HÜRDANIŞ

Kısmi borçlanma yapabilir miyim
Berkan Mutlu – Dortmund/Almanya

ALMANYA’daki sigortalı işe başlama tarihiniz itibariyle Türkiye’den emeklilik için 54 yaş ve 5 bin 675 gün şartlarına tabisiniz. 1988 ile 1990 yılları arasındaki askerlik sürenizi borçlanırsanız, sigorta başlangıcınız geri götürülür ve emeklilik şartlarınız 50 yaş ve 5 bin 375 gün olarak tespit edilir. Askerlik borçlanması, yurtdışı borçlanması kapsamında değildir. Bunun için SGK’nın internet sayfasında ayrı bir askerlik borçlanma başvuru formunu indirmeniz gerekir.
Almanya’da 15 Mart 1993 tarihinden bu yana Alman Emeklilik Sigortası’nda kayıtlı olan üç yıllık sigortalılık süresine sahip olmanıza rağmen, bugüne kadar kendi nam ve hesabınıza yaptığınız çalışmalarınızı borçlanabileceğiniz için, yurtdışı borçlanması için yeterli gün sayısına sahip olduğunuzu düşünüyorum.
TAKSİTLE ÖDEME YOK
Kısmi borçlanma yapabilir miyim diye bir soru yöneltmişsiniz. Kısmi borçlanma diye bir şey yok aslında. Tabii ki, yurtdışı sürelerinizden istediğiniz kadarını borçlanabilirsiniz. Sigorta başlangıcınız itibariyle tabi olduğunuz emeklilik kademesindeki emeklilik şartlarından prim ödeme gün sayısı şartını doldurduğunuz zaman tam aylık, kısmi borçlanma nedeniyle gün sayısı eksik olduğunda ise, yaş şartını doldurunca ödeme yaptığınız gün sayısına göre kısmi aylık almaya hak kazanırsınız.
Borç ödemesinde taksit uygulaması yok. Borcun size tebliğ edildiği tarihten itibaren üç ay içinde yatırdığınız paranın karşılığındaki gün sayısı emeklilik cetvelinize işlenir, para karşılığını ödemediğiniz günler ise kayıtlara geçmez.
2013 yılında SSK’ya tabi iki hafta sigortalı bir işte çalıştığınıza göre, yurtdışındaki süreleriniz de bu kurumda değerlendirileceği gibi, yukarıda saydığım emeklilik şartları SSK emekliliği için geçerlidir.
ÖNE ÇEKEBİLİRSİNİZ
Eşinizle ilgili sorulara gelince; Eşiniz de sizin gibi 2013’te SSK girişi olduğu için yurtdışındaki sürelerini bu kuruma borçlanabilir. Eşinizin ilk doğumu yaptığı 23 Haziran 1996 tarihi, SGK tarafından sigorta başlangıcı kabul edileceği için kendisi 53 yaş ve 5 bin 900 gün şartlarına tabi. Eğer Almanya’ya gelip 18 yaşını doldurduğu 1 Şubat 1989’dan sonraki ev kadınlığı süresini de borçlanırsa, sigorta başlangıcı, yaklaşık 7.5 yıl geri götürülür ki, bu durumda yeni tabi olacağı emeklilik şartları şu şekilde tespit edilecektir: 45 yaş ve 5 bin 300 gün. Haziran sonuna kadar borçlanma başvurusunda bulunursanız, 67 bin 946 TL yatırmanız gerekir. Kısmi borçlanma konusunda, size verdiğim yanıt, eşiniz için de geçerlidir.

İstemdışı kalınan yurt dışı süreleri ikametten sayılır mu
Cüneyt Kaymak / Friedrichshafen

ALMAN vatandaşlığı için aranan sekiz yıllık ikamet koşulundan kasıt, fiili ikamettir. Bu şartı yerine getirmediğiniz sürece Alman vatandaşlığına almaya hak kazanamazsınız. Alman Vatandaşlık Kanunu’nun 12B maddesi uyarınca, altı aya kadar olan geçici yurtdışı ikametleriniz, Almanya’daki ikametinizi sekteye uğratmaz. İlgili yabancılar dairesinin verdiği izin ve öngördüğü tarihte Almanya’ya geri dönmeniz halinde, altı aydan fazla yurtdışında kalsanız da, Almanya’daki ikametinizi ara verilmemiş sayılırsınız. Aynı durum, askerlik nedeniyle altı aydan fazla Almanya dışında kalmak zorunda olup da terhisinden sonraki üç ay içinde Almanya’ya dönüp yabancılar dairesine başvuran yabancılar için de geçerlidir.
2. FIKRA KURTARABİLİR
Ancak sizin durumunuz biraz farklı. Siz Alman işvereniniz tarafından Avusturya’da iki yıl çalıştırıldığınız için, tüm kesintiler Almanya’da yapılmış olsa da, aslında Almanya’daki ikamet süreniz sekteye uğramış sayılır. Ancak aynı yasa maddesinin ikinci fıkrasına göre, istemdışı altı aydan fazla yurtdışında kalanlar, beş yıla kadar olan yurtdışı ikametlerini, Almanya’daki ikamet sürelerine eklettirebiliyorlar. Burada aslında istemdışı yurtdışı ikametinden neyin kastedildiğni şöyle bir örnekle açıklayayım: Türkiye’ye tatile gittiniz, ancak bir hastalık, kaza veya herhangi olağanüstü bir durum nedeniyle, yani elinizde olmayan bir nedenle Türkiye’deki ikamet sürenizi altı aydan uzatmak zorunda kalmanız halinde, istemdışı bir şekilde altı aydan fazla yurtdışında kalmış sayılırsınız. Sizin durum, hastalık veya kazayla ilgili olmasa da, işvereninizin tayini gereği yurtdışında gitmiş bulunuyorsunuz. Belki, bu tayini kabul etmemiş olsanız, işinizi kaybedecektiniz. Size tavsiyem, bu gerekçelerle ilgili Alman vatandaşlık dairesine başvurun ve Alman Vatandaşlık Yasası’nın 12B maddesinin ikinci fıkrasına dayanarak, Avusturya’da geçen iki yılınızı, istemdışı bir yurtdışı ikameti olduğunu belirtin ve bu sürenin Almanya’daki ikamet süresine eklenmesini talep edin. Böylelikle Alman vatandaşlığınız için eksik olan iki yıllık ikamet sürenizi tamamlamış olur, Alman pasaportu almaya hak kazanırsınız.
İŞTE O MADDE
Size kolaylık olsun diye, Alman Vatandaşlık Yasası’nın 12B maddesinin ikinci fıkrasının Almancasını yayınlıyorum:
(2) Hat der Ausländer sich aus einem seiner Natur nach nicht vorübergehenden Grund länger als sechs Monate im Ausland aufgehalten, kann die frühere Aufenthaltszeit im Inland bis zu fünf Jahren auf die für die Einbürgerung erforderliche Aufenthaltsdauer angerechnet werden.
Bu girişimden alacağınız sonuç, biraz da Alman Vatandaşlık Dairesi’nin takdirine ve istemdışı yurtdışı ikametini yorumlamasına bağlı. Alacağınız sonucu bana elektronik yoluyla bildirirseniz sevinirim.