Güncelleme Tarihi:
MÜNİH Üniversitesi mezunu, Almanya doğumlu ve aynı zamanda 15 yıllık bir genel cerrah olan 49 yaşındaki Dr. Osman Erez, kalın bağırsakta oluşan polüplerin büyüyerek kansere dönüşmeden teşhis edilmesi kaçınılmazdır diyor ve ekliyor: “Kansere dönüşen bir polip bağırsak duvarını işgal eder ve vücuda yayılır. Bilhassa karaciğere yayılan kanser hücreleri orada metastas meydana getirir. Karaciğer metastasları da karaciğeri işgal ettiğinden karaciğer işlevinin yitirir. Bu gelişme sonucunda da karaciğer yetersizliğinden hasta hayatını kaybeder.”
TEŞHİSTE EN İYİ YÖNTEM KOLONOSKOPİ
Poliplerin erken teşhisinde kolonoskopiden daha üstün bir yöntem olmadığını savunan Dr. Erez, “Bağırsaklarda oluşan polüpler erken tespit edilerek zamanında alınırsa kansere dönüşemez. Almanya’da kolonoskopi yaptırmak 55 yaşından itibaren ücretsizdir. Hastalık kasaları masrafları üstlenir. Bize devlet tarafından ücretsiz verilen bu olanağı hastaların kullanmasını tavsiye ederiz” açıklamasında bulundu. Makattan kan gelmesi durumunda mutlaka kolonoskopi yaptırılması gerektiğini söyleyen Dr. Erez, “Bazı hastalar makattan kan gelmesinin hemoroidlerden kaynaklandığını düşünseler de bu bir kanıt değildir. Bu durumdan dolayı kolonoskopiyle mutlaka tüm kalın bağırsak kontrolden geçmelidir” tavsiyesinde bulundu.
KANSERİN EVRELERİ
Bağırsakta kanser teshiş edildi ise bunun tedavisi evresine göre değişir diyen Dr. Erez T1’den T4’e kadar TNM başlıkları altında evreleri şöyle açıkladı.
T: Tümör derecelendirilmesi: Kanserin bağırsak duvarında hangi derinlikte ilerlediği ve hangi katmana kadar ulaştığı derecelendirilir. (T1-4)
N: Lenf bezleri derecelendirilmesi: Kanser hücrelerinin lenf bezlerine kadar dağılmış olup (N1–2) /olmaması (N0). Bu durumun tıptaki adı da Nodonli-Lympknoten yani vucuda dağılma durumu
M: Metastatasların derecelendirilmesi: (M0- M1)
EVRESİNE GÖRE TEDAVİ YÖNTEMLERİ
Kalın bağırsak kanserinin tedavisi ameliyattır. Bu durum bazen evresine göre de değişebilir. Tümörün ilerlemiş evrelerinde ameliyat öncesi Chemo tedavi veya Radio-Chemotedavi uygulanması önerilir. Bunun tıptaki terimi Neoadjuvant Chemo tedavisidir. Bazı evrelerde ameliyat sonrası da Chemo tedavi uygunlamak zorundadır. Buna adjuvante Chermotedavi ismi verilir. Yine bazı durumlarda bağırsaktaki dikiş derin ise yani makata yakın ise yapay bağırsak çıkısı kaçınılmazdır. Bu genelde karın duvarından yapılır. Geçici bir süre sonra da yine eski haline getirilir. Tümörün katmanlara girme derinliğine göre tümör derecelendirilir. Bu dereceler T1 den T4 e kadar verilir.
EN ÖNEMLİ KALIN BAĞIRSAK SEMPTOMLARI
Bağırsak kanserinin semptomları genelde geç belli olur. Başlıca en önemli belirtileri:* Büyük tuvalete çıkma alışkanlığının değişmesi; mesela her gün tuvalete çıkma yerine 3 günde bir çıkma ve bunun da ishal olarak çıkması.* Makattan kan gelmesi. * Nadiren karın ağrısı. Daha çok ileri evrelerde tümör bağırsak duvarlarını işgal edince ve bağırsağın içini tıkayınca oluşur.
KISACA BAZI TIBBİ TERİMLER
Bağırsak Lümeni: Bağırsak içi veya boşluğu
Anastomose: Bağırsak kesildikten sonra kalan kısımların birleştirilmesi için yapılan dikişe verilen isim.
Tümör: Kitle
Nodoli: Lenf bezleri
Metastase: Tümörün başka organlarda büyümesine verilen ad.
Ileus: Bağırsak tıkanması
İleostoma: Yapay bağırsak çıkısı.
Adjuvant: Ameliyattan sonra
Neoadjuvant: Ameliyattan önce