Celal ÖZCAN/BERLİN
Oluşturulma Tarihi: Ağustos 20, 2014 09:19
Alman hükümeti Türkiye’yi dinledikleri konusunda Meclis’te İstihbaratı Kontrol Komisyonu’na (PKGr) Temmuz ayında bilgi verdiklerini açıkladı. Ama Komisyon Başkanı da yardımcısı da bunun doğru olmadığını söyledi.
ALMAN Hükümet sözcüsü önceki gün Türkiye’nin dinlenmesiyle ilgili Meclis’in İstihbaratı Kontrol Komisyonu’na Temmuz ayında bilgi verildiğini açıklamıştı. Ama Komisyon Başkanı Clemens Binninger, bunun doğru olmadığını söyledi...
Sözcünün kast ettiği toplantıda soyut konuşulduğunu bildirdi. Binninger, “Olaylarla ilgili bizim kısmi bilgilendirildiğimiz doğru, ama çok soyut ve isim verilmeden” dedi.
Komisyon Başkan Yardımcısı Andre Hahn da, “Adı geçen toplantıda Türkiye’nin dinlendiği asla söz konusu olmadı” diye konuştu.
“Hükümet sizin başkan yardımcısı olduğunuz Kontrol Komisyonu’nu bilgilendirmiş... Siz şaşırmış rolü mü oynuyorsunuz?” sorusuna Hahn şu yanıtı verdi:
“Ne ben, ne de öteki komisyon üyeleri şaşkın rolü oynuyor. Komisyon Başkanı Binninger de çok açık söyledi. Bize herhangi bir isim verilmeden çok soyut bilgi verildi. Bu toplantıda ne ABD’nin eski ve yeni Dışişleri Bakanları Hillary Clinton ile John Kerry’nin adı geçti, ne de Türkiye’nin dinlendiğinden bahsedildi. Sadece toplantının sonlarında cihatçılar konusunda Türkiye’nin adı geçti. Suriye ve Irak’a giden ya da tekrar Almanya’ya dönen cihatçıların Türkiye’yi geçiş yolu olarak kullandıkları anlatıldı. Ama Türkiye’nin dinlendiği asla söz konusu olmadı.”
Alman istihbaratının hangi ülkeleri izleyeceği konusunda güncel profili hükümetin tek başına belirlediğini eleştiren Hahn, “Meclisin onayına sunulmuyor. Biz sadece önümüze konulan konuları değerlendiriyoruz. Bu yüzden hiç memnun değilim” dedi.
İstihbaratı Kontrol Komisyonu Başkan Yardımcısı Hahn, Türkiye’nin dinlenmesiyle ilgili soruya “İstihbaratın nasıl çalıştığına dair, bilgi veremem” diyen Başbakan Merkel’i, bir an evvel parlamentoya detaylı bilgi vermeye çağırdı.
İstihbaratı Kontrol Komisyonu üyesi Yeşillerli Hans Christian Ströbele, hükümetin komisyonu Türkiye konusunda bilgilendirdiğini yalanladı. “Bize hep ‘Dostlar gizli dinlenmez, biz böyle bir şey yapmıyoruz’ denildi. Temmuzdaki oturumda ABD’ye 218 belge sızdıran istihbarat elemanı konuşuldu. Toplantıda isim geçmedi. Türkiye’nin dinlendiği yönündeki
haberler benim için yeni” dedi.
Bu nedenle Merkel’den konuyla ilgili bilgilendirme istediklerini vurgulayan Ströbele, “Hükümet Türkiye’yi dinlediğini doğrularsa, bunu kabul edecek misiniz?” sorusuna da “Hayır, kabul edilemez. Türkiye müttefik, partner, belki de dost ülke. Müttefik ülkeler dinlenemez” yanıtını verdi.
Bu arada SPD’li Federal Meclis Milletvekili Gülistan Yüksel, “BND’nin kamuoyunu aydınlatması gerekir. Tarihten gelen Türk- Alman dostluğuna zarar verilmemesi ve NATO üyesi bir ülke ile güvene dayalı ilişkiler kurulması açısından konuya soğukkanlı yaklaşmak lazım” dedi
BND: Bize değil hükümete sorun
HÜKÜMETİN talimatı üzerine BND, Türkiye’yi izledi mi? Bu soruyu Hürriyet olarak doğrudan BND’ye sorduk. BND sözcüsü kendilerinin Başbakanlığa bağlı bir daire olduğunu belirterek, konuyla ilgili hükümet sözcü yardımcısının yaptığı açıklamanın bağlayıcı olduğunu kaydetti. Sözcü, BND Başkanı Gerhard Schindler’in Türkiye’ye giderek bilgi vereceği haberlerini de ne onayladı ne de yalanladı. Başkanın iş gezileriyle ilgili kural olarak bilgi vermediklerini belirtti.
Nasıl dinliyorlar
B ND, yurtdışındaki telefon görüşmeleri ve mailleri uydu üzerinden takip ediyor. Uydu üzerinden kaydedilen telefon görüşmelerinden elde edilen bilgilerin önemlilerini Meclis Kontrol Komisyonu’yla paylaşmak zorunda. Alman hükümetinin, “Temmuz ayında komisyona bir kısım bilgi verdik” demesinin altında bu yatıyor. Hükümetin kısa zamanda kalan bilgileri de vereceğiz demesi, temmuz ayındaki toplantıda Türkiye’nin konuşulmadığı şüphesini doğruluyor.
Kim karar veriyor
BND’nin uydu sistemine aldığı bölge ya da ülkeleri hükümet belirliyor. Hükümet her yıl ülkenin iç güvenliğini yakından ilgilendiren hangi bölge ya da ülkelerin dinleneceği yönünde her dört yıl da bir güncel profil hazırlıyor. Telefon görüşmelerine dinleme listesinde olmasa bile teknik olarak önlemi olmadığı için siyasetçiler de takılıyor. İstihbarat yönetmeliği bu görüşmelerin hemen silinmesini şart koşuyor. Almanya, ABD eski ve yeni Dışişleri Bakanlarının telefon görüşmelerinin bu nedenle tesadüfen kayda geçtiğini iddia ediyor. “Niçin hemen silinmedi?” sorusuna Almanya, tüm bu olayların çıkmasına neden olan Alman istihbarat teşkilatı elemanı, aynı zamanda CIA’e de çalıştığı için tutuklanan Markus R.’yi gösteriyor. Markus R.’nin bunu kopya yapıp ABD’ye sızdırdığını iddia ediyor.
BND, Türkiye’yi hükümetin talimatı üzerine ülke bütünüyle takip ediyor. Güncel Profil denilen ve BND’nin takip etmesi gereken ülkeler listesi gizli. Türkiye’nin takip listesinde olduğu belge 2009 yılında alınan karar ve 2011’de güncellenmiş. Amerikan eski ve yeni dışişleri bakanları ‘Tesadüfen dinlendi’ denilirken, Türkiye bunun dışında. Türkiye’nin ülke olarak dinlenmesi talimatı siyasetçilerin telefon görüşmelerini de kapsıyor mu? Bu sorular tamamen açık.