Kasıtlı ihmal yok, ciddi hatalar var

Federal Meclis AraÅŸtırma Komisyonu’nun CDU’lu üyesi Clemens Binninger, NSU cinayetleriyle ilgili raporun büyük oranda tamamlandığını söyledi. Binninger, raporla ve komisyonun çalışmalarıyla ilgili Hürriyet’in sorularını yanıtladı: Â

- Sn.Binninger, yaklaşık 14 aylık çalışma sonrasında komisyon çalışmalarını tamamladı. Siz bu çalışmalarından memnun musunuz?
Birçok sorunun yanıtına ve bir çok hatayı ortaya çıkarttığımız için memnunum. Ayrıca uzun bir süre komisyonda, kurban yakınlarının vekili olarak sorular yönelttik. Ancak bazı soruların ne yazık ki yanıtlarını bulamadık.

- Hangi sorular?
Cinayetlerle ilgili sorular. Örneğin neden bu şehirlerde cinayetler oldu? Cinayetler nasıl işlendi? Neden bu insanlar seçildi? Ne yazık ki bu tür soruların yanıtlarını biz de ortaya çıkartamadık.

- Bunların yanıtını bulabileceğinize yönelik umudunuz var mı?
Mahkeme sürecinde bunlar ortaya çıkabilir, ancak mahkemenin de asıl görevi delilleri ispatlamak. Ancak sanıklar konuşursa örneğin, baş sanık Zschaepe konuşursa ortaya çıkabilir. Acı gerçek şu ki, öyle gözükmüyor.

AĞUSTOS’TA KOMİSYON, EYLÜL’DE FEDERAL MECLİS’TE
- Komisyon raporunu tamamladı mı?
Büyük oranda evet. Tüm fraksiyonların hemfikir olduğu konular var. Temmuz sonunda bitecek. Ağustos ayının sonunda komisyonda ele alınıp son noktaları belirlendikten sonra 2 Eylül'de Federal Meclis'te görüşülecek.

- Raporda neler yer alıyor?
Tüm parti gruplarının ortak uzlaşı noktası şu: İstihbarat ve polisin hataları var. Raporda, nerede hatalar yapıldığı yer alıyor: Güvenlik birimleri yıllardır aşırı sağın şiddet eğilimini hafife aldı. Güvenlik birimleri arasında yetki tartışmaları yaşandı. Daha cinayetlerin ilk aşamalarında çok erken bir şekilde belli bir yönde yani organize adi suç kapsamında soruşturma yapıldı. Yıllarca, hiç bir çıkış noktası olmadığı halde kurban yakınları üzerinde soruşturma yürütüldü. Raporun tavsiyeler bölümünde ise, polisin meslek eğitiminde buradaki hatalardan çıkardığı derslerin ele alınması. Muhbirleri çalıştırmaya yönelik düzenlemelerin yenilenmesini tavsiye ediyoruz. Gelecekte işlenecek buna benzer cinayetlerde faile yönelik bir bilgi olmadığı zaman, cinayetin dinsel ve etnik kökeninden dolayı yabancı düşmanı bir arka planı olup olmadığının zorunlu olarak araştırılması da tavsiye ediliyor. Ayrıca polis ile istihbarat arasındaki işbirliğinin güçlendirilmesi gerekiyor. Unutmamamız gerekir ki Almanya'nın federal yapısından dolayı aşırılıklarla mücadelede 36 birim var. Bilgilerin böyle bir yapıda kaybolmaması ve bilgi akışının sağlanması önemli.

- Güvenlik birimlerinin başarısızlığını "hata" kelimesini kullanmadan açıklayabilir misiniz?
Bu konuda çok hassasiyet yetersizliği mevcuttu ve aşırı sağ terörizm göz önünde bulundurulmamıştı. Köln'deki bombalı saldırıda Böhnhardt ve Mundlos'un video kayıtları olmasına rağmen, kötü bir analiz yapıldı. Muhbirlerin bekleneni vermedi. Kimse soruşturmada doğru düzün yetkili değildi. Bunlar hep ihmal ve eksikliklerdi. Ayrıca 1998- 2000 yılları arasında yapılan hatalar vardı. Bunlar doğrudan cinayetlerle ilgili değil ama üçlünün yeraltına inmeden önce ve sonrasındaki hatalarla bağlantılı. İstihbarat ve polis yeteri kadar işbirliği içinde çalışmadıkları için yakalanamadılar. 1998 yılında Mundlos'un TNT patlayıcılarının bulunduğu garajına yapılan baskında Almanya genelindeki neonazilere ait isim ve adres listesi bulundu. Bu adreste Nürnberg, Rostock, Ludwigsburg şehirlerin yerlerin adresleri vardı. ,

