Midyat'ta Mıhellemi Kültürü konferansı

İlk kez Midyat'ta ger?ekleştirilecek olan konferansta, Mıhellemilerin tarihi, etnik kökeni, ?ok yönlü kültürü ve coğrafyası hakkında katılımcılar aydınlatılacak. Dünyadaki nüfusu 1.5 milyon olan Mıhellemilerin 500 bini Türkiye'de yaşıyor.

Midyat'taki Mıhellemi Dinler, Diller ve Medeniyetler Arası Diyalog Derneği ile Süryani Kültür Derneği tarafından düzenlenecek olan konferans 10 Ağustos günü başlayacak ve etkinlik herkese a?ık olacak. Konferansa, İsve?'teki Mıhellemi Derneği Başkan Yardımcısı Süryani Papaz Khuryo Abraham Garis ve Midyat Mıhellemi Diyalog Derneği Başkanı Mehmet Ali Aslan konuşmacı olarak katılacaklar.
Midyat Mıhellemi Dinler, Diller ve Medeniyetler Arası Diyalog Derneği Başkanı Mehmet Ali Aslan, kamuoyunu Mıhellemiler hakkında aydınlatmak i?in böyle bir konferans düzenlediklerini söyledi. Aslan, şöyle konuştu:

"Bu güne kadar haklarında yazı, görsel, hemen hemen hi?bir bilgi yayınlanmayan böylesine kalabalık bir halk kitlesine dikkatleri ?ekerek, bu etnik gruba ait bireylerde merak duygusu uyandırarak farkındalık ilkesine işlevsellik kazandırmak istiyoruz. Türkiye haritasının coğrafyasında doğup büyümüş ve bugünlere ulaşmış bu kültürün kalıcılığını sağlamak i?in böyle bir organizasyon düzenliyoruz. Süryani Kültür Derneği'nde etkinliğimizi ger?ekleştirmemiz ve aynı zamanda bir Süryani din liderinin konuşmacı olarak katılımının sağlanması Mıhellemi ve Süryanilerin hem kültürel, hem de etnik yönden sıkı akrabalık ilişkilerinin olması ve aynı kültür grubuna dahil olmalarından kaynaklanıyor."

İsve?'teki Mıhellemi Derneği Başkan Yardımcısı Süryani Papaz Khuryo Abraham Garis, Midyat'ın Bardak?ı Köyü'nde doğduğunu söyledi. Mardin Deyrulzafaran Manastırı'nda dil, din ve tarih eğitimi aldığını belirten Abraham, "Gen?lik yıllarımda Mıhellemiler dikkatimi ?ekmiş ve Süryani literatürünü taramaya başlamıştım. Mıhellemiler ile Süryanilerin tarih, coğrafya ve etnik a?ıdan birbirine ?ok yakın olduğunu tespit ettim. Bu ilgimin sonucunda Mıhellemiler ile ilgili ?ok sayıda makale yazdım ve ?eşitli televizyon programlarına ?ıktım. Türkiye'de Mıhellemi derneğinin a?ıldığını duyunca da mutluluk duyarak heyecanla bu dernekle işbirliği yaparak İsve?'te Mıhellemi Derneği'ni a?tık. Her iki derneğimizin üyeleri gezi ve konferansta karar kıldılar. Bizde Mıhellemiler'in dünyadaki ilk konferansını medeniyetler beşiği olan Midyat'ta yapıyoruz, ikincisini de Avrupa'da yapmayı düşünüyoruz" diye konuştu.

Mıhellemiler Kimdir?

MIHELLEMİ Midyat ve ?evresinde Turabdin diye anılan bölgede yaşayan halk topluluğu. Mıhellemi olarak anılan halk topluluğu gündelik yaşamlarında semitik bir dil ailesine mensup Arap?anın kıltu (Qultu) leh?esini konuşan inan? bakımından ?oğunluk Sünni İslam ve Şafii mezhebindendirler. Ayrıca Hristiyan ve Musevi Mıhellemiler de bulunmaktadır.

Nüfuslarının büyük bir bölümünün Turabdin ve ?evresinde olduğu Mıhellemiler hakkında ileri sürülen görüşlerden birisi Mıhellemilerin Beni Rebia'ya (büyük bir Arap kabilesi) bağlı kabilelerden oluştuğu görüşüdür. Bir başka görüşe göre ise Mıhellemilerin Aramilerin bir kolu olup M?. 1050 yıllarında Hititlerin gücünün zayıflamasıyla Arabistan ?öllerinden Anadolu'ya gelmiş olduklarıdır. Sami ırkından geldikleri bilenen bu halkla ilgili I. Tiglat Plaser'in yazıtında Ahlami Armaye diye söz edilmektedir. Varolan görüşlerden bir tanesi ise Mıhellemilerin Tunus ve Cezayir'den Anadolu'ya gö? eden Beni-hilal kabilesine mensup Araplardan müteşekkil olduğu ileri sürülüyor. Bunun yanında Mıhellemi kelimesinin XV. Yüzyılda adı ge?en bir Kürt aşireti olan Maklemite'den kaynaklandığı dolayısıyla bu topluluğun aslında Kürt olduğu iddia edilmiştir. Aynı şekilde kimi Süryani kaynaklarınca bu topluluğun aslının Süryani ve Hristiyan olup 1600'lü yıllarda Müslümanlaştığına değinilmişse de 1525 yılındaki Osmanlı belgelerinde kendilerinden Müslüman mahalmi cemaati diye söz edilmektedir.

Mıhellemileri kültür ve yaşam tarzı olarak diğer komşu halklardan ayıran fazla olgu olmadığı ve sadece dil konusunda bir farklılık olduğu görülmektedir. Mıhellemilerin ?oğu Türk?e ve Kürt?eyi iyi konuşurlar, buna ek olarak da bir istisna olarak Hapsınas (Mercimekli) köyü Süryaniceyi ?ok akıcı konuşabilmektedirler. Kırsal kesimdeki Mıhellemiler Süryani ve Kürt komşularıyla aynı ekonomik etkinlikleri paylaşırken şehir merkezindekiler ise kü?ük ve esnaflık ve ticaretle birlikte yoğun olarak resmi devlet işlerinde ?alışmaktadırlar. Geniş aile yapısının ve akrabalık kurumunun yaygın olduğu Mıhellemiler de akraba ve grup i?i evlilik tercih edilmekle beraber diğer Müslüman komşu halklarla evlilik ilişkileri ve diğer kan dışı akrabalıklar kurmaktadırlar.