Kerimov 70. yaşına girdi

Semerkant'ta 30 Ocak 1938 tarihinde doğan Kerimov'un 70. doğum yılı nedeniyle, başta Rusya Federasyonu Devlet Başkanı Vladimir Putin olmak üzere, Kazakistan Cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev, İsrail Cumhurbaşkanı Şimon Peres, Ukrayna Cumhurbaşkanı Viktor Yuşenko, Belarus Cumhurbaşkanı Aleksandr Lukaşenko ve Kırgızistan Cumhurbaşkanı Kurmanbek Bakiyev, gönderdikleri telgraflarla Kerimov'u kutlarken, şahsıyla ilgili her türlü tören ve gösterişten uzak durmaya özen gösteren Kerimov'un yaş gününü aile arasında sade bir bi?imde kutladığı öğrenildi.

""T?RK D?NYASI VE BDT'NİN AKSAKALI""

Sovyetlerin dağılmasından sonra, 1924 doğumlu Süleyman Demirel ve 1941 doğumlu Ahmet Necdet Sezer'in emekliye ayrılması, 1927 doğumlu Turgut ?zal, 1923 doğumlu Haydar Aliyev, 1931 doğumlu Boris Yeltsin, 1938 doğumlu Ebülfeyz El?ibey, 1940 doğumlu Saparmurat Niyazaov ve Tacikistan Cumhurbaşkanı Rahman Nabiyev'in vefatı ile 1924 doğumlu Rauf Denktaş, 1928 doğumlu Eduard Şevarnadze, 1938 doğumlu Leonid Ku?ma, 1940 doğumlu Petru Luchinski, 1944 doğumlu Askar Akayev ve 1945 doğumlu Levon Ter Petrosyan'ın se?im kaybetmesi ya da renkli-renksiz devrimler sonucunda iktidar kaybetmesi, ?zbekistan Cumhurbaşkanı İslam Kerimov'u, BDT'nin ve Türk Cumhuriyetlerinin en yaşlı devlet başkanı, bir diğer ifadeyle ""aksakalı"" durumuna getirdi.
BDT ve Türk dünyasında devlet başkanlarının yaş durumlarına bakıldığında, ?zbekistan Cumhurbaşkanı 1938 doğumlu İslam Kerimov, en yaşlı devlet başkanı unvanını alırken, onu Kazakistan Cumhurbaşkanı 1940 doğumlu Nursultan Nazarbayev, Moldova Cumhurbaşkanı 1941 doğumlu Vladimir Voronin ile Kırgızistan Cumhurbaşkanı 1949 doğumlu Kurmanbek Bakiyev takip ediyor.
Cumhurbaşkanlarından 1950'li yıllarda doğanlar ise şöyle:
Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Abdullah Gül 1950, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC) Cumhurbaşkanı Mehmet Ali Talat 1952, Rusya Federasyonu Devlet Başkanı Vladimir Putin 1952, Tacikistan Cumhurbaşkanı İmamali Rahman 1952, Ukrayna Cumhurbaşkanı Viktor Yuş?enko 1954, Beyaz Rusya Cumhurbaşkanı Aleksandr Lukaşenko 1954, Ermenistan Cumhurbaşkanı Robert Ko?aryan 1954, Türkmenistan Cumhurbaşkanı Kurbanguli Berdimuhammedov 1957, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev 1961 ve Gürcistan Cumhurbaşkanı Mihail Saakaşvili 1967.

-EN GENÇ SAAKAŞVİLİ-

SSCB'nin dışişleri bakanı iken, bu birliğin yıkılmasından kısa bir süre sonra Gürcistan Cumhurbaşkanı olan Eduard Şevarnadze, engin deneyimlerine rağmen ülkesindeki renkli devrime engel olamayınca, yerine ge?en 1967 doğumlu Mihail Saakaşvili, BDT'nin en gen? cumhurbaşkanı oldu.
Azerbaycan Devlet Başkanı Haydar Aliyev'in vefatından sonra yerine gelen oğlu 1961 doğumlu İlham Aliyev ise Saakaşvili'den sonra BDT ve Türk dünyasında en gen? 2. cumhurbaşkanı unvanı aldı.
İlham Aliyev'in Devlet Başkanı se?ilmesi, her ne kadar o günlerde ""veliaht"" ve ""hanedan"" tartışmalarına neden olmuşsa da, BDT ve Türk dünyasında görev yapmış ve halen görev yapmakta olan tüm devlet başkanlarının ortak özellikleri arasında, ""iş?i veya köylü ?ocuğu"" olmaları ve parti ve devlet kademelerinde adım adım yükseldikleri göze ?arparken, İlham Aliyev'in ""Cumhurbaşkanı ?ocuğu"" olması, bunun tek istisnası olarak kaldı.
İktidarı döneminde ""eşini veya ?ocuğunu kendi yerine hazırlıyor"" iddiaları ortaya atılan Askar Akayev'in ""hanedanlık"" girişimi ise bir ayaklanma sonucu ülkesini terk etmesiyle son buldu.

