Kuşlar gö? yolunda

Orman Mühendisleri Odası Doğu Akdeniz Şube Başkanı Selami Tece, AA muhabirine yaptığı a?ıklamada, yazı ge?irmek ve üremek i?in ilkbaharda Türkiye'ye gelen veya Türkiye üzerinden ge?en gö?men kuşların, kış mevsimini ge?irecekleri Afrika'ya doğru yola koyulduğunu söyledi.

Gö? trafiğinin yılın bu döneminde yoğunlaştığını belirten Tece, Türkiye'den yılda yaklaşık 500 bin gö?men kuşun ge?erek, İstanbul Boğazı ve Çoruh Vadisi hatlarını kullanan türlerin de belirli rotaları kullandıktan sonra karadan tek ge?iş noktası olan Hatay'ın Belen Ge?idi'nde yoğunlaştıklarını ifade etti.

Tece, bu noktada buluşan şahin, leylek, arı şahinleri, kü?ük orman kartalı gibi türlerin Ortadoğu'ya ge?ip oradan da Afrika'ya ulaştıklarını belirterek, "Leylek ve şahin gibi büyük kanatlı kuşlar yerden yükselen sıcak hava akımlarını kullanarak (termaller) bu sayede kanat ?ırpmadan süzülerek u?abiliyor" dedi.

Anadolu'nun, kuşlar i?in denizler üzerindeki büyük bir köprü konumunda olduğunu vurgulayan Tece, kuş gö?ünün öncülüğünü leyleklerin yaptığını kaydetti. Tece, flamingo, sakarmeke, ?amurcun, turna, yeşilbaş, elmabaş, kü?ük kumkuşu, kızılkuyruk, gümüş martı, karakarınlı, kılı?gaga, büyük akbalık?ıl, karabatak, kaşıkgaga, kü?ük gümüş martı, ?amur?ulluğu ve kızılbacak gibi türlerin de gö? esnasında leyleklerden sonra en fazla görülen kuş türleri olduğunu bildirerek, şöyle konuştu:

"Pelikan, ördek, kaz ve turnalar da özellikle soğukların yoğun olduğu periyotlarda kışı ge?irmek i?in Çukurova Deltası'na gelen türleri oluşturuyor. Delta, kış aylarında kuzeyde bulunan sulak alanların ?oğunun donmasıyla bu dönemde pek ?ok su kuşuna barınak sağlarken, Akyatan, Tuzla, Ağyatan ve Yumurtalık gibi sulak alanlar, bir nevi benzin istasyonu görevi görüyor.

Yeryüzünde 100 milyardan fazla kuşun yaşadığı, 10 milyar kuşun da dünya üzerinde yer değiştirdikleri tahmin ediliyor. Bu 10 milyar kuşun yaklaşık 1 milyarının ülkemiz üzerinden gö? ettiği düşünülürse ülkemizin sahip olduğu sulak alanlar ile diğer ekolojik karakterli alanların ne denli büyük öneme sahip olduğu böylece ortaya ?ıkıyor. Bu değerleri korumak ve sürdürülebilirliğini sağlamak gerekir."

GECE YOLCULUĞU

Doğa Derneği Proje Sorumlusu Eray Çağlayan da gündüz süzülerek gö? edenlerin yanı sıra kaz, ördek ve turna gibi gruplar halinde u?an bazı ötücü kuşlar ile kü?ük ötücü kuşların gece yolculuğunu tercih ettiklerini söyledi.

Gece yolculuğu yapan kuşların kanat ?ırptıkları i?in süzülerek u?anlara göre daha ?ok efor harcadığını belirten Çağlayan, gece yolculuğu yapan bıldırcın ve bazı diğer türlerin avcılar tarafından ışık yakılarak yere inmeleri sağlanıp daha sonra avlandıklarını, bu davranışın kuş popülasyonunu tehlikeye düşürdüğünü kaydetti.

G?Ç ROTASI

İlkbahar gö?ünde Afrika Rift Vadisi uzantısını takip ederek Hatay'a ulaşan gö?men kuşlar, kuzeydoğu ve kuzeybatı yönlerine doğru gö?e devam ediyor.

Kuşlar, Boğazi?i'ni ge?erek Kuzey Trakya'ya ve Balkanlar'a, diğer kolda Artvin üzerinden Kafkaslar'a ve daha kuzeydeki üreme alanlarına ulaşıp, Sonbahar gö?ünde de aynı güzergah üzerinden Afrika'ya geri dönüyor.
Bu kuşların bir kısmı Türkiye üzerinden sadece ge?it yaparken, leylek gibi bazı türler de hem ge?it yapıyor hem de üremek amacıyla kalıyor.