Hintliler de gitti Ay'a

Hindistan’ın Ay yörüngesine giren ilk uzay aracı Çandrayaan-1’in bugün yüzeye indirdiği 'kutu' büyüklüğündeki sondası, yüzeyden başarılı fotoğraf bile göndermeye başladı.

Hindistan Uzay Araştırma Kuruluşu ISRO’nun Başkanı Madhavan Nair’in Press Trust of India Ajansı’na verdiği bilgiye göre, eski Sanskrit dilinde 'Ay Gemisi' demek olan Çandrayaan’ın sondası, kameraların yanısıra radarlı
yükseltiölçer ve büyük tayfölçer (spektrometre) de taşıyor.

22 Ekim’de güney Hindistan’da Sriharikota üssünden fırlatılan Çandrayaan-1, Dünya’nın yakınlarında bir süre dolaştıktan sonra Ay’ın yörüngesine girerek yüzeyden 100 kilometre yükseklikte seyretmeye başladı.

Hint uzay aracında, Hintliler’in yanısıra Avrupalılar ve Amerikalılar’ın geliştirdiği bilimsel araçlar bulunuyor. Çandrayaan-1, gerek Ay çevresinde ve Ay yüzeyinde araştırmalar yapacak. Ay görevi 2 yıl sürecek.

İnsansız, ancak görevi uzun, karmaşık ve önemli olan Çandrayaan-1, Ay’ın ilk olarak 1994’te jeolojik haritasının başarılı bir biçimde çıkarıldığı Amerikan Clementine Derin Uzay Programı’nın ayak izlerini takip edecek.

80 milyon dolar tutarındaki Hint uzay aracı, geleceğin pratik, ucuz ve güvenli yakıtı olarak görülen ve fosil yakıtların yerini alabilecek sınırsız füzyon enerjisinin elde edildiği, nadir bulunan 'helyum-3' izotopunu, Ay’ın yakın yörüngesinden arayacak.

Bilim adamları, Ay yüzeyi kabuğunda Dünya’dakinden çok daha fazla ve kolay ulaşılabilir helyum-3 rezervleri olduğunu düşünüyorlar.

Asya’da Japonya ve Çin ile yarışan Hindistan, Çandrayaan-1’i gönderdiği roketle bugüne dek değişik ülkelere ait 29 uyduyu yörüngeye gönderdi. İsrail’in uydusunu yollaması, İran’ın tepkisini çekti.

UZAY ÜSSÜ

Bengal Körfezi’nin kuzeyinde Andra-Pradeş eyaletinde, Çennay’a 90 kilometre uzaklıkta Sriharikota’da kurulu 'Satiş Dhavan Uzay Üssü', Çandrayaan’ı Ay’a yolladı.

Çandrayaan, 1 ton 380 kg ağırlığında. Ay’dan harita çıkaracak, mineral bulguları analizi yapacak.

Çandrayaan’ın Ay’a çok yakınlaşması, yani 100 kilometre yükseltide yörüngeye girdiğinden topografya ve mineral incelemesi yapılabilecek.

Çandrayaan, toplam 320 ton ağırlığında 'Kutup Uydu Kalkış Aygıtı' (PSLV-C11) roketinin 12’şer tonluk 6 dilimli yan destek roketleriyle Ay’a yola çıkarıldı. Ay, Dünya’dan 356-407 bin kilometre uzaklıkta. Hindistan’ın ilk Ay aracının fırlatılacağı üs Satiş Dhavan, adını büyük Hint fizikçisi olan, akışkanlar ve yer katmanları uzmanından alıyor. Satiş Dhavan, 2002’de 82 yaşında öldü.

Çandrayaan-1 roketi, Ay modülünde ABD ve Bulgaristan dahil Avrupa Uzay Kurumu’nun geliştirdiği aygıtları taşıyor.

Uzaya çıkan ilk ülke SSCB, ABD karşısında Soğuk Savaş’ın silahlanma masrafları yüzünden derinden planladığı halde Ay’a hiç gitmedi. ABD, 20 Temmuz 1969’da ilk kez Ay’a insan indirdi: Astronot Neil Armstrong ile astronot Edwin Aldrin.

Çin de Ay’a gitmeyi planlamış bulunuyor.