HÜRDANIŞ

Türkiye doğumlu çocuklarım için hakkım var mı
Rumuz: Mira

ALMANYA’da yaşayan çocuk sahibi kadınlara tanınan annelik emekliliği (mütterrente) hakkından yararlanmak için bazı koşulların yerine gelmesi gerekiyor. Önce bu emekliliğin ne anlama geldiğine bir göz atalım. Çocuk dünyaya getirdiği için sigortalı bir işte çalışan kadınların sosyal güvenlik açısından haksızlığa uğramaması için Almanya, annelere sanki bir sigortalı işte çalışmış gibi çocuk yetiştirme süresi adı altında prim yatırıyor. Geçen yaz ayında bu konuda yapılan yeni düzenlemeyle, artık 1 Ocak 1992’den önce dünyaya getirilen her bir çocuk için ikişer yıl, bu tarihten sonraki çocuk başına ise üçer yıl anneye emeklilik primi işleniyor. Dolaysıyla 1992’den önce en az üç çocuk dünyaya bir anne, Almanya’da asgari emeklilik için aranan e

n az beş yıllık sigortalı prim ödeme süresine sahip olacağı için, kendisine annelik emekliliği bağlanır.
ÖNEMLİ ŞART
Ama bunun önemli bir şartı, 1992’den önce doğan çocuğun ilk iki yaşına kadar, 1992’den sonra doğan çocukların ise ilk üç yaşına kadar Almanya’da yetişmiş olmasıdır. Çocuk 1992’den önce Türkiye’de doğun bir yaşında Almanya’ya geldiyse, o zaman anneye iki yıl yerine sadece bir yıl prim yatar. Çocuk iki yaşını doldurduktan sonra getirildiyse Almanya’ya o aman maalesef annenin adına herhangi bir emeklilik primi yatırılmaz. Sizin durum da bu. Türkiye doğumlu dört çocuğunuzu Almanya’ya geç yaşta getirdiğiniz için, size annelik emekliliği konusunda bir hak doğmuyor.

SGK sağlık tedavilerimi karşılar mı
Ali Gündeş – Aachen/Almanya

TÜRKİYE’den emekli olduktan sonra yurtdışında ikamet etmeye devam edip, Almanya’dan da emekli değilseniz, SGK sizin yurtdışındaki tedavi masraflarınızı T/A 21 formüleri kapsamında karşılar. Söz konusu formüleri temin etmek için bağlı olduğunuz SGK’ya müracaat etmeniz gerekiyor.

Almanya’daki sürelerimi karşıtırmak istemiyorum
Metin Yavuz – Yavuz Hildburghausen/Almanya

ALMANYA’ya geldiğiniz 1999’dan bu yana çalıştıysanız 15 yıl, yani 5 bin 400 gün borçlanabilirsiniz. Türkiye’de de 6 Ekim 1981 tarihindeki sigorta başlangıcınıza göre, 46 yaş ve 5 bin 75 gün şartlarına tabisiniz. Borçlanarak emekli olmak için yeterli süreniz var. 5 bin 75 gün karşılığında ödemeniz gereken borç miktarı 65 bin 62 TL olarak size tebliğ edecektir.
Türkiye’deki emeklilik işlemleri için Almanya’yı karıştırmak istemediğinizi belirtiyorsunuz. Ama yurtdışı borçlanması yapmadan emeklilik hakkını elde edemezsiniz. Borçlanma demek, Almanya’daki sürelerinizin Türkiye’ye aktarılması anlamına gelmiyor. Borçlanma işlemiyle sadece yurtdışında sigortalı çalıştığınız sürenizi, karşılığında ödeyeceğiniz günlük bedel karşılığında, Türkiye’de çalışma süresi olarak kayda geçirebilir, bu yolla emeklilik ve sosyal güvenlik hakkından yararlanabilirsiniz.

Türkiye’deki aylığım kimi ilgilendirir
Hüseyin Erzurum – Elmstein/Almanya

Alman yasal sağlık sigortası kurumu AOK’nın, sağlık sigortası priminizi hesaplarken Türkiye’den bağlanan emekli aylığınızı da hesaba katmasına hakkı olup olmadığını soruyorsunuz.
Bu uygulama büyük bir haksızlık gibi gözükse de, bunun yasal dayanağı var. Bu uygulama hakkında hiç bilginizin olmadığını belirtmişsiniz. Bu konuyla ilgili 28 Kasım 2011 tarihinde Hürriyet Gazetesi’nde bir haberim yayınlanmış, hatta bu konuda Alman Sağlık Sigortası uzmanlarından Hakan Sadi Kantürk’ün yaptığı açıklamalara yer vermiştim.
Nedir bu 2011 yılında yürürlüğe giren ve Almanya’da yaşayıp da Türkiye’den emekli aylığı alanların canını sıkan uygulama?
Almanya’da sağlık sigortalarıyla ilgili mevzuatın yer aldığı 5 nolu Sosyal Kanun Kitabı’nın (SGB V) 228. maddesinin 1. bendinde yapılan değişiklikle, 1 Temmuz 2011’den itibaren sağlık ve bakım sigortaları için kesilen prim miktarı hesaplanırken, yurtiçindeki gelir ve emekli aylıklarının yanı sıra, yurtdışındaki benzer gelirler de artık dikkate alınıyor. Dolaysıyla yasal dayanağı olan bu uygulama, geriye dönük, yani 1 Temmuz 2011 tarihine geri dönük geçerli olması da yasal.

Bir ay Mini-Job işinde çalışabilir miyim
Arif İçme – Berlin/Almanya

Size SGK tarafından gönderilen borç tahakkuk cetvelinde, borçlandığınız 5 bin günün bulunduğu tarih aralığının (1989 ile 2003 arası) yazıyor olması, sizin Türkiye’de 1 Ocak 1979 tarihinde başlayan ve 300 gün süren sigortalılık sürenizin SGK tarafından dikkate alınmadığı sonucunu doğurmaz. Borç tahakkuk cetvelinde ne SSK ne de Bağ-Kur’da kayıtlı olan önceki sigortalı günleriniz yazar. Borçlanma işlemini tamamlayıp borcunuzu da ödedikten sonra SGK’dan talep edeceğiniz hizmet dökümünde, sahip olduğunuz bütün sigortalı günlerinizi görebilirsiniz. Eğer hizmet dökümünde de daha önceki çalıştığınız süreleriniz eksikse, SGK’ya itirazda bulunup, sigortalı sürelerinizi belgeleyen evrakları ibraz ederek, söz konusu süreleriniz kayda geçirilmesini talep edebilirsiniz.
AYLIĞINIZ KESİLİR
Kesin dönüş yaptıktan sonra yılda bir kez Berlin’e gelerek bir ay süreyle Mini-Job tarzı düşük ücretli işlerde çalışıp çalışamayacağını da merak ediyorsunuz. Maalesef, bu konuda kesin bir yasak var. Şöyle ki, bir gün dahi yurtdışında sigortalı bir işte veya Mini-Job türü işlerde çalışırsanız, Türkiye’deki aylığınız kesilir, yapılan aylık ödemeleri yasal faiziyle geri alınır.