HÜRDANIŞ

Kira gelirim, maluliyet maaşımı etkiler mi?
G.Ç. - Bremen/Almanya

ALMANYA’da bağlanan maluliyet aylığınızın, Türkiye’deki kira gelirleriniz nedeniyle etkilenip etkilenmeyeceğini bilmek istiyorsunuz. Genel olarak şunu vurgulamak gerekiyor; Türkiye’den elde ettiğiniz kira gelirlerini Almanya’daki bankadan çekseniz de çekmeseniz de, eğer yılın yarısından fazla Almanya’da ikamet ediyor ve Alman Gelir Vergisi Kanununa göre sınırsız vergi mükellefi iseniz, bütün dünyada elde ettiğiniz gelirleri Almanya’da beyan etmekle mükellefsiniz. Ancak bazı gelirler, Almanya’da bağlanan maluliyet aylığını etkilerken, bazı gelir kalemlerinin ise olumsuz etkisi yok. Ayrıca bu sorunuza vereceğim yanıt, maluliyet aylığınızın tam mı kısmi olup olmamasına bağlı olduğu gibi, elde edeceğiniz gelirin türü ve miktarı da önemli rol oynuyor.
TAM MI, KISMİ Mİ?
Öncelikle şunu belirteyim; Kısmi maluliyet aylığı alanlar ortalama olarak ayda 869 Euro’ya kadar gelir elde etseler dahi, aylıkları kesilmezken, tam maluliyet aylığı alanlarda azami gelir sınırı 400 Euro ile sınırlıdır. Tam malul olanlar, 400 Euro’nun üzerinde ancak bin 58 Euro’nun altında ek gelir elde ediyorlarsa, maluliyet aylıkları yüzde 75 oranında kesilirken, kısmi malul olanlarda ise aynı düzeyde ek gelir elde etmeleri halinde, maluliyet aylıkları yüzde 50 oranında kesilir. Bu bilgiler ortalama gelire göre hesaplanmıştır. Bu miktarlar kişiye göre değişebilir. Muafiyet miktarları kişilerin son üç yılda elde edilen kazanca göre farklılık arz edebilir.
DİKKATE ALINMAZ
Diğer faktör ise, elde edilen ek gelirin cinsi. Maluliyet aylığını etki eden ve etki etmeyen gelir türleri var. Etki edenler, malum sigortaya tabi çalışarak elde edilen kazançlardır. Ayrıca sosyal yardım amaçlı ödemeler de maluliyet aylığını düşürür. Ama, yasal emeklilik sigortası ve işyeri emeklilik sandıklarının yanı sıra, sermaye ve kira gelirleri genel olarak, maluliyet aylığının miktarına etki etmez. Sorunuzun yanıtına gelince; Almanya’da yaptığınız ek işinizden elde ettiğiniz gelir, yukarıda belirttiğim muafiyet sınırları içindeyse, maluliyet aylığınız düşürülmez. Türkiye’den elde ettiğiniz kira gelirleri de maluliyet aylığınız açısından gelir kalemi olarak dikkate alınmaz.
BEYAN ETMELİSİNİZ
Türkiye’deki kira gelirlerinizi Almanya’da vergilendirme konusuna gelince; Türkiye ile Almany arasında imzalanmış olan Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşması’nın 6. maddesi uyarınca, Türkiye’deki taşınmazlardan elde edilen gelirler, Türkiye’de vergilendirilir. Ama yine da Almanya’da sınırsız vergi mükellefi olduğunuz için, Almanya’da tabi olduğunuz ve Almancası progressionsvorbehalt olarak tabir edilen vergi kademesinin belirlenmesinde dikkate alındığı için Türkiye’deki kira gelirinizi yine de Alman maliyesine beyan etmeniz gerekiyor.
AZALMAZ, KESİLMEZ
Emeklilikle ilgili sorunuzu şu şekilde yanıtlayabilirim: Almanya’da sigortalı işe başlama tarihiniz Şubat 1985 olduğuna göre, emeklilik için 48 yaş ve 5 bin 225 gün şartlarına tabisiniz. Haziran sonuna kadar, 66 bin 985 lira yatırarak, Alman sigorta hizmet cetvelinde kayıtlı olan yurtdışı sürenizden 5 bin 225 günü borçlanmanız halinde Türkiye’den emekli olma hakkınız var. Bir yıla kadar olan işsizlik sürenizi de borçlanabilirsiniz.
Türkiye’den emekli aylığı bağlandıktan sonra Almanya’da ayrıca bir sağlık sigortası yaptırmanıza gerek yok, çünkü zaten maluliyet aylığınızdan ötürü Almanya’da zaten zorunlu sağlık sigortasına tabisiniz. Yukarıda da bahsettiğim gibi, yasal emeklilik sigortasından bağlanan aylıklar, maluliyet aylığını etki eden bir gelir kalemi olmadığı için Almanya’daki aylığınız ne azalar ne de kesilir.

