Kimler isteğe bağlı sigortalı olabiliyor

BİLİNDİĞİ gibi 5510 sayılı Sosyal Güvenlik ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun yürürlüğe girdiği 1 Ekim 2008 tarihi itibariyle yeni bir düzenleme getirildi. SGK mevzuatına göre, isteğe bağlı sigortalı olma hakkından şu kişiler yararlanabilir: Türkiye’de ikamet edenler ile Türkiye’de ikamet etmekte iken sosyal güvenlik sözleşmesi imzalanmamış ülkelerdeki Türk vatandaşlarından;

- 5510 sayılı Kanuna tabi zorunlu sigortalı olmayı gerektirecek şekilde çalışmayan,

- Sigortalı olarak çalışmakla birlikte ay içerisinde 30 günden az çalışan ya datam gün çalışmayanlar,

- Kendi sigortalılıkları nedeniyle Türkiye’de sosyal güvenlik kanunlarına göre malullük ve yaşlılık aylığı almayanlar,

- 18 yaşını dolduranlar.

Görüldüğü üzere, ikametinizi Türkiye’ye nakletmediğiniz, yani kesin dönüş yapmadığınız sürece, isteğe bağlı sigortalılıktan yararlanamazsınız. Bu arada kanunun yürürlük tarihinden önce mülga kanunlara göre isteğe bağlı sigortaya devam edenler, herhangi bir işleme gerek kalmaksızın Kanun kapsamında isteğe bağlı sigortalılıkları devam ettiriliyor.Erdem Öztürk – Lahnstein

NEREYE BAŞVURULACAK?

- İlk defa isteğe bağlı sigortalı olmak isteyenlerin, örneği Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği ekinde yer alan İsteğe Bağlı Sigorta Giriş Bildirgesi ile ikametgahlarının bulunduğu sosyal güvenlik il müdürlüklerine/sosyal güvenlik merkezlerine başvurmaları gerekiyor.

- Tekrar isteğe bağlı sigortalı olmak isteyen sigortalıların ise talep dilekçesi ile müracaatları yeterli oluyor.

- 5434 sayılı Kanunun mülga 12’nci maddesi uyarınca isteğe bağlı iştirakçilik başvuruları, Sosyal Sigortalar Genel Müdürlüğü Sigortalı Tescil ve Hizmet Daire Başkanlığı Mithatpaşa Caddesi No:7 Sıhhıye/ANKARA adresine yapılmalı.

NE KADAR ÖDENECEK?

İsteğe bağlı sigortalılık, müracaatın Kurum kayıtlarına intikal ettiği tarihi takip eden günden itibaren başlar. İsteğe bağlı sigorta primi prime esas kazancın alt sınırı ile üst sınırı arasında, sigortalı tarafından belirlenen prime esas aylık kazancın yüzde 32’sidir. Bunun yüzde 20’si malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi, yüzde 12’si genel sağlık sigortası primidir. 1 Ocak 2015 ile 30 Haziran 2015 arasında isteğe bağlı sigortalılıkta aylık kazanç alt sınırına göre ödenecek asgari aylık prim tutarı 384.48 lira (azami miktar 2 bin 499 lira) iken, bu miktar 1 Temmuz 2015 ile 31 Aralık 2015 arasında 407.5 liraya (azami miktar 2 bin 648 lir ) yükselecektir.

PRİMLER YATMAZSA!

İsteğe bağlı sigortalılığın devamında belli süre prim ödememe halinde sigortalılığın sona ermesi uygulaması kaldırılarak, ait olduğu ayın primini en geç 12 ay içinde ödemeyen sigortalının o aya ait primini ödeme imkanı olmadığı gibi, 12 ay geçmedikçe diğer aylara ait primlerini gecikme zammı ile ödenmesi imkanı ve talep veya ölüm dışında isteğe bağlı sigortalılık işlemleri sonuçlandırılmıyor.

NE ZAMAN BİTER?

