HURDANIŞ

Borçlanmadan emekli oldum çalışabilir miyim?
TOLGA YILMAZ / ALMANYA

ELEKTRONİK posta yoluyla göndermiş olduğunuz sorularınızı tek tek yanıtlamaya çalışacağım. Türkiye’den emekli olup, aile birleşimiyle geldiğiniz Almanya’da, eşinizin üzerinden aidatsız aile sigortasından faydalanamazsınız. Çünkü, sizin kendinize ait bir sigortanız ve emekli geliriniz olduğu için Almancası ‘Familienversicherung’ olan aile sigortasından yararlanamazsınız. Almanya’da sağlık tedavileri için iki seçenekten birini tercih edebilirsiniz; İsteğe bağlı sigorta yaptırabileceğiniz gibi, SGK’dan yurtdışında ikâmet ettiğinizi beyan ederek T/A 21 formu alıp, bununla Almanya’daki sağlık tedavilerinizi yaptırabilirsiniz.

Yurtiçinde veya yurtdışında sigortalı bir işte çalışırsanız, Türkiye’den bağlanan emekli aylığınız kesilmez. Bunun nedeni, daha önceden Türkiye’de çalışarak emeklilik hakkını kazanmış olmanızdır. Eğer 3201 sayılı kanuna göre borçlanarak emekli olsaydınız, yeniden sigortalı bir işte çalışmaya başlamanız nedeniyle aylığınız kesilirdi.

İleride Türk vatandaşlığından çıkıp Alman vatandaşlığına geçerseniz, Türkiye’den bağlanan aylığınız kesilmez, çünkü emekli aylıkları vatandaşlık durumuna bağlı değil. Alman vatandaşlığına geçtiğinizde,

bir Alman vatandaşı hangi haklara sahipse, siz de elbette aynı haklara sahip olursunuz. Birinci veya ikinci sınıf Alman vatandaşlığı söz konusu değildir. Sigortalı bir işte çalıştıktan sonra, belirli koşulları yerine getirmeniz halinde, işsizlik parası (ALG I), sağlık veya sosyal yardım gibi bir takım sosyal yardım ödeneklerinden de yararlanabilirsiniz. Almanya’da işsizlik parası konusunda 01.01.2006 tarihinde yapılan son düzenlemeye göre, işsiz kaldığınız tarihten önceki son iki yıl içinde en az 360 gün sigortaya tabi bir işte çalışma koşulu aranır. Bu koşulu yerine getiren herkes, sahip olduğu vatandaşlığına bakılmaksızın ALG I olarak da adlandırılan işsizlik parası almaya hak kazanır.

EŞİNİZ İŞSİZ KALINCA
İleride eşinizin, çocuğunuz dünyaya gelmesi halinde alacağı ebeveyn parası veya işsiz kalması durumunda hak kazanacağı işsizlik parası gibi sosyal ödenekler yüzünden Türkiye’deki aylığınız etkilenmez, emekli aylığınızı aynen almaya devam edebilirsiniz.
Türkiye’den aldığınız emekli aylığını da yıllık vergi denkleştirmesinde beyan etmenizle en doğrusunu yapmışsınız. Çünkü Almanya’da ikâmet ettiğinize göre, bu ülkenin vergi mevzuatına tabisiniz ve buna göre de yurtiçinde ve yurtdışındaki tüm gelirlerinizi beyan etmekle yükümlüsünüz.

Aylık bağlama işlemi ne kadar sürüyor
ÇETİN CONGAR / ALMANYA

YURTDIŞI borçlanmaya istinaden size tahakkuk ettirilen borcu yatırdıktan sonra yaş ve sigortalılık süresi koşullarını da yerine getirince, emekli aylığınız 1-2 ay içinde bağlanır. Aylığınız da yatırdığınız tarihten itibaren işlemeye başlar. Aylığınız üç ay sonra yatmaya başlasa da ilk etapta üç aylık toplu para alırsınız, takip eden aylarda ise normal emekli aylığınızı almaya devam edersiniz.
Emekli aylığınızın bağlandığı tebliğ edilmez. Aylık gibi emeklilik bilgilerini, konsolosluklardan veya Türkiye’de PTT şubelerinden Türkiye kimliğinizi ibraz etmek koşuluyla alabileceğiniz elektronik şifreyle, e-devlet kapısına (www.turkiye.gov.tr) giriş yaparak, SGK’nın sayfasından da takip edebilirsiniz. İlk aylığı, aylık tahsis talep dilekçesinde belirtmiş olduğunuz ikâmet adresinizin yakınındaki PTT veya banka şubesindeki SGK havuz hesabına yatırılır. İlk aylık ödeme, sizin özel hesabınıza yapılmaz, Bunun için, ilk aylık yattıktan sonra SGK’ya yazılı talepte bulunmanız gerekiyor.

3 bin 600 gün borçlanarak emekli olacaksanız ve borçlandığınız yurtdışı süreleriniz 2000 yılından önceki döneme aitse, o zaman size yaklaşık bin 200 - bin 300 TL civarında aylık bağlanır. Size tebliğ edilen borcu, yazıda belirtilen devlet bankalarından birine yatırmalısınız. Bu bağlamda İşbank, SGK’nın anlaşma yaptığı banka değildir. Emekli aylığı bağlandıktan sonra kredi çekip çekemeyeceğinizi, banka ile görüşmeniz gerekiyor. Ancak genelde, aylık bağlanma bilgisi ile başvurulması halinde banka kredisinin kolayca çıktığı biliniyor. Kredi taksidinin ne kadar olacağı konusunu ise banka yetkilileri ile doğrudan görüşmeniz gerekiyor. Çünkü bu konuda bankalar arasında uygulama farklılığı olabilir.

Davam sürekli erteleniyor ne yapayım
ŞERİF ÖZDEMİR

YURTDIŞI borçlanmanızı, yurtdışı iş başlangıcını Türkiye’de de sigorta başlangıcı olarak sayılmasını öngören 11.09.2014 tarihinde yürürlüğe giren ve halk arasında Torba Yasa olarak bilinen 6552 sayılı kanundan önce yapmanız, sizin talihsizliğiniz olmuş. Çünkü sizin başvurduğunuz dönemde, yurtdışındaki iş başlangıcı SGK tarafından sigorta başlangıcı sayılmıyordu, bunun için o dönemlerde dava açmak gerekiyordu. Kanun çıktıktan sonra sizin gibi ikilemde kalan birçok okurum, davasını geri çekti ve borçlanma işlemlerini süratle sonuçlandırabildi. 

Bu da tabii gelir kaybına yol açtığı için avukatların hoşuna gitmedi. Birçok avukatın, bu nedenle davayı sonuna kadar götürme yolunda müvekillerini telkin ettikleri gelen bilgiler arasında. Karar, tabii ki sizin, çünkü dava sahibi sizsiniz. Eğer davayı durdurup kanunun öngördüğü haktan yararlanmak istiyorsanız, avukatınız bunu yerine getirmeli. Avukatınız, davanın geri çekilmesiyle uğrayacağı gelir kaybını sizden isteyebilir. Bu konuda pazarlık yapıp orta yolu bulmanızı tavsiye ediyorum.