Koalisyon hesapları

Ancak yüzde 10 barajını aşıp Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne (TBMM) giren ve Türk halkını temsil eden partilerin birbirlerine dönük yaklaşımına bakınca, insan ister istemez hayretler içinde kalıyor.
Türkiye’deki seçim sonuçlarının Almanya’da 22 Eylül 2013 tarihinde yapılan Alman Parlamentosu (Federal Meclis) seçim sonuçlarıyla bir paralellik taşıdığını görüyoruz.
Tabii partilerin birbirlerine
yaklaşımında da.

Hıristiyan Demokrat/Hıristiyan Sosyal Birlik Partileri (CDU/CSU) toplam oyların yüzde 41.5’ini alarak seçimlerden en güçlü parti olarak çıktı.
Sosyal Demokrat Parti (SPD) oyların yüzde 25.7’sini, Sol Parti yüzde 8.6’sını ve Yeşiller de yüzde 8.4’ünü aldı.
Dönemin hükümet ortağı Hür Demokrat Parti (FDP) ise oyların ancak yüzde 4.8’ini alabildi ve yüzde 5 barajına takıldı.
Bu rakamlar ışığında CDU/CSU 311, SPD 193, Sol Parti 64 ve Yeşiller de 63 milletvekili çıkardı.
Türkiye’deki seçim sonuçlarına baktığımızda da benzer bir tablo görüyoruz.

* * *

7 Haziran 2015 tarihinde yapılan seçimlerde AK Parti oy kaybına rağmen yine de toplam oyların yüzde 40.8’ini alarak en güçlü parti konumunu korudu.
CHP yüzde 24.9, Milliyetçi Hareket Partisi (MHP) yüzde 16.2 ve Halkların Demokratik Partisi (HDP) yüzde 13 oranında oy aldı.
AK Parti 258, CHP 132, MHP 80 ve HDP 80 milletvekili çıkardı.
Almanya’da Başbakan Angela Merkel’i koltuğundan uzaklaştırmak için teorik olarak matematiksel bir güç vardı.
Yani yüzde 41.5’e karşı yüzde 42.7 muhalefet çoğunluğu.
Yani 311 milletvekiline karşı 320 milletvekili.
Yani 631 sandalyeli Federal Meclis’te 320 muhalefet milletvekili.
Başka bir deyişle; mutlak çoğunluk için gerekli 316’dan 4 fazla.
Ancak seçim öncesi Alman Sosyal Demokratlar, “Sol Parti ile asla ortaklık yapmayız” dedikleri için SPD-Sol Parti ve Yeşiller’in oluşturacağı olası bir kırmızı-kırmızı-yeşil koalisyon baştan suya düştü.
Çünkü SPD, bu tutumunu seçimlerden sonra da sürdürdü.

* * *

Yeşiller de hem seçim öncesi hem de seçim sonrası Sol Parti’ye hiç sıcak bakmadı.
Yeşiller zaten baştan “CDU/CSU ile olmaz” dedikleri için siyah-yeşil koalisyon pazarlığı da gündeme bile gelmedi.
Tıpkı Türkiye’deki yaklaşımlar gibi...

Ancak sağduyu ağır bastı ve 2005-2009 yılları arasında olduğu gibi CDU/CSU ile SPD bir araya gelip, yeniden büyük koalisyon hükümeti oluşturdu.
Sol Parti’den ileriye dönük ortaklık sinyalleri gelse de, SPD eski Doğu Almanya’daki komünistlerin uzantısı gözüyle baktıkları bu parti ile federal düzeyde ortaklığa hala da sıcak bakmamakta.
Ancak çoğulcu demokrasilerde, demokratik partilerin birbirleriyle konuşma, belirli koşullarda uzlaşarak ortaklık etmeleri gibi temel bir ilke vardır.
İşte Alman Sosyal Demokratlar bu ilkeye federal düzeyde sadık kaldı.

Tabii Türkiye’de seçim öncesi daha katı bir kampanya sürdürüldüğü ve partiler birbirlerine daha ağır suçlamalarda bulunduğu için ortak bir noktada uzlaşma doğal olarak zorlaşmaktadır.
Ama Alman Sosyal Demokratları anlamak da kolay değildir.

* * *

Çünkü SPD yıllardır eyaletler düzeyinde Sol Parti ve öncüsü konumundaki Demokratik Sosyalizm Partisi (PDS) ile ortaklık etmiştir, hala da etmektedir.
İlk kez 1994 yılında SPD ile Yeşiller Saksonya Anhalt’ta PDS’nin dıştan verdiği destekle azınlık hükümeti kurmuştur.
1998-2006 yılları arasında SPD Mecklenburg Vorpommern’de önce PDS sonra da Sol Parti ile ortaklık etmiştir.

Berlin’de SPD önce PDS ile sonra da Sol Parti ile 2002-2011 yılları arasında koalisyon hükümeti kurmuştur.
Brandenburg’da SPD 2009 yılından beri Sol Parti ile ortaklık etmektedir.
Hatta Almanya genelinde ilk kez Thüringen’de Sol Partili Bodo Ramelow başbakanlığında SPD ve Yeşiller’le birlikte 2014 yılı Aralık ayında ilk kırmızı-kırmızı-yeşil koalisyon kurulmuştur.
Bu olguda insanın aklına haklı olarak “O halde SPD, eyaletlerde mümkün olanın federal düzeyde olmamasında niye direnmektedir?” sorusunu getirmektedir.