Pilot olarak çalıştığım süreyi borçlanabilir miyim
Mehmet Çelik – Almanya

Mavi Kart sahibi bir Alman vatandaşı olarak Almanya’da pilot olarak sigortaya tabi çalıştığınız süreleri, Türkiye’ye borçlanamazsınız. Eğer 2007 ile Ekim 2012 arasında Lufthansa’ya tabi çalıştığınız dönemde Türk vatandaşı idiyseniz, bu süreler yurtdışı borçlanmada dikkate alınır, aksi takdirde dikkate alınmaz.
İkinci durumun söz konusu olduğundan hareket edecek olursak, Türkiye’de THY pilotu olarak sigortaya girişiniz tarihiniz Ekim 2012 olduğuna göre, 25 yıl sigortalılık süresi ile 60 yaş ve 7 bin gün şartlarına tabisiniz. Yani Türkiye’de yaklaşık 20 yıl çalıştıktan sonra SGK’dan emekli olduktan sonra, günümüzde geçerli olan mevzuata göre, tekrar Almanya’ya dönüp, burada sigortaya tabi olarak pilot olarak çalışabilirsiniz. Borçlanarak emekli olmadığınız takdirde Türkiye’den bağlanan emekli aylığı, yurtdışında tekrar çalışmaya başlamanız nedeniyle kesilmez. Almanya’da da 67 yaşını doldurduğunuzda, hem Türkiye hem Almanya’dan da emekli olabilirsiniz.
Bu arada Türkiye’deki sigortaya tabil çalıştığınız süreler Almanya’da sigortalılık süresi olarak dikkate alınır. Bu yolla, belirli oranda kesintiyi göze alarak, 63 veya 65 yaşında erken emekli olma imkanına sahip olabilirsiniz.

Türkiye’de 10 gün sigortalı çalıştım
Gürsel Akarsu – Almanya

ALMANYA’da sigortalı işe başladığınız 1994 yılındaki ay ve güne göre emeklilik şartlarınız farklılık arz eder. Buna göre, 23 Mayıs 1994’ten önce sigortalı işe başladıysanız, 54 yaş ve 5 bin 675 gün, daha sonra işe başladıysanız 55 yaş ve 5 bin 750 gün şartlarına tabi olarak emekli olabilirsiniz.
Haziran sonuna kadar, gün başına 12.82 lira yatırmak suretiyle, yurtdışındaki sürelerinizi (bu süre sigortaya tabi süre olabileceği gibi, serbest meslek yaptığınız süre de olabilir) SGK’ya borçlanıp, 55 yaşını doldurduğunuzda ve üzerinize kayıtlı olan işyerinizi devretmek koşuluyla emekli olabilirsiniz. 2008 yılında Türkiye’de 10 gün sigortaya tabi bir işyerinde çalıştığınız için yurtdışındaki süreleriniz eski adıyla SSK, yani 4/a sigorta kolunda değerlendirileceği için, emekli aylığınız da ileride bu kurumdan bağlanacaktır.

Sigorta başlangıcım borçlanmayı etkiler mi
Salim Ağca – Hannover

TÜRKİYE’deki sigorta başlangıcınız, emekli olma şartlarınızı ve borçlanacağınız gün sayısını etkiler. 1977-1978 arasında SSK’ya tabi çalıştığınıza göre 44 yaş ve 5 bin gün şartına göre emekli olabilirsiniz. Yurtdışı borçlanmasını da, buna göre yapmalısınız. Yani 5 bin günü tamamlayacak şekilde borçlanma yaparsanız 44 yaşında emeklilik hakkınız doğar.
Asıl doğum tarihiniz 1960 olmasına rağmen, yaş tashihi yaptırdıktan sonra Almanya’ya gelmişsiniz. Almanya’ya ilk gelişinizde Alman Emeklilik Sigortası’na bildirmiş olduğunuz doğum tarihiniz Alman makamları tarafından dikkate alınır. Bunun da 12 Kasım 1963 tarihi olduğu anlaşılıyor.
1982’den bu yana aralıksız çalıştığınıza göre, yurtdışı sigortalı çalıştığınız sürenizden 1982 ile 1997 yılları arasındaki 5 bin günü borçlanmanızı öneriyorum. Ödeyeceğiniz borç miktarı da 64 bin 100 TL olarak tahakkuk ettirilir.
Eşiniz de emeklilik için 46 yaş ve 5 bin 375 gün şartlarına tabi. Eşiniz bu yaz iki haftalığına Türkiye’de sigortalı bir işte çalışırsa, yurtdışındaki sigortaya tabi olan beş yıllık çocuk yetiştirme süresinin yanı sıra, ev kadınlığı süresini SSK’ya borçlanabilir.
Haziran sonuna kadar borçlanma başvurusunda bulunursanız, eşiniz adına 68 bin 908 lira ödemeniz gerekir. Eşiniz Türkiye’den emekli olduktan sonra yurtdışında Minijob türü cüzi kazançlı işte çalışması halinde, SGK tarafından bağlanan aylığı kesilir. Aylığının kesilmesini istemiyorsanız, eşiniz işini bırakmalı.