Londra’nın ‘Freeman’ Türkleri!

ASIRLIK gelenekleriyle bilinen Birleşik Krallık, geleneksel kraliyet yönetimiyle demokrasi birlikteliğini günümüzde sürdüren ender ülkelerden biri. Londra’da, sembolik bile olsa günümüzde devam eden bu geleneklerden biri de ‘Freeman Onur Ödülü’ payesi. ‘Fahri Hemşeri’ diye de tanımlanabilen ve kentin kimi imtiyazlarından faydalanma hakkına sahip bu ödülü alan Türkler de var. Mazisi 1300’lü yıllara uzanan ‘Freeman Onur Ödülü’, Türklerden ilk olarak 1867 yılında, Kraliçe’nin ağırladığı Sultan Abdülaziz’e verildi. Efes restoranların kurucusu Kazım Akkuş ile Ramsey’in sahibi iş insanı Remzi Gür de bu payenin ilk sahiplerinden. Halen Türk-İngiliz Ticaret ve Sanayi Odası’nın başkanlığını yürüten Emma Edhem, iş insanları Emine Arslan, İbrahim Uzun ve Enver Kannur da bilinen diğer Türkiye kökenli ‘Freeman’ ödülünün sahipleri...
�

İLK TÜRK FREEMAN SULTAN ABDÜLAZİZ
İngiliz arşivlerinde yer alan belgeye göre, Londra Belediye Meclisi, Britanya’yı ziyaret eden Sultan Abdülaziz’i 18 Temmuz 1867’de konuk etti ve ‘Freeman Payesi’ verdi. Düzenlenen törende yapılan konuşmalar, İngilizlerin, Sultan Abdülaziz’e olan hayranlığını da ortaya koyuyor: “Meclisimiz, ülkemizle dost olan müttefik yabancı ülkelerin egemenliğine saygı göstermeyi ciddi bir şekilde arzulamaktadır. Sultan Hazretleri’nin bu şehri ziyaret etmek üzere olduğunu öğrenmiş bulunuyoruz. Majestelerine bir davet gönderilerek, Meclis’imizin kendilerini bir ziyafetle (eğlence) şehrin locasında ağırlamasına izin vermesini talep etme fikrindeyiz.”
İngiltere Türk toplumunun yakından tanıdığı Enver Kannur, bu payeye sahip olan altıncı Türkiye kökenli ‘Freeman’ oldu.

FREEMAN ONUR ÖDÜLÜ NEDİR?
Türkiye’de ‘Fahri Hemşerilik ve Dokunulmazlık Beratı’ olarak bilinen ‘Freeman Onur Ödülü’ bir bölgeye yaptığı yatırım ve başarılı girişimleriyle o bölge yönetimi tarafından onore edilmenin benzeri bir müessesesi olarak biliniyor. İngiltere’de uzun bir tarihi geçmişi olan ‘Freeman Payesi’, ‘Freedom of The City London’ tarafından veriliyor. Paye verilirken görkemli bir tören düzenleniyor. Freedom müessessesi eski dönemlerde Londra’nın yerlilerine ve soylularına köprü, geçit gibi şehrin imkânlarından ücretsiz olarak yararlanma, şehir içerisinde kılıçla dolaşma ve hatta asılırken ipek ip tercih etme ile şehirde tutuklanma korkusu olmadan dolaşma gibi imkânlar tanıyan paye, birtakım değişikliklere uğrayarak günümüze kadar geldi. Şimdilerde Londra’da faaliyet gösteren ve şehre herhangi bir şekilde hizmet veren kişilere sunulan ‘Freeman Payesi’ tarihi Chamberlains Court’ta düzenlenen törenle sahibini buluyor. ‘Freemen Payesi’ verilecek olan kişi, payesini almadan önce hazırlanmış olan deklarasyonu imzalıyor.

DAHA ÖNCE VERİLEN ÜNLÜLER
Freeman Payesi’ne Sahip Olan (bilinen) Türkler
Sultan Abul Aziz
Remzi Gür
Kazım Akkuş
Emma Edhem
Emine Arslar
İbrahim Uzun
Enver Kannur