Kim başbakan olacak?

FDP, SPD ve Yeşiller’le ortaklık etmeyeceğini yinelerken, Schröder, Sol Parti.PDS’nin dışında tüm demokratik partilerle koalisyon görüşmelerinin sürdürüleceğini açıkladı.

Almanya´da önceki gün yapılan erken seçimlerde yüzde 34.3 oy alan Sosyal Demokrat Parti (SPD) ile yüzde 8.1 oy toplayan Yeşiller’in iktidarı kaybetmesi, oyları yüzde 35.2’de kalan Hıristiyan Demokrat/Hıristiyan Sosyal Birlik Partileri (CDU/CSU) ile yüzde 9.8 oy alan Hür Demokrat Parti’nin (FDP) iktidar değişikliği hedefine ulaşmaması üzerine ülkede tam bir `iktidarsızlık kavgası’ başladı.

Eski Doğu Almanya partisi olarak bilinen Demokratik Sosyalizm Partisi (SPD) ile SPD’yi terk edenlerin ağırlıklı olduğu Sosyal Adalet Seçim Alternatifi’nin (WASG) oluşturduğu ve yüzde 8.7 oyla ``üçüncü güç’’ haline gelen Sol Parti.PDS’nin seçim öncesi olduğu gibi seçimden sonra da `kimseyle ortaklık etmeyiz’ açıklaması nedeniyle Almanya’da yeni bir hükümet kurmak zorlaştı.

Kesin olmayan sonuçlara göre CDU/CSU 225, SPD 222, FDP 61, Sol Parti.PDS 54 ve Yeşiller de 51 milletvekili çıkardı. 598 sandalyeli Federal Meclis’e, seçim sistemindeki tercihli oylar nedeniyle 613 milletvekili girdi.

Başbakan benim, ben başbakan olacağım

2002 yılında yapılan genel seçimlere göre SPD yüzde 4.5 oy kaybına uğrarken Başbakan Gerhard Schröder, `Ben başbakan kalacağım’ dedi ve seçmenin kendilerine güvendiğini söyledi.

Yüzde 3.3 oy kaybeden CDU/CSU’nun başbakan adayı Angela Merkel de `Görev bize verilmeli’ diyerek iktidara talip olduğunu ilan etti.
Merkel, oy kaybına rağmen seçimlerden CDU/CSU’nun `En güçlü parti’’ olarak çıktığını ve seçmenlerin hükümeti kurma görevini kendilerine verdiğini dile getirerek, ``Sol Parti.PDS hariç, demokratik tüm partilerle görüşmeleri sürdürüp, Almanya’da istikrarlı bir hükümet kurmak için çaba göstereceğim’’ dedi.

Başbakan Schröder ise Alman birinci kanalı ARD´de katıldığı liderler toplantısında, ``Gerçekten şu durumda benim partimin Bayan Merkel’in görüşme önerisine evet diyeceğine inanıyor musunuz? Bayan Merkel kendi liderliğinde benim Sosyal Demokrat Partim’le ortaklık edemeyecektir’’ diye konuştu.

Schröder bu açıklamasıyla Angela Merkel’in başbakanlığında CDU/CSU ve SPD’nin `Büyük koalisyon’ oluşturmasının kesinlikle söz konusu olamayacağını dile getirdi.

Jamayka koalisyonu

Seçim öncesi hem CDU/CSU hem de FDP `Hedef iktidar değişikliği’ dedikleri halde seçimlerden sonra durum değişmeye başladı. CDU/CSU’lu politikacılar, FDP ve Yeşiller’in bir `Jamayka koalisyonu’ (Siyah-sarı-yeşil koalisyonu) oluşturabileceği sinyali verdiler.

CSU´lu Bavyera Eyalet Başbakanı Edmund Stoiber ile CDU Genel Sekreteri Volker Kauder, Angela Merkel’in Yeşiller’le de görüşeceğini söylediler. Kauder, ``Biz önce FDP ile oturup konuşacağız. Daha sonra hem SPD hem de Yeşiller’le görüşeceğiz’’ dedi.

FDP Genel Başkanı Guido Westerwelle, ``Biz seçim öncesi CDU/CSU ile ortaklık edeceğimizi söyledik. Seçimden sonra da durum değişmedi. SPD- FDP ve Yeşiller’den oluşacak bir `trafik lambası koalisyonu’nda (kırmızı-sarı-yeşil) da, başka bir koalisyonda da biz yokuz’’ derken, partisinden farklı sesler gelmeye başladı.

FDP Berlin Teşkilatı Başkanı Markus Löning ile Federal Adalet eski Bakanı Sabine Leutheusser-Schnarranberger, CDU/CSU ve FDP’nin Yeşiller’le ortaklık etmesinden yana görüş belirttiler.

Yeşiller’in lider adayı ve Federal Dışişleri Bakanı Joschka Fischer’in yanı sıra partinin Eşbaşkanları Claudia Roth ile Rainhard Bütikofer de CDU/CSU ve FDP ile ortaklığa kapalı olmadıklarını dile getirdiler.

SPD-Yeşiller-FDP

FDP Genel Başkanı Westerwelle’nin `Biz SPD ve Yeşiller’le ortaklıkta yokuz. Partinin Merkez Karar Yürütme Kurulu da (MKYK) seçim akşamı oybirliğiyle bu yönde karar aldı’’ derken, Başbakan Schröder’in Yeşiller ve FDP ile ortaklık etmenin yollarını arayacağı görüşü ağırlık kazandı.

Sosyal demokratlar, Westerwelle’nin açıklamasının erken olduğuna işaret ederken, `Aradan birkaç gün geçsin. Bir kaç gün uyuyup kalksınlar. Başka türlü düşünürler’’ açıklamasında bulundular.

Büyük koalisyonda dönüşümlü başbakanlık

Başbakan Gerhard Schröder de, CDU/CSU’nun başbakan adayı Angela Merkel de CDU/CSU ile SPD’nin `Büyük koalisyon’ oluşturması kapısını açık bırakırken, ikisinin de başbakan olma ısrarı bu alandaki hesapları zorlaştırdı. Ancak bazı politik gözlemciler, bir dönemler Türkiye’de de olduğu gibi ``Dönüşümlü başbakanlık’ sistemiyle bu sorunun çözümlenebileceğine dikkat çektiler.

İlk sınav bugün

Kamuoyu yoklamalarına göre yüzde 40’ın üzerinde oy alması beklendiği halde yüzde 35.2’de kalan CDU/CSU’nun başbakan adayı Angela Merkel ilk sınavını Berlin’de bugün verecek. Merkel yeniden CDU/CSU Meclis Grup Başkanlığı’na aday olacak.

BERLİN