Meslek değiştirmek istemiyorsanız kendinizi değiştirin

Mesleki tükenmişliğin, mesleki stresin psikolojik bir sonucu olarak ortaya çıktığını belirten Yaşar Üniversitesi Psikoloji Bölümü Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Evrim Güleryüz, “Tükenmişlik, çalışanın işyerini değiştirmesinden mesleğini bırakmasına kadar uzanan bir dizi olumsuz sonuçlar doğurabilir” uyarısında bulundu. İşverenler tarafından, çalışanların stres düzeyini azaltacak bazı destek programlarının uygulanması gerektiğini savunan Güleryüz, işinde mutsuz bireyler için de öneriler sundu.

Avrupa Depresyon Birliği tarafından yapılan ankete göre Türkiye’de çalışanların yüzde 25’inin depresyon sebebiyle izin kullandığını belirten Yrd. Doç. Dr. Güleryüz, “Mesleki tükenmişlik, insanlarla yüz yüze ilişki gerektiren işlerde çalışan bireylerde gözlenen duygusal tükenme, hizmet verilen kişilere karşı duyarsızlaşma ve kişisel başarı duygusunda azalma özellikleri ile karakterize bir durumdur. Bu üç faktörden en önemlisinin duygusal tükenmedir, çünkü tükenmişliğin duygusal tükenmeyle başladığı biliniyor.

KAÇIŞ YOLU DUYARSIZLIK
Duygusal tükenme yaşayan çalışanlar, işlerinden soğuduklarını ve bu işi bir gün daha kaldıramayacaklarını düşünürler. Kendisini duygusal olarak tükenmiş hisseden birey, diğer insanların taleplerini karşılamak ve sorunlarını çözmek için gerekli gücü kendinde bulamaz ve kaçış yolunu duyarsızlaşmada bulur. Hizmet verme durumunda olduğu kişilere karşı soğuk ve kayıtsız bir tavır takınır, bu kişilerle ilişkileri en az düzeye indirir ve onları iş gereği ilişki kurulan nesneler gibi görmeye başlar” bilgisini verdi.

İŞ YAŞAMINIZI KONTROL EDİN
Çalışanların hem işlerindeki hem de özel yaşamlarındaki kontrollerinin mesleki tükenmişlikle ilişkili olduğunu ifade eden Güleryüz, “Çalışanın işiyle ilgili görevlerinin yapılış şeklinin, sırasının, zamanının ve çalışma hızının kendi kontrolünde olduğunu düşünmesi, tükenmişlik yaşama olasılığını azaltır. Ayrıca unutmayalım, yaşamımızdaki olayları kontrol etme isteğimiz ne kadar yüksek olursa mesleki tükenmişlik yaşama ihtimalimiz de o kadar yüksek olacaktır.” dedi.

ÇALIŞANLAR İÇİN STRESLE BAŞETME YÖNTEMLERİ
-Egzersizi yaşamınızın bir parçası haline getirin.
-Arkadaşlarınızdan veya ailenizden destek alın. Sıkıntılarınızı onlarla paylaşın.
-Taze meyve, sebze yiyin. B vitamini açısından zengin gıdalarla beslenin. Bol bol su için.
- Gülmenin kalp üzerindeki olumlu etkileri oldukça fazla. Kendinizi ya bir komedi filmiyle ödüllendirin ya da bir ayaküstü komedi gösterisine gidin, zihninizi stres kaynaklarından bir süreliğine uzaklaştırın.
-Problemlerinizi çözmek için üzerinize düşen sorumluluğu alın.

İŞVERENLER ÇALIŞANLARI İÇİN NE YAPABİLİR?
-Çalışma saatlerinin esnek olmaması ya da iş seyahatlerinin yoğun olması, kişilerin aile yaşantılarını olumsuz etkiler. Çalışanlar arasında adaletli bir program uygulayın.
-Çalışanlarınız için kurumunuza bağlı çocuk bakım merkezleri ve yaşlı bakım merkezleri açın.
-Çalışanlarınızın işin nasıl ve hangi sırayla yapılacağı konusunda daha fazla inisiyatif almalarına olanak sağlayın.
-ABD ve Avrupa’da örnekleri olduğu gibi bazı iş kollarında, kişinin ofiste bulunacağı mesai saatleri konusunda esnek olun.
-Çalışanlarınızın kurumunuzda egzersiz yapmalarına olanak sağlayın.
-Çalışanlarınızın şahsi işleri için her ayın yarım günü izinli olmaları gibi esneklikleriniz olsun.

'FIRSATIM OLSA İŞİ BIRAKIRIM'
Sağlık ve Sosyal Hizmet Çalışanları Sendikası tarafından yapılan, Türkiye’de Sağlık Çalışanları Tükenmişlik Araştırması'nın sonuçlarına göre Türkiye’deki sağlık çalışanları, "Fırsatınız olsa mesleğinizi değiştirir miydiniz?" sorusuna yüzde 60,8 ile evet, yüzde 39,2 ile hayır cevabı verdi. "Fırsatınız olsa çalıştığınız hastaneyi veya sağlık kuruluşunu değiştirir miydiniz?" sorusuna yüzde 55,5 ile evet, yüzde 44,5 ile hayır cevabı verdiler.