-3 LİDER KENDİNİ KORUDU-

?te yandan, Sovyetler Birliği'nin dağılmasından bu yana, bazı devler başkanlarının vefatı, bazılarının ""görev süresinin sona ermesi"" gibi normal demokratik süre? ve renkli veya renksiz devrimler sonucunda, BDT ve Türk Cumhuriyetlerinde Devlet Başkanlığı makamı el değiştirirken, Beyaz Rusya Devlet Başkanı Aleksandr Lukaşenko, ?zbekistan Devlet Başkanı İslam Kerimov ve Kazakistan Devlet Başkanı Nursultan Nazarbayev, konumlarını ve makamlarının yanı sıra ülkelerine yönelik i?eriden ve dışarıdan yapılan ağır muhalefete rağmen ülkelerinin istikrarını korudular.

-AKSAKALLIĞIN T?RK D?NYASINDA ?NEMİ-

Türk dünyasında ""aksakal"" kavramı, ""yaşlı insan"" ve ""yaşlıya hürmet"" anlamının da ötesinde, siyaset ve yönetimde de ayrı bir öneme sahip. Bir mahalle veya bölgede zaman zaman oluşturulan ""aksakallar meclisi""nde alınan kararlar yahut bölge veya mahalle aksakalları arasında oluşan ortak kanaatler, yerel ve merkezi yönetimler tarafından her zaman dikkate alınmakta ve genellikle de bu kararlar doğrultusunda gerekli tedbirler hayata ge?irilmektedir.
Aksakallar meclisi, bazı ülkelerin yazılı hukuklarında olmasa bile, örf, adet ve geleneklerin yaşatılması anlamında, bu ülkelerdeki en gü?lü ""sivil toplum kanaati"" olarak gündelik siyasete yansımaktadır.
Bir?ok örf, adet ve gelenekleriyle Orta Asya Türk geleneklerinin hakim olduğu Afganistan'da ise ""Aksakallar Meclisi"", ülkenin parlamentosu konumunda bulunuyor.
Bu ?er?evede, Türk dünyasının devlet başkanları düzeyindeki iki aksakalı olan 1938 doğumlu ?zbekistan Cumhurbaşkanı İslam Kerimov ile 1940 doğumlu Kazakistan Cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev'in bölgede, belli bir gündemi olmadan yapılan ve ""kravatsız toplantı"" olarak nitelendirilen ""gayri resmi"" toplantılarda öne sürecekleri görüş ve önerilerin, daha sonra yapılacak resmi toplantılarda öncelikle ele alınması Türk örf ve geleneklerinin tabii bir gereği olarak bölge politikasına yansıması bekleniyor.
Nitekim, Azerbaycan Cumhurbaşkanı 1923 doğumlu Haydar Aliyev, Türkiye Cumhurbaşkanı 1924 doğumlu Süleyman Demirel ile 1927 doğumlu Turgut ?zal'ın Türk dünyasında katıldığı resmi ve gayri resmi tüm toplantılarda, diğer Türk Cumhuriyetleri cumhurbaşkanlarınca kendilerine ""Gaydar (Haydar) Ağa"", ""Turgut Ağa"" ve ""Süleyman Ağa"" diye hitap edildiği ve kendi dönemlerinin bu ""aksakallarına"" hürmet ve saygının
yanı sıra sözlerine, görüş ve önerilerine her zaman ayrı önem
atfedildiği bilinmektedir.
Bağımsızlığın ilk yıllarında Türkiye'nin bazı Türk Cumhuriyetlerine yaptığı buğday yardımı, 10 bin öğrenci projesi, ortak üniversite ve okulların a?ılması gibi önemli kararlar, resmi toplantılardan önce, ""Aksakal Turgut Ağa"" ve ""Aksakal Süleyman Ağa""nın önerileri üzerine kabul gördü.

-KERİMOV'UN ?NEMİ ARTTI-

Sovyetlerin dağılmasından sonra, gerek Orta Asya ve BDT bölgesinde, gerekse münhasıran Türk dünyasındaki ihtilafların ve bazı problemlerin ?özülmesi ile yeni siyasi, askeri ve ekonomik a?ılımların ger?ekleştirilmesinde, ""aksakal"" bir cumhurbaşkanı olması nedeniyle İslam Kerimov'un önemi artarken, bu durum Kerimov'a örf ve gelenekten doğan bazı sorumlulukları yüklüyor.
?zbekistan'da 23 Aralıkta yapılan se?imde 7 yıl i?in yeniden Cumhurbaşkanı se?ilen, BDT ve Türk dünyasının en yaşlısı olan ""İslam Ağa""nın yeni dönemde bölgede ve Türk dünyasında bir?ok konuda öncülük ve arabuluculuk etmesi beklentiler arasında yer alıyor.
(SS-BA-MCT)

18:17 31/01/08""