İşletmecilerin de evleneceklerin de umutları söndü

ALMANYA’da koronavirüs salgını nedeniyle alınan önlemler birçok alanda gevşetilip, normalleşme sürecine doğru gidilirken binlerce kişiyi yakından ilgilendiren düğünlerle ilgili belirsizlikler devam ediyor. Bir yandan sektörün işletmecileri ve binlerce çalışanı, diğer yandan da birlikteliklerini sevdikleriyle kutlayarak dünya evine girmek isteyen gençlerin gözü eyalet hükümetlerinin bu konudaki belirsizlikleri giderecek kararda. 

Pandemi döneminde iptal edilen düğünlerin hem sektör çalışanları ve hem de düğün sahiplerinin karşı karşıya kaldığı maddi zararların yanı sıra, Türk toplumu açısından ağır manevi yükü olduğunu da hatırlatan Rhein Main Düğün Salonları Derneği’nin kurucu üyeleri de konuyu kamuoyunun gündemine getirerek, sorunlara dikkat çekmeye çalışıyorlar.

Hürriyet gazetesinin Avrupa merkezini ziyaret eden Rhein Main Düğün Salonları Derneği Başkanı Celal Akbulut, Başkan Yardımcısı Ali Şen ile Aygül Çolak, Hatice Erdoğan, Ahmet Aksu, Ercan Yıldırım, Kazım Gültekin, Bektaş Taylan, Mustafa Uyanık ve Fırat Bektaş’tan oluşan sektör temsilcileri, yaşanan belirsizlik sürecinin devam etmesi halinde önümüzdeki aylarda çok sayıda düğün salonunun ayakta kalamayabileceğine işaret ederek, bu durumun sektörle ilgili diğer branşları da yakından ilgilendirdiğini hatırlattılar.

 

100 KİŞİLİK DÜĞÜNLERE İZİN VAR AMA...
Aslında Hessen Eyaleti’nde şu anda personel de dahil olmak üzere en fazla 100 kişinin katıldığı düğünlere izin veriliyor. Ancak salon sahipleri, bu konuda ayrıntıları konuşmak üzere başvurdukları yerel yetkililerden net bilgi alamadıklarından yakınıyorlar. Lobileri olmadığı için seslerinin duyulmadığını belirten Başkan Celal Akbulut, ancak salon sahibi ve işletmecilerinin yanı sıra, müzisyeninden cateringe, kuyumcusundan gelinlikçisine binlerce kişinin çalıştığı bir alan olan düğün sektörünün de turizm ve gastronomide olduğu gibi faaliyete geçebilmek için karşı karşıya oldukları belirsizlikleri gideren yönetmeleri beklediklerini vurguladı. Akbulut, düğünlerin konserler gibi herkese açık etkinlik olmadığını, aile içi kutlama olduğunu hatırlatarak, sadece davetlilerin geldiği bu kutlamalarla ilgili yönetmeliklerde bu durumun dikkate alınması gerektiğine vurgu yaptı.
Yaklaşık 3 aydır kapalı olan salonlarda çok sayıda düğünün iptal edildiğini belirten Akbulut, önümüzdeki döneme ilişkin planlamaların yapılabilmesi için yetkililerden bir de takvim beklediklerini söyledi.

DESTEKLER YETERSİZ KALDI
Düğün salonu işletmecileri de geçtiğimiz dönemde federal Almanya hükümetinin pandemi döneminde yürürlüğe koyduğu ekonomik yardım paketi kapsamındaki desteklerden düğün salonu işletmecilerinin de yararlandı. Ancak başta kira ya da kredi ödemeleri olmak üzere yüksek sabit giderleri olan işletmeciler için bu destekler yetersiz kaldı. Diğer sektörlerde olduğu gibi düğün salonu işletmecileri de ekonomik desteklerin belirli aralıklarla tekrar edilmesini bekliyorlar.
Bir diğer sorun da düğün sahiplerinden alınan kaporalar. Düğünleri iptal edilenlerin hepsinin bu paraları geri alması halinde zor durumda kalacaklarını belirten işletmeciler, bu konuda tiyatro ve seyahat biletlerindeki kupon uygulaması gibi çözüm yollarının kendileri için çok yararlı olacağını savunuyorlar.

