Hürdanış

Almanya’da malul olanlar, Türkiye’de çalışabilir mi
Fevziye Kaya – Almanya

ALMANYA’da 1990’dan bu yana malulen emekli olduğunuzu belirtip Türkiye’de çalışıp çalışamayacağınızı sormuşsunuz. Bunun yanıtı, Almanya’da kısmi veya tam malul olmanıza bağlı. Kısmi malul olanlar altı saate kadar çalışabilirken, tam malul olanların üç saate kadar çalışma hakkı var. Ancak bu sınırlı çalışma hakkı, Alman iş piyasası için geçerli. Bu nedenle, Almanya’dan malul olan bir kişi, Türkiye’de kısa süreli işlerde çalışmadan önce mutlak suretle, durumu bağlı olduğu Alman Emeklilik Sigortası’na bildirip, gerekli izinleri almalı. Bu durumda maluliyet aylığınızın düşebileceğini de göze almanız gerekir.

EMEKLİLİK ŞARTLARINIZ
Borçlanarak emeklilik durumunuza gelince. Almanya’da 1979’da sigortalı işte çalıştığınız için, 3.600 gün şartına göre emekli olabilirsiniz. 1965 doğumlu olduğunuzdan, 58 yaş şartına tabisiniz. Fakat borçlanma işlemini başlatmadan önce bizzat Türkiye’ye gidip 4/a sigorta koluna tabi bir iş yerinde çalışıp sigorta girişi yapmalısınız ki, yurtdışındaki sigortalı süreleriniz eski adıyla SSK’da dikkate alınsın. 1979 ile 1990 yıllar arasında çalışmış olduğunuz 11 yıl, borçlanmanız için yeterli bir süre. Yıl sonuna kadar başvurursanız, 3.600 gün için 48.888 TL ödemeniz gerekir. Bu şekilde borçlanırsanız, 58 yaşında size bugünün şartlarıyla 1.200-1.300 TL civarında bir aylık bağlanır.

MALULİYET UZUN SÜRER
Almanya’da size verilen yüzde 100’lük maluliyet dereceniz, Türkiye’den malul olmanız için dikkate alınmaz, bunun için ayrıca SGK Sağlık Kurulu’na girip maluliyetiniz için onay almanız gerekiyor. Edinilen tecrübeye göre, Türkiye’de malulen emekli olmak çok zor ve uzun süren bir süreç. Türkiye’den maluliyetten dolayı emekli olabilmek için ilk etapta 1985 ile 1990 yılları arasındaki 1.800 günü borçlanmalısınız, ardından da maluliyetinizi onaylatma sürecine girmelisiniz. Türkiye’deki bankaların borçlanma işlemi için kredi verdiği gelen duyumlar arasında, ancak bu kredinin Bağ-Kur’a yapılan borçlanmalar için verildiği biliniyor. SSK veya Emekli Sandığı’na yapılan borçlanmalar için kredi verilmiyor.

Yeni hükümettenbir talebimiz var
Şaban Turhal – Almanya

TÜRKİYE’de pazar günü yapılacak erken genel seçimlerden sonra iktidara gelecek hükümete seslenen Avrupalı Türklerden Şaban Turhal, Sıla Yolu ile ilgili mesajını da yayınlamamızı rica etti. “Elçiye zeval olmaz” deyip, mesajı aynen yayınlıyorum: “Her yıl Sıla Yolu’nda yaşanan sorunlara çözüm bulmalıyız. Neden bunu devletimiz yapmasın? Yurtdışındaki vatandaşlarımızın, ülkemize gelirken veya ülkemizden ayrılırken yol boyunca geçtikleri ülkelerde karşılaştıkları sorunlar, rüşvet, can ve mal güvenliği, haksız muamele, hırsızlık vesaire gibi konularla ilgilenmek üzere, Dışişleri Bakanlığı’na veya doğrudan Başbakanlığa bağlı olmak kaydıyla, Yurtdışı Seyahat ve İkamet Güvenliği Başkanlığı veya Müdürlüğü kurulmalı. Amaç, Avrupalı Türklerin ana vatana geçiş güzergahlarındaki tehlikeleri önceden tespit edip hem halkımızı hem de ilgili ülkelerin yetkili organlarını uyarmak ve alınacak önlemler konusunda halkımızı bilgilendirmek, hareketliliğin yoğun olduğu zamanlarda söz konusu ülkelerle anlaşmalı olarak yol güzergahlarında şikayet ve danışma ofisleri açmak olmalı. Bu bağlamda Alman otomobil kulübü ADAC ile işbirliği yapılabilir. Ayrıca bu birim bünyesinde, şikayet ve başvuru masası kurulup yaz aylarında 7/24 hizmet vermek suretiyle haksızlığa uğramış olan izincilerin hakları kollanmalı, vatandaşlarımıza hukuki destek verilmeli.”

Primlerimi iki yıl beklemedençekebilir miyim
Veli Düzgün – Neurodt/Almanya

ALMANYA’da sigortalı çalışıp kesin dönüş yapanların sahip olduğu prim iadesi hakkından yararlanmanın ana şartları, sigortalı işten ayrıldıktan sonra iki yıl herhangi bir sosyal güvenlik sistemine girmemek ve iade talebinde bulunulduğu sırada, Türkiye’ye kesin dönüş yapmış olmaktır. Yani özetle, iki yıllık bekleme süresi tamamlamadan önce, primlerinizin iadesini alamazsınız. 2006 yılında yapmış olduğunuz yurtdışı borçlanma başvurusu ve size tahakkuk ettirilen 30.500 TL tutarındaki borç cetveli hala geçerliliğini koruyor. Borcunuzu ister bölüm bölüm, isterse tümden ödeyebilirsiniz. 1978 yılında sigortalı işe girdiğinize göre, 5.000 gün şartına göre emekli olabilirsiniz. Buna göre, günlük 3.5 dolardan borçlanma yaptıysanız, 17.500 dolar karşılığında ödeme yapmanız, emekli olmaya yetmesi gerekiyor. Oysa size, 8.700 gün için borç çıkarılmış. Emekli olmanız için bu kadar ödeme yapmanız gerekmiyor. Ancak aylığınızı artırmak istiyorsanız, tabii ki fazladan ödeme yapabilirsiniz.Gelelim eşinizle ilgili üçüncü soruya. Eşiniz borçlanarak Bağ-Kur’dan emekli olmuş. Kendisi yılın büyük bir bölümünü Türkiye’de geçiriyorsa, yurtdışına, yani sizin yaşadığınız Almanya’ya ziyarete geldiğinde, sağlık tedavilerini, SGK’dan alacağı T/A 11 formuyla (geçici yurtdışı seyahatlerinde kullanılmak üzere verilir) yaptırabilir. Eşiniz, Almanya’ya geldiğinde sizin üzerinden sağlık sigortası hizmetlerinden yararlanamaz. Almanya’da yüzde 30 engellilik raporunuz, malulen emekli olmanıza yetmez. Almanya’da kısmi malul sayılmak için, kişinin günde 6 saatten fazla, tam maluliyet için günde 3 saatten fazla çalışamayacak şekilde iş gücü kaybına uğramış olmanız gerekiyor.