Merkel’li döneme ilk adım

Almanya´da Hıristiyan Demokrat/Hıristiyan Sosyal Birlik Partileri (CDU/CSU) ile Sosyal Demokrat Parti (SPD) arasında sürdürülen koltuk pazarlığında uzlaşma sağlandı ve Angela Merkel’in ``Almanya’nın ilk kadın başbakanı’’ olarak tarihe geçmesi yolu açıldı.

Başbakan Gerhard Schröder, SPD Genel Başkanı Franz Müntefering, CDU Genel Başkanı Angela Merkel ve CSU Genel Başkanı Edmund Stoiber’in 2 haftadır sürdürdüğü nabız yoklaması buluşmalarından sonra önceki akşam yaptıkları `üçüncü liderler zirvesinde’ koltuk paylaşımında uzlaşma sağlandı.

Başbakan Gerhard Schröder, 1998 yılından beri oturduğu başbakanlık koltuğunu 18 Eylül’de yapılan erken genel seçimlere CDU/CSU’nun başbakan adayı olarak katılan Angela Merkel’e bırakmayı kabul etti.

Böylece Almanya Federal Cumhuriyeti’nin tarihinde 1966-1969 yılları arasında olduğu gibi ikinci kez CDU/CSU ile SPD’nin büyük koalisyon oluşturması yolu da açıldı. Başbakanın yanı sıra Federal Meclis Başkanı’nın da CDU/CSU meclis grubundan bir politikacının olması konusunda uzlaşma sağlandı.

8 bakanlık

Liderler zirvesinde sıkı bir pazarlıktan sonra SPD’ye 8 bakanlık verilmesi kararlaştırıldı. Başbakan ve Başbakanlık Dairesi Bakanlığı’nın yanı sıra CDU’ya 4 ve CSU’ya da 2 bakanlık verilmesi karara bağlandı.

SPD’nin üsteleneceği bakanlıklar şöyle: Federal Dışişleri Bakanlığı, Federal Maliye Bakanlığı, Federal Çalışma Bakanlığı, Federal Ulaştırma Bakanlığı, Federal Adalet Bakanlığı, Federal Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Bakanlığı, Federal Çevre Bakanlığı, Federal Sağlık Bakanlığı.
CDU’nun Federal Bilim ve Eğitim Bakanlığı, Federal Aile Bakanlığı, Federal İçişleri Bakanlığı ve Federal Savunma Bakanlığını üstlenmesi öngörüldü.

CSU Genel Başkanı ve Bavyera Eyalet Başbakanı Edmund Stoiber’in yetki alanı genişletilmiş Federal Ekonomi ve Teknoloji Bakanlığı ile Federal Tüketicileri Koruma, Gıda ve Tarım Bakanlığı da CSU’ya bırakıldı.

Dışişleri Bakanı Struck

Federal Savunma bakanı Peter Struck’un Joschka Fischer’den boşalacak Federal Dışişleri Bakanlığı koltuğuna oturmasının beklendiği açıklandı. SPD yönetiminin bir dönemler partinin meclis grup başkanlığını da yapan Struck’a tam destek verdiği kaydedildi.

Federal Ekonomi ve Çalışma Bakanı Wolfgang Clement büyük koalisyonda bakan olarak görev almayacağını açıklarken, SPD Kuzey Ren Vestfalya Eyalet Teşkilatı Başkanı Jochen Dieckmann’ın Federal Maliye Bakanı olacağı öne sürüldü.

Değişken koltuk

Gerhard Schröder başbakanlığında 1998-2002 yılları arasındaki ilk kabinede 15 bakanlık vardı. Bunlardan 11’ini SPD’li 3’ünü de Yeşiller Partili politikacılar üstlenmişti. Bağımsız Werner Müller de Federal Ekonomi Bakanı olarak görev almıştı.

2002 yılında oluşturulan kabinede ise 10’u SPD’li 3’ü de Yeşiller Partisi mensubu toplam 13 bakan görev almıştı.
1994-1998 yılları arasında Helmut Kohl başbakanlığında CDU/CSU ve FDP’den oluşan koalisyon hükümeti döneminde kabinede 17 bakan görev almıştı. Bunlardan 10’u CDU’lu, 4’ü CSU’lu ve 3’ü de FDP’liydi.