HALAYSIZ, HORONSUZ DÜĞÜN
Eyaletten eyalete değişen koşullarda Almanya’da şu anda düğünler resmen mümkün. Örneğin Hessen’de personel dahil olmak üzere en fazla 100 kişinin katılabileceği düğünlere izin var. Salonun katılan her bir kişi başına 5 metrekare alan sağlayacak büyüklükte olması gerekiyor. Aynı hane üyesi olmayan kişiler arasındaki 1.5 metre sosyal mesafe kuralı burada da geçerli. Gelin ve damadın ya da aynı hanenin üyesi olan kişilerin dans etmesi serbest. Ancak yakın akraba da olsalar aynı evde oturmayan kişilerin dansına izin yok. Türk düğünlerin olmazsa olmazı halay, horon gibi danslar kesinlikle yasak.
Misafirler değil, ancak garsonlar ve diğer görevlilerin maske takması gerekiyor. Salon işletmecileri düğüne katılanların isim ve adreslerinin bulunduğu listeleri hazırlamakla yükümlü. Önümüzdeki haftalarda düğünlere daha fazla katılıma izin verilebilir. Ancak 31 Ağustos’a kadar sürecek olan büyük katılımlı etkinlik yasağı, yani bin kişi ve daha fazlası düğünler için de geçerli.

İPTALLERİN BEDELİ 1 TRİLYON EURO
Korona pandemisinin nedeniyle iptal edilen düğünler, işletme sahiplerinin geçen üç ay içinde on binlerce Euro, bazılarının da daha fazla maddi zararla karşılaşmasına yol açtı. Düğün sahiplerinin de geri ödemesi olmayan bazı masraflar nedeniyle ciddi zararları var. Gelinlik ve damatlıklar için yapılan ödemeler, düğün gelecekte yapılırsa zarar sayılmayabilir, ancak davetiye gibi çeşitli masraflar için yapılan ileride tekrarlanması gerekli harcalamalar hiç de az değil. Almanya’da her yıl mart-mayıs döneminde gerçekleştirilen düğünlere ilişkin istatistikler dikkate alınarak, pandemi nedeniyle iptal edilen düğünlerin sayısının 70-75 bini bulduğu tahmin ediliyor. Bir düğün için ortalama 10-15 bin Euro harcandığı varsayımıyla bu dönemdeki iptallerin ekonomik yükünün 1 trilyon Euro’yu bulduğu söylenebilir.

MANEVİ YÜKÜ DE VAR
Celal Akbulut (Rhein Main Düğün Salonları Derneği Başkanı)
Korona pandemisi nedeniyle alınan sınırlama kararları bizi de olumsuz etkiledi. Ama yaşanan olumsuzlukların bir de manevi yanı var. Maddi olumsuzlukları devlet yardımlarından da yararlanarak bir şekilde giderebilir, yükü hafifletebilirsiniz. Ama bunun manevi yönü çok önemli. Türk düğünleri bizim kültürümüzde yüzyıllardan beri gelen bir gelenek. Kültürümüzün bir parçası. Düğünlerimizin kalabalık olmasını Almanlara anlatamıyorsunuz. Bu kültürel bir olay. Eskiden Anadolu’da düğün yapıldığında evlenecek çiftin parası olmuyordu. İmece usulü yapılan yardımlarla, düğünde hediye edilen takılarla bir ev kurabiliyor, evlerini düzebiliyorlardı. Bu gelenek modernleşerek bugünkü büyük düğünleri oluşturdu. Türkiye’de bu biraz kayboldu. Ama buradaki toplumsal yapı büyük farklılıklar içermiyor. Halen bir orta direk var. Bu insanlar halen çocuklarına istedikleri gibi bir düğün yaptırabiliyorlar. Ve düğüne gelen misafirlerin takılarının da aileye bir katkısı oluyor. Bu çok önemli. Bütün bu kültürel faaliyetler şu anda durmuş. Planlarını bir–iki sene önceden yapmış olan aileler düğünlerini ertelemek zorunda kaldılar. Ve bunlar arasında iptal edenler de var.

