HÜRDANIŞ

Almanya’nın Duisburg kentinde yaşayan emekli öğretmen Mustafa Mete, yurtdışında yaşayan emeklilerin sigortalı bir işte çalışmaları durumunda aylıklarının kesilmesi uygulamasına karşı tepkisini dile getirmiş.

Yazısının başında, 2011-2012 arasında bir genelgeyle yurtdışında MiniJob denilen kısa süreli sigorta kollarında emeklilerin aylıkları kesilmeksizin çalışmalarına imkan tanıyan SGK’nın, bir yıl sonra, yani Haziran 2012 yayınladığı bir başka genelgeyle bu uygulamayı rafa kaldırdığını hatırlattıktan sonra, sitemini şöyle dile getirmiş Sayın Mete: “Bir gurbetçi vatandaşımız bu gelişmelerden ötürü şöyle sitem etmişti: SGK’nın Almanya’daki vatandaşlara bir düşmanlığı mı var? Vatandaş 400 Euro’luk işte çalışırsa, o parayla her sene Türkiye’ye gelerek tatil yapıyor ve neticede Türk ekonomisine katkıda bulunuyor. Bu vatandaşlarımız emekli paralarını Almanya’da harcarsa daha mı iyi?”

YILLARCA DENDİ Kİ...

Sosyal güvenlik kanunları insanların geleceğini ilgilendiren, güvence veren kanunlardır. Dün çıkartılan bir kanunu bugün uygulanmaz diye değiştirmek hukukun temel felsefesine aykırıdır. Yıllardır yurtdışında yaşayan insanlara “Borçlanın, emekli olup aylık alırsınız” dendi.

Herkes bankadan kredi alıp hizmet borçlanması yaptı. Nasıl ki Türkiye’deki emeklilere sorun çıkartmadan çalışmalarına izin veriliyorsa, yurtdışında yıllarca düşük ücretli işlerde çalışmak zorunda kaldıkları için şimdi cüzi bir emeklilik yüzünden geçim derdine düşen Avrupalı Türkler de, aylıkları kesilmeden çalışabilmeli. Ama maalesef buna izin verilmiyor.

İŞTE ÇÖZÜM

Oysa bu sorun bir genelgeyle giderilebilir. Nasıl ki, Türkiye’den çalışarak emekli olanlar genelgeyle, Sosyal Güvenlik Destek Primi (SGDP) kesintisi olmadan yurtdışında çalışmalarına izin veriliyorsa, 3201 sayılı kanunla borçlanarak emekli olanların da, yurtdışında yaşadıkları için SGDP kesintisi olmadan çalışmalarına imkan tanınabilir. Bu gerçekten binlerce Avrupalı Türkün yüzünü güldürecek bir çözüm olabilir. SGK yetkililerini bu konuyu tekrar gözden geçirip çözüme yönelik adımlar atmaya çağırıyoruz. Bu işler yap-boz tahtası değildir. Kanunlar çıkartılırken çok uzun vadeler göz önüne alınmalı ve insanlar mağdur edilmemelidir. Şimdi yine eskiden olduğu gibi aylık bağlatanlara kazanılmış hakkınız deyip aylık almaya devam edecekler, yeni müracaat edenlere de ret cevabı verilecek. TC Anayasası’na göre kanunlar önünde herkes eşittir. Umarım bu yazım yetkililer tarafından okunup, dikkate alınır. Saygılarımla.

Türkiye’deki haklardan ben de yararlanabilir miyim
Cevdet Aygören – Almanya

Mart 2009’dan bu yana Almanya’nın yanı sıra Türkiye’den de 140 lira tutarında emekli aylığı aldığınızı belirtip, “Türkiye’deki emeklilerin sahip olduğu haklardan ben de yararlanabilecek miyim?” diye soruyorsunuz.

Öncelikle Türkiye’den bağlanan aylığınızın kısmi aylık olduğunu hatırlatıp, tam aylık için eksik olan süreleri yurtdışı borçlanma yoluyla tamamlamak suretiyle kısmi aylığınızı tam aylığa yükseltebileceğinizi hatırlatmak istiyorum.

Emekliyken, yurtdışında yeniden sigortalı bir işe girip çalışmanın dışında, elbette Türkiye’deki emeklilerin sahip olduğu tüm haklardan siz de yararlanabilirsiniz. Gerçi Türkiye’ye kesin dönüş yapmadığınız sürece, memlekette alacağınız tüm tedavi hizmetlerinizi Alman Sağlık Sigortası, Türkiye’ye kesin dönüş yaptıktan sonra ise SGK üstlenecektir. Altı ayda bir Türkiye’ye gidip aylıkları çekmek sizin için güç olduğunu belirtip, “Bunun başka çözümü yok mu?” diye merak ediyorsunuz.

Var tabii ki. Örneğin tanıdığınız birine vekalet verebilirsiniz. Vekalet verdiğiniz kişi aylığınız en geç altı ayda bir çeker, böylelikle hesabınızda bir hareketlilik olur ve aylıklar SGK’ye geri gitmez. Veya SGK’ya talimat verip, aylığınızın Almanya’daki banka hesabınıza havale edilmesini talep edebilirsiniz. Tabii bu durumda oluşacak havale ve işlem masraflarını üstlenmeniz gerekecektir.

İşimden ödemeli izin alabilir miyim
Hasan Polat - Almanya

TÜRKİYE’de eski adı SSK olan 4/A sigorta koluna tabi bir işyerinde çalışarak sigorta girişi yaparsanız, yurtdışı borçlanma kapsamında para karşılığını ödeyeceğiniz yurtdışı sigorta süreleriniz bu sigorta kolunda değerlendirilir ve diğer sigorta kollarıyla kıyaslandığında, daha uygun koşullarda emekli olabilirsiniz.

Bunun için yurtdışındaki işinizden ayrılmanıza veya ödemesiz izin almanıza gerek yok. Ödemeli izin alsanız olur. Çünkü önemli olan Türkiye’de sigortalı işte çalıştığınız dönemde bizzat memlekette bulunmanızdır. Bu işlemi borçlanmadan önce mutlaka yapmalısınız. Bu şekilde yapacağınız işlem, sigorta girişi yoluyla hangi kurumdan emekli olacağınızı belirlemek için. Sigorta başlangıcınız olarak Almanya’daki sigortalı işe başlama tarihi baz alınacaktır. 1976 yılından beri Almanya’da aralıksız çalıştığınıza göre, iki yoldan emekli olabilirsiniz. Ya 5 bin gün karşılığında 87 bin 850 lira ödeyip hemen emekliliğinizi talep edebilirsiniz. Aylık bağlatmanız için Almanya’daki sigortalı işten ayrılmanız gerekir. Diğer yol ise 3 bin 600 gün karşılığında 63 bin 252 lira ödeyip 60 yaş şartını beklemeniz.