HÜRDANIŞ

Destek Primi bir geldi pir gitti

SOSYAL Güvenlik Kurumu’nun, yaşlılık aylığı veya emekli aylığı bağlandıktan sonra çalışmaya devam edenlerin aylıklarından yaptığı, Sosyal Güvenlik Destek Primi (SGDP) kesintisi, bu ay sonu kalkıyor. Böylelikle 2008’de yürürlüğe giren bu uygulama tarihe karışacak. Çalışan emekliler açısından olumlu olan bu gelişmeyle birlikte, cevabı, Avrupalı Türklerin yakından ilgilendiren soruyu, Almanya’da yaşayan Ali İhsan Çolakkeskin adlı okurumuz şöyle özetlemiş:

“Sosyal Güvenlik Destek Primi kesintisi kaldırıldığına göre, yurtdışındaki emekliler tekrar çalışabilir mi?“

UYGULAMA NEYDİ?

Bu sorunun cevabına geçmeden önce, SGK Başkanlığı Basın ve Halkla İlişkiler Müşavirliği tarafından 21 Şubat’ta yapılan açıklamayı kısaca hatırlatalım. Öncelikle SGDP uygulamasının kimleri kapsamış olduğuna göz atalım... Emekli olduktan sonra çalışmaya devam edenlerin yanı sıra, ticari veya serbest meslek kazancı sebebiyle gelir vergisi mükellefi olan veya vergiden muaf olmakla birlikte Esnaf ve Sanatkar Siciline kayıtlı bulunan, yahut anonim şirketlerin yönetim kurulu üyesi ortağı, sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketlerin komandite ortakları, diğer şirket ve donatma iştiraklerinin ise tüm ortakları.

SİGORTALILIK BİTİYOR

10 Şubat’ta Resmi Gazete’de yayımlanan bu düzenlemeler yayım tarihini takip eden ödeme dönemi başından itibaren yürürlüğe gireceğini duyuran SGK açıklamasına göre, 4/a (SSK - hizmet akdiyle çalışanlar), 4/b (Bağ-Kur - kendi adına ve hesabına bağımsız çalışanlar) ve 4/c (Emekli Sandığı - kamu görevlileri) kapsamında yaşlılık veya emekli aylığı alanlardan, esnaf olarak çalışmaları sebebiyle aylıklarından SGDP kesintisi yapılanların bu kapsamdaki sigortalılıkları 29 Şubat itibariyle sonlandırılacaktır.

Sosyal Güvenlik yetkililerine üç soru

Gelelim Avrupa’da yaşayan emekli Türklerin, SGDP kesintisinin kaldırılmasından nasıl etkileneceği konusuna. Konu ilk bakışta sadece Türkiye’deki çalışan emeklileri ilgilendiriyormuş gibi gözükse de, SGDP kesintisi dolaylı olarak yurtdışında yaşayan emeklileri de çok etkiliyor. Avrupa’da yaşayan emekli Türklerin en büyük sorunu, SGK’dan aylık bağlandıktan sonra ikamet ettikleri ülkedeki sosyal güvenlik sisteminden çıkmış olma şartının aranmasıdır. Yani, kişi çalışıyorsa sigortalı işine son verecek, serbest meslek yapıyorsa işyerini devredecek. Gerekçe olarak da, SGDP uygulaması kapsamında yurtdışındaki işverenden işveren prim payının tahsil edilememesi gösteriliyordu. Peki ya, destek primi kesintisi kaldırıldığına göre, yurtdışında bir işverene bağlı çalışmaya devam eden emeklilerin aylıklarından işveren payının tahsil edilememesi sorunu da ortadan kalkmış oldu.

CEVAP BEKLEYEN SORULAR

SGK, Berlin Büyükelçiliği’ndeki Çalışma veya Sosyal Güvenlik Müşavirliği yetkililerine soralım:

1) Madem SGDP uygulaması kalkıyor, yurtdışında yaşayan emekli Türkler, bir işverene tabi (kısa vadeli veya uzun vadeli işkolu) veya kendi nam ve hesabına çalışmaları halinde, Türkiye’den bağlanan emekli aylıkları kesilmeden çalışabilecekler mi?
2) Türkiye’de çalışarak emekli olup da yurtdışına yerleşen emeklilerin sahip olduğu çalışma hakkı (kısa ve uzun vadeli iş kolunda), yurtdışı borçlanma yoluyla emekli olup da çalışmak isteyen emeklilere de tanınacak mı?
3) SGDP uygulamasının kaldırılmasıyla, Başbakan Ahmet Davutoğlu’nun, yurtdışında yaşayan emekli vatandaşların kısa süreli işkollarında çalışma imkanı sağlanacağı yolunda verdiği söz tutulacak mı?

60 yaş emekliliği var mı

Binalı Arduç – Almanya

EVET, 3 bin 600 gün sigorta süresine sahip olanlar, bazı koşullar altında ancak 60 yaşında aylık bağlatabiliyor. 1977 yılında sigortalı işe başlayıp bin 160 gününüz var. 3 bin 600 günü tamamlayacak şekilde yurtdışı borçlanması yaptıktan sonra 60 yaşını beklemeniz gerektiği söylenmiş size. Bu doğru, çünkü, en az 15 yıllık sigortalılık süresi ve 3 bin 600 gün üzerinden emekli olabilmek için erkek sigortalıların 23 Mayıs 2002 itibariyle 55 yaş şartını tamamlamaları gerekiyor. Söz konusu tarih itibariyle 55 yaşını tamamlamayan erkek sigortalıların, aranan yaş şartını hangi tarihte yerine getirdiğine bakılır ve buna göre yeni yaş şartı belirlenir.
Buna göre, erkek sigortalılar 55 yaş şartını;
* 24.4.2002-23.5.2005 tarihleri arasında yerine getirenler 56 yaşında,
* 24.5.2005-23.5.2008 tarihleri arasında yerine getirenler 57 yaşında,
* 24.5.2008-23.5.2011 tarihleri arasında yerine getirenler 58 yaşında,
* 24.5.2011-23.5.2014 tarihleri arasında yerine getirenler 59 yaşında,
* 24.5.2014 tarihinden sonra yerine getirenler 60 yaşında yerine getirdiklerinde emeklilik talebinde bulunabilir.

20 Ocak1960 doğumlu olduğunuz için 55 yaş şartını 20 Ocak 2015 tarihinde yerine getirdiğiniz için, 3 bin 600 gün üzerinden emekli olmak için 60 yaş şartına tabisiniz.

Emeklilik herkese özel bir durumdur

Nur Dafur

DEĞERLİ okurumuzun şöyle bir sitemi var: “Hürdanış köşesinde sadece cevap yazıp bir kişiye hitap edeceğinize, iki satır kişilerin sorularını özetleyip yayınlarsanız, cevapları da anlamakta güçlük çekmez diğer okurlar. Ayrıca cevaplar herkese faydalı olur, sadece soruyu soran kişiye değil.“

Siteminize anlayış gösteriyor, size hak da veriyorum. Hürdanış köşesine gönderilen soruları mümkün olduğu kadar özetledikten sonra yanıtlamaya çalışıyorum. Ancak herkesin durumu farklı olduğu için emekli olma koşulları da kişiden kişiye farklılık arz edebiliyor. Yani özetle emeklilik koşulları herkesin özel durumuna göre değişebiliyor. Bu nedenle bu köşede okuduğunuz cevaplar sadece soruyu yönelten kişiyi bağladığını, diğer okurları için birebir geçerli olmadığını unutmamalısınız.