HÜRDANIŞ

Kesin dönüş yapmadan emekli olabilir miyim
Yıldırım Çekilden – Almanya

EVET, kesin dönüş yapmadan da hem yurtdışı borçlanma işlemini sonuçlandırabilir hem de, yurtdışında sigortalı bir işte çalışmamak ve ikamete dayalı herhangi bir yardım almamak (işsizlik, kira, temel yardım gibi) koşuluyla Türkiye’den aylık bağlatabilirsiniz.
Türkiye’de 10 yıl çalıştığınızı belirtiyor, ancak bu sigortalı çalışmanın hangi yıllarda geçtiğini belirtmemişsiniz. Bu sürenin Almanya’ya geldiğiniz 1994 yılından önce varsayarak, sorunuzu yanıtlıyorum. Buna göre sigortalı işe giriş tarihiniz 1984 olduğundan hareketle, 48 yaş ve 5.225 gün şartlarına göre emekli olabilirsiniz. 10 yıl, yani 3.600 gün sigortalı çalıştığınıza göre, eksik süreniz 1.626 gün tutar. Yıl sonuna kadar başvurursanız, günlük 13.58 TL’den hesaplanacak borcunuz, 22.068 TL olarak size tebliğ edilecektir.

Temel yardım ödeneği hangi kapsama giriyor
Özkan Örtülü – Almanya

ANNENİZİN, Almanya’da emekli olmasına rağmen, eline geçen aylıkla geçimini sağlayamadığından, bağlı olduğu belediyeden Almanca adı grundsicherung olan bir tür sosyal yardım parası aldığını belirtmiş, bu durumda Türkiye’den borçlanarak emekli olup olamayacağını sormuşsunuz. Türkçesi temel yardım ödeneği olan grundsicherung, ikamete dayalı bir yardım olduğu için, borçlanarak emekli olmanız halinde bile, Türkiye’den aylık bağlatamazsınız. Yardım ödeneğinden yararlanmayı sonlandırırsa, anneniz geçimini Almanya’dan bağlanmış olan maluliyet aylığının yanı sıra Türkiye’den borçlanarak bağlatacağı emekli aylığı ile sağlayabilecektir.

SSK’den emeklilik için sigorta girişi şart
Selahattin Orhan Şen – Oldenburg/Almanya

TÜRKİYE’de 1975 yılından önce SSK’ya tabi sigortalı çalışmışlığınız olduğu için 3.600 gün şartına göre hemen emekli olabilirsiniz. Türkiye’de SSK ve Bağ-Kur’a tabi 2.232 gününüzün kayıtlı olduğunu buna yaklaşık 3 yıla yakın isteğe bağlı primlerinizin de dahil olduğunu belirtmiş, son tabi olduğunuz kurumun Bağ-Kur olduğunu yazmışsınız.
Öncelikle şunu belirtelim; Mevcut günleriniz emekli olmanıza yetmiyor. Emekli olmak için eksik sürenizi tamamlamak amacıyla yurtdışı borçlanması yapmalısınız. SSK’dan emekli olmak içinse, yurtdışı borçlanma işleminden önce Türkiye’ye bizzat gidip, 4/a sigorta koluna tabi bir işyerinde çalışarak sigorta girişi yapmanız gerekiyor.
AYLIĞINIZ DAHA DÜŞÜK OLUR
Sigorta girişi yapmazsanız, Türkiye’de son kez tabi olduğunuz kurum Bağ-Kur olduğundan, yurtdışındaki süreleriniz bu kurumda değerlendirilecektir. Bu durumda hem aylığınız daha düşük olur, hem de 3.600 gün şartına göre emekli olamazsınız. Bunun önüne geçmek için önce Türkiye’de sigorta girişi yapıyor, ardından da eksik olan 1.368 gün yurtdışı borçlanması yapıyorsunuz. Yıl sonuna kadar başvurursanız, 18.578 TL borç tahakkuk ettirilir.

Sadece bir yıla kadar işsizlik süresi borçlanılır
Ramazan Yılmaz – Bochum/Almanya

ALMANYA’da 1984’te sigortalı olarak meslek eğitimine başlamış olsanız da, bu tarih itibariyle 18 yaş şartını tamamlamadığınız için bu çalışmanız sigorta başlangıcı kabul edilmez. 1969 doğumlu olduğunuz için sigorta başlangıcınız 1987 olarak baz alınacaktır. Dolayısıyla yurtdışı borçlanmada 1987 ile işten ayrıldığınız 1994 arasındaki yedi yıl, yani 2.520 gün dikkate alınacaktır. Buna ilaveten 1994 ile 1995 arasında bir yıla kadar olan işsizlik sürenizi de borçlanabileceksiniz. Özetle şu an itibariyle 2.880 günü borçlanma hakkınız var. Bu sürenizi yıl sonuna kadar borçlanırsanız, 39.111 TL ödeme yapmanız gerekir.
Ancak Türkiye’de dikkate alınan Almanya’daki sigorta başlangıcınız itibariyle 50 yaş ve 5.375 gün şartlarına tabi olduğunuzdan, 2.120 gün eksik süreniz çıkacaktır. 2002’den bu yana çalışıyorsunuz, ancak 1998’de Türk vatandaşlığından çıktığınız için, bu yıldan sonraki çalışma sürelerinizi 3201 sayılı kanuna göre borçlanamazsınız. Eksik sürenizi ya Türkiye’de çalışarak ya da ileride yeniden Türk vatandaşlığına geçerseniz, bu süre kadar sigortalı bir işte çalışıp yurtdışı borçlanma yoluyla da tamamlayabilirsiniz.

Sigorta başlangıcında 18 yaşa bakılır
Murat Kozacı – Almanya

SİZİN durumunuz da aynı Ramazan Yılmaz adlı okurumuzun durumuna benziyor. 1.10.1986 tarihinde Almanya’da sigortalı işte çalışmaya başlamışsınız, ancak 18 yaşını 3.1.1987 tarihinde doldurduğunuz, bu tarihiniz Türkiye’de de sigorta başlangıcı sayılacaktır. Buna göre de 50 yaş ve 5.375 gün şartlarına tabisiniz. Prim ödeme gün şartını tamamlamak için, Türkiye’de 735 gün sigortalı çalışma sürenizin üzerini 4.640 gün yurtdışı borçlanması yaparsanız SGK’dan emekli olmaya hak kazanırsınız. Ancak borçlanabileceğiniz süre, Almanya’ya geldiğiniz 15.7.1994 ile Alman vatandaşlığına geçtiğiniz 1.4.2000 tarihleri arasında geçen 2.085 gündür.
Buna rağmen, 5.000 günü tamamlamak için 2.915 gün eksik kalacaktır. Emekli olmak için ya Türkiye’de sigortalı bir işte çalışacaksınız, ya da Almanya’da yeniden Türk vatandaşlığına geçtikten sonra sigortalı çalışarak eksik günlerinizi borçlanacaksınız.