POLİTİKACILAR ÖNÜMÜZÜ AÇABİLİR
Ahmet Aksu (Cansu Düğün Salonu – Frankfurt / Kelkheim)
Hessen Eyalet Meclisi’nde bire bir görüştüğümüz, Türkiye kökenli beş milletvekilimiz var. Sektör temsilcileri olarak Eyalet Meclisi’ndeki milletvekilleriyle ve eyalet hükümetinin yetkilileriyle görüşmemiz gerekiyor. Bu en azında bir umut. Şu anda önümüz kapalı. Ne olacağını bilemiyoruz. Hep ikişer hafta ileriye atıldı. Devlet‚ “İki hafta sonra açıklama yapacağız” diyor. Düğün yapacak olan insanlar da bize umut bağladılar. 5’inde, 6‘sında bir karar çıkacak. 100 kişi ya da 200 kişiye izin verilecek gibi söylentiler. İnsanların umutları söndü şu anda. 6 Haziran’ı bekliyorduk, ama şimdi yeni bir açıklama geldi temmuzun 15’ine ertelendi. Hem biz, hem de düğün yapacak gençler çok zor durumda. Politikacıların önümüzü açması lazım. ‘Şu şartlarda yapabilirsiniz’ demeleri lazım. Ama muhatap bulamıyoruz. Belediyeler ayrı, bölge yönetimleri ayrı, eyalet hükümeti ayrı. Birbirlerinden haberleri yok. Yönetmelik çıkıyor, ama uygulama yok.

PERSONELİMİZİ KAYBEDİYORUZ
Ercan Yıldırım (Yıldız Düğün Salonu – Rödermark)
Genelde hafta sonunda çalışıldığı için personelimizin bir bölümü minijob uygulaması kapsamında, yani aylık 450 Euro bazında çalışıyorlar. Sürekli çalışan kadrosunda olmadıkları için, ‘Bu insanlar da mağdur’ deyip, onları kısa çalışma kapsamına alamadık. Yıllardır birlikte çalıştığımız personelimizin bir bölümünü kaybediyoruz, çünkü bu süreçte başka işler bulmak zorundaydılar.

2-3 AY DAHA DAYANIRIM
Kazım Gültekin (Aralia Ballroom Friedberg-Florstadt)
Şu da 100-150 kişilik düğünleri yapsak bile bize faydası olmaz. Salonumun aylık gideri 17 bin Euro. Devlet yardımı 10 bin Euro’ydu. Ayakta kalabilmemiz için devletin bize bazı imkânlar sunması lazım. Sadece nisan ayında 17 düğünümüz vardı. Bu dönemde ortalama 25 düğün iptal ettik. Bunların da çoğunun kaporalarını geri verdik. Bazı düğünleri de 2021’e erteledik. Gerçekçi olmak gerekirse bu duruma 2-3 ay daha dayanabilirim. Ondan sonrası büyük sıkıntı.

KÖŞEYE SIKIŞMIŞ DURUMDAYIZ
Bektaş Taylan (Taylan Düğün Salonu – Hanau)
Sektördeki diğer arkadaşlar gibi devlet yardımından yararlandık. 9 bin Euro’ydu. Bunun bize hiçbir faydası yok. Çoğumuzun ya salonları kira ya da kredi ödüyoruz. Bir de kaporalar var, onları ödemek zorunda kalıyoruz. Şu ana kadar 30-40 düğün iptal edildi. Bunların kaporalarının geri verilmesi lazım. Ayrıca iptal edilen düğünlerin ileride aramızda paylaşılması sorun olacak. Köşeye sıkışmış durumdayız. Düğün yapacak kişiler de, salon sahipleri de mağdur. Ne olacağı bilinmiyor. Her konuda soru işareti var.

