşadığım en özel olaylardan biri ise, rehberimiz Alim’in bizi götürdüğü özel bölgede Fata Morgana (Serap )görmek olayını bire bir yaşamak oldu. Aswan’a döndüğümüzde ise bitmemiş dikilitaş ile taş ocağını ziyaret ettik, Tamamlanabilseymiş, dünyadaki en büyük dikilitaş olacakmış...

MISIR’IN BENDE BIRAKTIĞI İZLER
Esna Kilidindeki satıcılar: Gemiyle Esna Nil kilitinde beklerken küçük sandallarıyla geminin etrafını saran ve gemi müşterilerine mallarını satmak için uğraşan satıcıların çabası içler açısı. Gemiyle ilerlerken gündüz veya gecenin bir vakti sandallarını gemiye iple bağlayarak mallarını satmaya çalışan tüccarların bir torba içindeki mallarını geminin güvertesine kadar savurmaları inanılmaz... Aswan’da geleneksel yelkenli tekneler (feluccas) ile gezerken bir sörf tahtası üzerine oturmuş küçük çocukların tekneye yanaşıp avazlarının çıktığı kadar bağırarak turistlerden para istemeleri ve gözlerinde ki çaresizlik ifadesi...

14 SANİYEDE BİR ÇOCUK DOĞUYOR
Mısır’ın nüfusu 2019 itibari ile 100 milyonu aşmış durumda. Ülke de her 14 saniyede bir 1 çocuk doğuyormuş bu yüzden de en büyük problem hızlı doğum artışı.. Yılda 2.4 milyon doğum oranına karşın 570 bin ölüm oranı ve zaten bu oranlar problemin büyüklüğünü gözler önüne seriyor. Bunun sonucunda eğitim de ülkenin en büyük ikinci problemini oluşturuyor, okullardaki öğrenci sayısı ortalama 55 öğrenciyken bazı sınıflarda ise bu sayı 70’i buluyormuş ve bu çocukların bazıları yanlarında katlanabilir tabureler ile okula gidiyorlarmış.

ÜLKE GENELİNDE FAKİRLİK
Tur rehberliğine başlamadan önce bir dönem öğretmenlikte yapmış olan Tur rehberimin bu açıklamaları gerçekten canımı acıttı… Ülke genelindeki inanılmaz fakirlik; küçücük çocuklar ellerinde ki ufak tefek hediyelik eşyalarıyla turistlerin peşinde koşup mallarını satmak için uğraşıyorlar, buradaki dikkat çekici olay ise sonuçta hiçbiri gerçek anlamda dilenci değil ama bu küçücük çocuklar yollarda tüccarlar gibi mallarını satmaya çalışıyorlar. Çöp Karmaşası; Ülke genelinde her yer çöp dolu; yollar, evler, tarihi mekân yakınları hemen her yer çöp ama hiçbir yerde çöp tenekesi yok, büyük villaların veya otellerin önleri de aynı durumda. Özellikle Edfu şehrinde ama daha çok kırsal alanlarda (Luksor gibi şehirlerde bile) şehir manzarası hâlâ eşek arabaları ve at arabaları ile karakterize edilebilir. Gemi personeli ile flörtün sonucu; 22 yaşındaki Alman bir genç kızla gemide garsonluk yapan Mısırlı bir gencin flörtü gençlerin gemi güvertesinde buluşmaları ve kızın annesinin şikâyeti sonucu çocuğun gemideki görevine son verilmesiyle son buldu bu durum gerçekten içimi acıttı, siz siz olun gemi personelinden uzak durun...