İlk nükleer reaktör tamam

İran devlet televizyonundan canlı yayınlanan açılış törenine İran’ın nükleer konulardan sorumlu yetkilisi Ali Ekber Salihi ve Rusya devlet nükleer şirketi Rosatom sözcüsü Sergey Novikov katıldı.

Buşehr’de bulunan santralin inşaatı ilk olarak 1970’lerde Alman Siemens şirketi tarafından başlatılmıştı. Yarım kalan projeyi Rusya tamamlamış ve yakıtını da tedarik etmişti.

İranlı yetkililer sıkıştırılmış zenginleştirilmiş uranyumdan oluşan yakıt çubuklarının tamamen yüklenmesinin ardından tesiste elektrik üretimine başlanması için iki-üç ay geçmesi gerektiğini belirtti.

"İHTİYACIMIZ KADARINI ÜRETECEĞİZ"

Salihi gazetecilere yaptığı açıklamada "Elimizdeki tüm uranyumu yüzde 20 oranında zenginleştirmeyi düşünmüyoruz. Sadece ihtiyacımız olanı üreteceğiz" dedi. Salihi, İran'ın Nükleer Silahların Yayılmasının Önlenmesi Antlaşması kapsamında nükleer program sahibi olmasının bir "hak" olduğunun altını çizdi.

Uzmanlar 1 milyar dolarlık nükleer santralin devreye girmesinin İran’ı nükleer silaha daha fazla yaklaştırmayacağını çünkü reaktör için zenginleştirilmiş uranyumu Rusya’nın tedarik edeceğini ve geriye kalan silah yapılabilecek derecede zengin plütonyumu geri götüreceğini belirtti.

İran Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinejad da 20 yeni nükleer santrale ihtiyaç duyduklarını söyledi. Artan enerji talebini karşılamaya yönelik olarak, “Buşehr nükleer santrali ölçeğinde 20 yeni nükleer santral yapacağız” diye konuşan Ahmedinejad, El Cezire televizyonuna verdiği demeçte, nükleer enerji faaliyetlerinin süreceğini ve ülkenin nükleer enerjiye gereksinimi olduğunu belirtti.

DÖRT TUR YAPTIRIM

İran’ın uranyum zenginleştirme programı Batı’yı kaygılandırıyor. Başta Washington olmak üzere Batılı liderler Tahran’ın enerji üretme bahanesiyle nükleer silah geliştirmek için çalışmalar yaptığını öne sürüyor.

Bugüne kadar Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nden İran’a karşı dört farklı tur yaptırım uygulanması kararı çıktı. Bunun dışında ABD, AB ve Avustralya gibi ülkeler de Tahran’a bağımsız yaptırımlar uyguluyor.

TÜRKİYE İÇİN DE ÇOK ÖNEMLİ

Mayıs ayında İran, Türkiye ve Brezilya arasında imzalanan Tahran Deklarasyonu, İran’ın nükleer araştırma santralinde kullanılacak yakıt karşılığı elindeki zenginleştirilmiş uranyumu Türkiye’ye göndermesini öngörüyordu. Ancak Batılı güçler bu taahhüdü yeterli bulmayarak imzaların atılmasının hemen ardından BM Güvenlik Konseyi’nde yaptırım oylamasına gitti.

Türkiye’nin ‘hayır’ oyu verdiği oylama Ankara ile Beyaz Saray arasında gerginliğe neden oldu. Geçtiğimiz hafta Washington’ın Türkiye’ye ABD’den Türkiye’ye silah satışı konusunda ültimatom verdiği haberleri yabancı kaynaklarda yer aldı.

Son olarak Washington’dan Türkiye’ye bir heyet gönderildiği ve yaptırım kararına rağmen İran’la iş yapan şirketlerin uyarıldığı yönünde haberler çıktı.