İngiltere seçimlerinde "azınlık hükümeti" ihtimali

Parlamentoda çoğunluğu olmayan bir siyasi partinin tek başına kurduğu hükümet anlamına gelen "azınlık hükümeti", Birleşik Krallık'ta 7 Mayıs'ta yapılacak genel seçim sonucu senaryoları arasında yer alıyor. Birleşik Krallık'ta bir siyasi partinin tek başına iktidar olması için parlamentodaki toplam milletvekili sayısının yarısından bir fazla olan 326'ya ulaşması gerekiyor.
2010 yılındaki genel seçimde parlamentoya 306 milletvekili sokan Başbakan David Cameron'ın lideri olduğu Muhafazakar Parti'nin, gelecek ayki genel seçimde 320'ye yakın koltuk kazanabilirse azınlık hükümeti kurmayı deneyebileceği belirtiliyor.

Azınlık hükümetinde kabinede hükümeti kuran partiden milletvekilleri yer alıyor ancak yasaları geçirmek için diğer siyasi partilerin desteği gerekiyor. Bu da siyasi partiler arasında birçok konudaki görüş ayrılıkları dolayısıyla kolay olmuyor. "Azınlık hükümeti" olasılığı ülkenin siyasi ve ekonomik istikrarı için olumlu bir seçenek olarak görülmüyor.

1974 yılındaki genel seçimde de ülkede şimdikine benzer bir tablo yaşanmıştı. İşçi Partisi ile Muhafazakar Parti, mevcut kamuoyu yoklamalarında olduğu gibi 1974 yılındaki genel seçimi de başa baş götürmüştü. Seçim sonucu İşçi Partisi 301, Muhafazakar Parti ise 297 sandalye kazanmıştı. Koalisyon hükümeti kurmak için Liberal Demokratlara yanaşan Muhafazakarlar, Liberalleri ikna edememiş ve başbakanlık koltuğunda oturan Muhafazakar Parti lideri Edward Heath istifa etmişti. Bunun üzerine İşçi Partisi lideri Harold Wilson, azınlık hükümeti kurarak başbakan olmuştu. Ancak bu hükümetin ömrü uzun süreli olmamış, 7 ay sonra tekrar genel seçime gidilmişti.

Üç siyasi partili koalisyon olasılığı

Tarihinde "azınlık hükümeti" örnekleri bulunan Birleşik Krallık'ta bu seçeneğe beraberinde getirebileceği istikrarsızlık nedeniyle genellikle olumlu bakılmıyor. Dolayısıyla ülkede koalisyon olasılığından daha sık bahsediliyor. Mevcut anketler, iki büyük siyasi parti olan Muhafazakarlar ile İşçi Partisi'nin küçük bir siyasi partiyle birleşerek 326 sayısına ulaşmalarının mümkün olmadığını ortaya koyuyor. Bu durumda üç siyasi partinin bir araya gelerek bir koalisyon hükümeti kurma olasılığı bulunuyor.

Ülkede genel seçimin ardından ilk hükümeti kurma yetkisi şimdiki Başbakan David Cameron'da olacak. Cameron, oyların çoğunluğunu alamazsa başbakanlıktan istifa ederek, hükümeti kurma görevini seçimden birinci çıkan siyasi partinin liderine bırakabiliyor. Bu durumda bu kişinin İşçi Partisi Genel Başkanı Ed Miliband olması bekleniyor. Seçim günü ile parlamentonun çalışmaya başlayacağı gün arasında 12 gün bulunuyor. Dolayısıyla siyasi partilerin 18 Mayıs 2015 tarihine kadar hükümeti kurmaları gerekiyor.

Seçim sistemi dar bölge ve çoğunluk esasına göre düzenlenmiş olan İngiltere'de, toplam 650 bölge ve her bölgede yaklaşık 60 bin seçmen bulunuyor. Böylece parlamentonun alt kanadı olan Avam Kamarası'na 650 milletvekili seçiliyor ve en çok oyu alan aday milletvekili oluyor. 18 yaşından büyük, sabıkası bulunmayan İngiliz, İrlandalı ya da İngiliz Milletler Topluluğu ülkeleri vatandaşları milletvekili adayı olabiliyor.

25 gün seçim kampanyası sürüyor

Birleşik Krallık'ta genel seçim, ilgili yasa gereği her beş yılda bir yapılıyor. Ancak eğer hükümet güvenoyunu kaybeder ve yeni bir hükümet 14 gün içinde oluşturulmazsa veya parlamentonun üçte ikisi genel seçim yapılması yönünde oy verirse beş yıldan daha kısa sürede de genel seçim yapılabiliyor.

Birleşik Krallık'ta ABD'nin aksine seçim kampanyaları dönemi oldukça kısa sürüyor. 25 günlük seçim kampanyaları döneminde siyasi parti liderleri konuşmalar yapıyor ve televizyonda canlı yayınlanan tartışma programlarına katılıyor.

Ülkede 2010 yılında yapılan son genel seçimde David Cameron'ın lideri olduğu Muhafazakar Parti oyların yüzde 36'sını almıştı. Tek başına iktidar olacak çoğunluğa ulaşamayan Cameron'ın partisi, seçimde 57 sandalye kazanan Liberal Demokrat Parti'yle koalisyon hükümeti kurmuş ve bu partinin genel başkanı Nick Clegg Başbakan Yardımcısı olmuştu. Böylece ülkede 36 yıl aradan sonra ilk kez bir koalisyon hükümeti kurulmuştu. İşçi Partisi ise parlamentodaki 258 sandalyesiyle muhalefette kalmıştı.

Birleşik Krallık'ta genel seçime ilişkin yapılan son anketler İşçi Partisi'ni bir puan farkla Muhafazakar Parti'nin önünde gösteriyor. İki büyük siyasi partiyi sırasıyla Birleşik Krallık Bağımsızlık Partisi (UKIP), Liberal Demokrat Parti ve Yeşil Parti takip ediyor. Ülkede 7 Mayıs'ta yapılacak genel seçim sonucu yine bir koalisyon hükümeti kurulması bekleniyor.