1966-1969 yıllara arasındaki CDU/CSU ve SPD’den oluşan büyük koalisyon döneminde ise 19 bakanlık vardı. Bunlardan 9’unu SPD, 7’sini CDU ve 2’sini de CSU üstlenmişti.

SPD’den hayır

SPD’nin sağ kanadı olarak bilinen ``Seeheim Çemberi’’ sözcüsü Johannes Kahr, Angela Merkel’i başbakan seçmeyecekleri tehdidini yineledi. Kahr, ancak başbakanın yasama döneminde değişmesi durumunda Merkel’i destekleyebileceklerini söyledi.

SPD sol kanadı parlamenter solun da Merkel’in başbakanlığına sıcak bakmadığı da belirtildi.

Erken seçim

Hür Demokrat Parti (FDP), CDU/CSU ile SPD’nin oluşturacağı büyük koalisyonun uzun ömürlü olmayacağını ileri sürdü.

FDP Genel Başkan Yardımcısı Rainer Brüderle, Almanya Radyosu’na (Deutschlandfunk) verdiği demecinde ``Büyük koalisyon iki yıl bile dayanmaz’’ dedi.

FDP Meclis Grup Başkan Yardımcısı Wolfgang Gerhardt ise büyük koalisyonun ülkenin içinde bulunduğu sorunlara çözüm üretemeyeceğini savundu. Gerhardt, ``Büyük koalisyon durgunluktur’’ diye konuştu.

Yeşiller: Mantıklı olan oldu

Schröder kabinesinde Federal Tüketicileri Koruma, Gıda ve Tarım Bakanlığı yapan Yeşiller Meclis Grubu Eşbaşkanı Renate Künast, Angela Merkel’in başbakanlığı ile ilgili olarak, ``Matematiksel olarak mantıklı olanı oldu. Şu ana kadarki gelişmelere göre bunu `şahane dörtlü’ (müzik grubu) olarak niteleyemeyiz’’ dedi.

Yeşiller’in diğer Meclis Grubu Eşbaşkanı Fritz Kuhn da, ``Zor bir doğumdu. Bir araya gelmelerine sevindim’’ açıklamasında bulundu.

Angela Merkel (CDU)

17.07.1954 tarihinde Hamburg’da doğdu. Henüz iki yaşındayken din adamı olan babası eski Doğu Almanya’nın Templin kentinde görev aldığı için ailesiyle birlikte oraya taşındı. 1973 yılında Templin’de liseyi bitirdi ve daha sonra Leibzig üniversitesinde fizik öğrenimi yaptı.

1986 yılında aynı dalda doktorasını alan Merkel, eksi Doğu Almanya’da ilk ve s on olarak hür seçimlerle 1990 yılında göreve gelen Lothar de Maiziere hükümetinde hükümet sözcü yardımcılığı yaptı. İki Almanya’nın birleştiği 1990 yılından beri CDU üyesi olan Merkel, aynı yıl yapılan genel seçimlerde Federal Meclis’e milletvekili olarak girdi.

1991-1998 yılları arasında CDU Genel Başkan Yardımcısı olarak görev aldı. 1993-2000 yıllarında CDU Mecklenburg-Vorpommern Eyalet Teşkilatı Başkanlığı yaptı.

1991-1994 yıllarında Federal Aile, Kadın, ve Gençlik Bakanlığı, 1994-1998 yılları arasında da Federal Çevre Bakanlığı görevlerini sürdürdü. 1998 tarihinde CDU Genel Sekreteri görevini üstlenen Merkel, 2000 yılı nisan ayından beri CDU Genel Başkanlığı yapmaktadır.

Merkel 22 Eylül 2002 tarihinde yapılan genel seçimlerde CDU/CSU’nun başbakan adayı olmak istedi. Ancak CSU Genel Başkanı ve Bavyera Eyalet Başbakanı Edmund Stoiber’in ağırlığını koyması üzerine bu hedefinden vazgeçmek zorunda kaldı.

Ancak Stoiber’in seçimleri Schröder’e karşı kaybetmesi üzerine Merkel’in yolu açıldı. 18 Eylül 2005’te yapılan genel seçimlere CDU/CSU’nun başbakan adayı olarak katılan Merkel, seçimlerde aradığını bulamadı.

Ancak partisinin desteği sürdürmesi üzerine Merkel’e Almanya’nın ilk kadın başbakanı’’ olma yolu açıldı.

Ahmet KÜLAHÇI / BERLİN