Hürdanış

61 yaşında borcum düşer mi?
Ramazan Doğan – Wilhelmshaven 

1956 doğumlu olduğunuzu, 1979 yılından beri yaşadığınız Almanya’da 37 yıl çalıştığı- nızı, 1996’dan bu yana çifte vatandaş olduğunuzu, Türkiye’de sigortalı çalışmanız olmadığını, bu şartlar altında SGK’dan hangi koşullarda emekli olabileceğinizi, 61 yaşında emekli olunca ödemeniz gereken borç miktarının düşüp düşmeyeceğini öğrenmek, bir de SSK veya Bağ-Kur’dan hangisini tavsiye ettiğimi bilmek istiyorsunuz.

4/A MI, 4/B Mİ?

Öncelikle SSK’dan, yeni adıyla 4/A sigorta kolundan emekli olmanızı tavsiye ediyorum. Çünkü 4/A sigorta kolundan 3 bin 600 günle emekli olabilirsiniz. Doğum tarihiniz 23 Mayıs1956’dan önceyse 59, daha sonraysa 60 yaşı beklemeniz gerekecek.

Ödemeniz gereken borç miktarı, günlük 17.57 liradan hesaplanacağından, size 63 bin 252 lira borç tahakkuk ettirilecektir. Bu şartlar altında size şu an itibariyle 1.300 lira civarında aylık bağlanır. 61 yaşında aylık talebinde bulunmanız halinde, ödemeniz gereken borç miktarında azalma olmaz. Olsa olsa, 61 ve 62 yaşında size bağlanacak asgari emekli aylığı bir veya iki puan artış olur.

4/A sigorta kolundan (SSK) emekli olabilmeniz için, Türkiye’de bu sigorta koluna tabi bir işyerinde bir süreliğine çalışmanız ve sigorta girişi yapmanız gerekiyor. Ardından da borçlanma işleminizi başlatabilirsiniz. Borçlanmayı, sigorta girişinden önce başlatırsanız, yurtdışındaki süreleriniz 4/B sigorta koluna (Bağ-Kur) gider. Bu sigorta kolundan emekli olmak için 15 yıl sigortalılık süresiyle kısmi aylık, 25 yıl (9 bin gün) ile tam aylık almaya hak kazanırsınız.

3.5 dolardan borçlandım ama ödemeyi yapmadım
Öznur Birkan – Almanya 

Dolar bazlı borçlanmadan asgari ücrete endeksli borçlanmaya geçildiği Mayıs 2008’den önce borçlanma başvurusunda bulunup, adınıza günlük 3.5 dolardan tahakkuk ettirilen borcu sigortalı işte çalışmanız nedeniyle henüz ödemediğinizi, bildirilen borcun 3 bin 600 güne denk düşen karşılığını ödeyip 58 yaşında emekli olabilir miyim diye soruyorsunuz.

Evet bu mümkün. Size bildirilen borcun tamamını ödemek zorunda değilsiniz. Ödediğiniz kısmın karşılığındaki sigortalı gün sayısı, hizmet cetvelinize sigortalı süre olarak işlenir. 3 bin 600 gün için 12 bin 600 dolar tutarındaki Türk parası öderseniz, 58 yaş şartını tamamladığınız tarihte aylık talebinde bulunabilirsiniz. Ancak o zaman da, sigortalı işte çalışmama, işsizlik/hastalık parası almamak, sosyal yardımla geçinmemek veya kendi nam ve hesabına çalışmamak şartlarını yerine getirmeniz gerekecek.

Yeniden borçlanarak aylığımı artırabilir miyim
Coşkun Demir – Gelsenkirchen/Almanya 

Türkiye’de çeşitli sosyal güvenlik kurumlarına tabi hizmetlerinizi yurtdışı borçlanmayla tamamlayıp 2013 yılında 4/A sigorta kapsamında emekli olduğunuzu belirtiyorsunuz. Ancak Türkiye’de isteğe bağlı prim yatırdığınız bin 140 günün Almanya’daki sigortalı çalışma sürelerinizle çakıştığını belirtip, bağlanmış olan bin 400 lira tutarındaki emekli aylığınızı artırmak için yeniden yurtdışı borçlanma yapıp yapamayacağınızı ve SGK’nın çakışan sürelere ilişkin nasıl bir cetvel uygulayacağını soruyorsunuz.