AÅžIRI SAÄžI HAFÄ°F ALDILAR
- Cinayetler işlendikten sonraki yapılanlara hata dersek, sizin de bahsettiğiniz üçlünün 2000'lerden önce yakalanmasını nasıl açıklayabilirsiniz?
90'larda Thüringen eyaletinde aşırı sağla mücadele edecek yeterli personel yoktu. Birleşmeden sonra birimlerin yeniden yapılandırılması gerekiyordu. Thüringen adli kurumları, aşırı sağ suçlara karşı çok gevşek davrandı. 90'larda Thüringener Heimatschutz adlı aşırı sağa yönelik açılan davaların yüzde 90'ı durdurulmuş. Ancak şunun mutlaka altını çizmek istiyorum. Komisyonda üyesi bulunan tüm parti temsilcileri olarak şunu söylüyoruz: Devletin ilgili birimlerinin, bilerek ya da bu cinayetleri bilinçli olarak görmezden geldiğine dair hiç bir delil yok. Bu konuda hemfikiriz. Bu konuda kesinlikle eminiz. Birçok hatalı değerlendirme yapılmış. Hassas davranmama var. Rutin ele alma var. Ama devletin birimlerinin bilerek görmezden gelmesi yok.

- Siz daha önce güvenlik birimlerinin sağ gözünün kör olmadığını söylediniz. Hala aynı görüşte misiniz?
Bundan ne anladığımız önemli. Bundan eğer "bilerek bir görmezden gelme" var diyorsanız ben buna katılmıyorum. Ama doğru olarak da bakmadıkları doğru. Aşırı sağı hafife aldılar. Aşırı sağ terörizm yok diye düşündüler. Bu da yanlış değerlendirme. Çok ciddi hatalar yapıldı. Güvenlik birimlerinin sağ gözünden kör oldukları doğru değil ama güvenlik birimleri arasında da bu konuda yetersiz hassasiyet söz konusu.

EN GÄ°ZEMLÄ° NOKTA POLÄ°S CÄ°NAYETÄ°
- Alman güvenlik birimleri İslamcı terörizme karşı oldukça çok başarılı. NSU'da olmaması sizi şaşırtmadı mı?
Evet İslamcı terörizme karşı başarılı. Ama bu alanda da çok korkunç olaylardan sonra belli dersler çıkartıldı. Bunları unutmamalıyız. 11 Eylül'den önce İslamcı terörizm hafife alındı. Veya başka ülkelerin sorunları olarak görüldü. Ama ondan sonra o saldırı gerçekleşti. 11 Eylül saldırganı Muhammet Ata Hamburg'da okudu. Saldırıları ABD'ye gitmeden önce burada planladı. O zaman da yanlış değerlendirmeler yapıldı. Ve daha sonra anti terör bilgi bankası oluşturuldu. Şimdi bu cinayetlerden sonra da Almanya genelinde aşırı sağla ilgili bir bilgi bankası kuruldu.

- Almanya'da yaşayan Türklerin güvenlik birimlerine karşı güven kaybı var. Kaybolan güven nasıl kazanılacak?
İlk adım, hataları ve hatalı değerlendirmeleri açık bir şekilde tanımlamak olmalı. Çıkarımlar yapılmalı ve hayata geçirilmeli. Bunlar eminim güveni yerine getirecektir.  Komisyonumuz hiç bir konudan kaçınmadı. Baden-Württemberg'de bazı yeni dosyalar ortaya çıkınca yeniden bir araya geldik. Beate Zschaepe'ye yönelik duruşmanın da güveni yerine getireceğine inanıyorum. Polis ve istihbarat birimleri kültürlere kapılarını açmalı.  Mağdurlarına hakları korunmalı.

- Kurban yakınlarıyla buluştunuz mu?
Hepsiyle deÄŸil. Ama bazılarıyla. Ben öldürülen polis memuru Kiesewetter'in ailesiyle buluÅŸtum. 2008 yılında cinayetten kurtulan diÄŸer polis memurunu da ziyaret ettim. Her ikisi de benim seçim bölgemdendi. Saldırıyla ilgili hiç bir ÅŸey hatırlamıyor. Bana göre de seri cinayetlerdeki en gizemli noktalardan biri bu polis cinayetidir.Â