İsteğe bağlı sigortalılık, isteğe bağlı sigortalılığını sona erdirme talebinde bulunanların, primi ödenmiş son günü takip eden günden; aylık talebinde bulunanların, aylığa hak kazanmış olmak şartıyla talep tarihinden; ölen sigortalının ölüm tarihinden itibaren sona erer.

1 Ekim 2008 tarihinden itibaren ilk defa isteğe bağlı sigortalı olanlar ile 506, 1479 ve 2926 sayılı kanunlara tabi isteğe bağlı sigorta primi ödeyen sigortalıların 1 Ekim 2008 tarihinden sonra isteğe bağlı sigorta primi ödenmiş süreleri 5510 sayılı Kanunun 4’üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında (eski adıyla Bağ-Kur) sigortalılık süresi olarak kabul ediliyor.

Alman vatandaşı olsam emekli olabilir miyim?

TÜRKİYE’deki sigorta başlangıç tarihiniz itibariyle 49 yaş 5 bin 300 gün şartlarına tabisiniz. Almanya’da sigortalı olarak çalıştığınız 2 bin 445 günü (2013’te yaptığınız 180 günlük borçlanma buna dahil) ve serbest meslek yaptığınız 2 bin 70 günü borçlandığınızda toplam 4 bin 515 güne sahip olursunuz. Buna ilaveten 18 aylık askerlik hizmetinizi de borçlandığınız takdirde, 245 gün eksik süreniz kalacaktır. Türkiye’de sigortalı olarak çalıştığınız 140 günü de hizmet sürenize eklenirse, sigortalı süreniz 5 bin 195 güne çıkar. Eksik olan 105 günü tamamlamak için, varsa işsizlik sürenizden 3 ay 5 günü borçlanabilirsiniz. Yani özetle, 5 bin 300 günü tamamlamak için eksik olan 5 bin 195 gün karşılığında 66 bin 600 lira ödemeniz gerekecek.

Bundan sonra Alman vatandaşlığına geçerseniz de, emeklilik işlemlerinizi sonuçlandırabilir ve aylık bağlattırabilirsiniz. Önemli olan borçlandığınız günlerinizin Türk vatandaşlığında geçmesidir, ki siz, gerek sigortalı çalışma gerekse serbest meslek döneminizde Türk vatandaşı olduğunuz için yurtdışı borçlanmada bir sorun çıkmaz.Kemal Dinçer – Bernau/Almanya

Hangi kuruma tabi çalışıyorum

TÜRKİYE’de 10 yıl çalıştığınızı belirtiyor, ancak bu sürenin SSKmı Bağ-Kur’a mı tabi olduğunu bilmediğinizi yazıyorsunuz.

Bunu bilmeniz, emeklilik işlemleriniz açısından çok önemli. Çünkü her sigorta kolunun emeklilik şartları farklı. Bunun için SGK’ya dilekçe yazıp, hizmetinizin hangi sigorta koluna tabi olduğunun tespitini talep edebilirsiniz. 4/a sigorta koluna, yani eski adıyla SSK’ya tabi bir işte çalıştığınızdan hareketle, ilk giriş tarihiniz 15 Eylül 1993 olması itibariyle, 50 yaş ve 5 bin 675 gün şartlarına tabi olursunuz.

Türkiye’deki 10 yıllık sigortalı sürenizi (3 bin 600 gün), sahip olmanız gereken gün sayısından düşersek, eksik süreniz 2 bin 75 gün olarak belirlenecektir.

Almanya’ya geldiğiniz 2005 yılından itibaren 2005 ile 2010 yılları arasında sigortalı çalıştığınız beş yılın tamamını (bin 800 gün) ve ayrıca 2010 yılından itibaren geçen 9 ay 5 günlük ev kadınlığı sürenizi de borçlanmalısınız.

Ödeyeceğiniz toplam borç miktarı, 26 bin 602 lira (yaklaşık 8 bin 500 Euro) tutacaktır. Buna mukabil 50 yaşını dolduracağınız 20 Kasım 2026 tarihinde bağlanacak olan emekli aylığı bin 200 lira civarında olacaktır.Gülcan Esser (İncedayı) – Münster/Almanya