BAVYERA’DA DURUM: BEKLEYECEKSİNİZ
Mustafa Uyanık (Güneş Düğün Salonu - Aschaffenburg / Stockstadt)
Biz Bavyera sınırları içinde kalıyoruz. Bu konuda şimdiye kadar hiçbir bilgi yok, bekliyoruz. Mart ayının 16’sından mayıs sonuna kadar 30 tane düğün iptal edildi. Bunların bir miktarını öne, 2021’e çektik. Ancak düğünlerin ne zaman başlayacağını bilemediğimiz için müşteriye bilgi veremiyoruz. Hessen’de hiç olmazsa 100 kişilik düğünler yapılabileceği söyleniyor. Bizde hiç bilgi yok. “Sizin durumunuzu biliyoruz, kapalı olduğunuzu gerekli yerlere bildirdik. Bekleyeceksiniz. Başka çareniz yok” diyorlar

GÖZYAYI DÖKEN GELİNLER İÇİN
Aygül Çolak – Hatice Erdoğan (Saray Turkuaz Düğün Salonu – Frankfurt / Griesheim)
100 kişinin katılmasına izin verilen düğünler için hizmet vermeye hazırız. Tabii ki bu düğünlerin maddi olarak bize bir faydası olmaz. Zararımız olur, ama bu işin manevi yönünü dışarıda bırakmamış oluruz. En azından gözyaşı döken gelinlerimizi ağlatmış olmayız. Diğer işletmelerin bazı imkânları vardı. Kimi online satışı, kimi sokak satışı yaptı. Az da olsa bir miktar kazançları oldu. Bizim hiçbir imkânımız yoktu. Salonunuz kira anlaşmasında etkinlik mekânı olarak belirlenmiş durumda. Bunu başka bir şeye döndürmeme izin yok. Zaten olsa da o koskoca salonu ne yapabilirim, neye döndürebilirim? Bu dönemi sıfır ciroyla geçiriyoruz.

MÜZİSYENLER ÇOK ZOR DURUMDA
Fırat Bektaş (Nova Düğün Salonu – Darmstadt)
Düğün salonlarında çalışan sanatçılar boş bir bekleyiş içerisindeler. Sonu görünmeyen bir tüneldeler. Ben hem salon işletmecisi hem de müzisyen olarak konuşabiliyorum. İşletmeci olarak az da olsa bazı destekler arayabiliyoruz. Ancak müzisyenlerin çoğu serbest çalışıyor ve hemen hepsi düğünlerde çalıyorlar. Bir düğünde en az 3 kişilik bir müzik ekibi çalışır, bu sayı 6’ya çıkabilir. Aralarında çok sayıda sadece müzikten geçinenler de var. Desteklerden yararlanamıyorlar ve bazıları haklarını da bilmiyorlar. Ve şu anda tamamen boş durumdalar.

KENDİMİZE GELMEMİZ 3 YILI BULUR
Ali Şen (Anılar Düğün Salonu – Rotgau / Jügesheim)
Bu durum gelecek için de çok büyük zarar açıyor. Bugünkü düğün sahibi seneye rezervasyon yapıyor. Biz en azından 3 sene geride kalıyoruz. Bu dönemin zararını atlatıp, kendimize gelmemiz 3 yılı sürer. Bir de şu ana kadar yapmış olduğumuz düğünleri gelecekte unutalım. Düğünlere davet edilecek misafir sayısı gelecekte çok düşecek. Düğün sahibi beni arıyor, 700 kişilik anlaşma yapmışız, 300 kişiye düşeceklerini söylüyor. Nedeni sorduğumda ‘insanlar bu saatten sonra gelmezler’ diyor.