Size naçizane tavsiyem, hiç bu yola başvurmayın. Çünkü tabiri caizse, atacağınız taş vuracağınız kuşa değmeyecektir. Ayrıca, size bağlanan aylık kısmi aylık olmadığı için, yeniden borçlanmak suretiyle aylığınızı tam aylığa yükseltemezsiniz, çünkü size zaten tam aylık bağlanmış. 

SGK GENELGESİ VAR 

Türkiye ile sözleşmeli ülkelerde, ki buna Almanya da dahil, çakışan hizmetlerin nasıl değerlendirileceğine ilişkin SGK 28 Kasım 2013 tarihinde 2013/39 sayılı genelge yayınladı.

Genelgede, “Sosyal güvenlik sözleşmesi akdedilmiş ülkelerdeki sigortalılık süreleri ile çakışan ülkemizdeki prim ödeme süreleri, Kurumun denetim ve kontrol ile yetkilendirilen memurları tarafından düzenlenen raporlara istinaden yapılan tespitler dışında iptal edilmeyecektir. Bu sürelerle çakışan yurtdışı süreleri 3201 sayılı Yurtdışında Bulunan Türk Vatandaşlarının Yurtdışında Geçen Sürelerinin Sosyal Güvenlikleri Bakımından Değerlendirilmesi Hakkında Kanun’a göre borçlandırılmayacaktır“ deniliyor.

Sizin emeklilik dosyanız da, bu genelge kapsamında sonuçlandırılmış olduğunu düşünüyorum. Yani çakışan hizmet süreleriniz iptal edilmemiş, ancak Türkiye’de geçerli sayılan isteğe bağlı prim ödeme süresiyle çakışan yurtdışı süreleri, borçlanma kapsamının dışında tutulmuştur. Bundan dolayı, aylığınızı artırma amacıyla yapacağınız iptal başvurunuz büyük bir ihtimalle reddedilecektir. Ayrıca size bağlanan aylığın miktarı, yaptığınız borçlanma işlemine göre makul bir düzeyde olduğunu söyleyebilirim.

Borçlanma miktarı yine zamlanacak mı
Yakup Özyıldız – Wöllstadt 

Almanya’da 1972 yılından beri sigortalı çalıştığınıza göre, Türkiye’den 3 bin 600 günle emekli olabilirsiniz. 58 yaş şartını da tamamladığınıza göre, borcunuzu yatırır yatırmaz aylık talebinde bulunabilirsiniz.

Borçlanırken 1972 yılından itibaren kaç gün borçlanırsam, yüksek aylık alırım diye soruyorsunuz. Almanya’da sigortalı işte çalışmaya başladığınız 1972 ile 1982 arasında geçen 10 yılı borçlanmanız halinde, size bugünün şartlarına göre yaklaşık bin 300 lira tutarında asgari düzeyde aylık bağlanır. 5 bin gün borçlanmanız halinde ise aylığınız asgari miktarın bir kaç puan üzerinde bağlanır.

Ancak bu artışın ne kadar olacağı, aylık talep tarihindeki yaşınız, sigortalı süreniz, aylık bağlama oranı gibi faktörler belirleyici olacaktır. Diğer bir sorunuz da, günlük borçlanma miktarının altı ayda bir artıp artmayacağı ile ilgili. 31 Aralık 2015 tarihine kadar altı ayda bir artan günlük borçlanma miktarına yapılan zam uygulaması, 1 Ocak 2016’dan itibaren değişmiştir. Buna göre, artık zam yılda bir kez günlük borçlanma miktarına yansıtılacak. Bunun anlamı şu...

Yıl sonunda Asgari Ücret Tespit Komisyonu’nun tespit edece- ği asgari ücrete göre günlük borçlanma miktarı belirlenecek ve bu miktar, yeni bir değişiklik olmadığı sürece, yıl boyu geçerli kalacak.