Heyelanlar önceden tahmin edilecek

Vali Esen, Rize'de Afet Bilgi ve Meteoroloji Erken Uyarı Sistemi konusunda iki yıldır T?BİTAK ve İstanbul Teknik ?niversitesi (İT?) ile ortaklaşa ?alışma yürüttüklerini söyledi. Çalışmalar kapsamında Afet Bilgi Sistemi'nde sona gelindiğini ifade eden Esen, ge?mişte nerelerde heyelan olmuş, hangi evler yıkılmış, hangi evler ve işyerleri afete maruz kalabilir yönündeki bilgileri toparlayarak bilgisayarlara yüklediklerini söyledi. Esen, "Biz yıllarca ülke olarak kriz yönetimiyle yönetilmişiz. Afet olur, müdahale ekipleri devreye girer. Devlet hangi yardımları yapacak, kimler nereye gömülecek? Yaralılar nerede tedavi edilecek? İlk yardım, kurtarma ve iaşe gibi afet birimlerimiz devreye girecek. Bu ?ağdışı bir sistemdir. Ben bu sisteme, 'ölene tabut, kalana zabıt sistemi' diyorum. Bu sistemi değiştirerek kriz yönetiminin yerine risk yönetimini getirtmek istiyoruz. Hangi tehlikelerle karşı karşıya kalacağımızı, tehlike gelmeden hangi hazırlıkları yapacağımızı bileceğiz" diye konuştu.

Esen, öncelikle uzaktan algılama sistemi ile Rize'nin uydu haritalarını aldıkları, böylece ekili alanları tespit edip ?aylık ve ormanlık alanları belirlediklerini söyledi. Vali Esen, "Derelerimiz nerelerden ge?iyor, yollarımız nerelerde bunu uydu haritalarıyla tespit ettik. Heyelanı 2 ile 10 gün önceden tahmin edeceğiz. Bütün arazimizin haritaları ?ıkarıp eğimlerini belirledik. Bu haritaları tüm il?e belediyelerimizi vereceğiz. 10 bölgemizde meteorolojik istasyon kurduk. Hangi bölgeye ne kadar yağış düşecek bunu önceden bileceğiz. Toprağın jeolojik yapısını da ?ıkardığımız i?in bu yağış miktarının ne kadarı toprağı tetikleyebileceğini bileceğiz. Evlerin sayısal haritasını da ?ıkardık. Hangileri toprak altında kalma riski var biz önceden biliyoruz. Sistem 2009 yılının ilk ayından itibaren devreye girecek. ?lene tabut, kalana zabıt sistemi sona erecek" dedi.

VATANDAŞ KADERİYLE BAŞBAŞA BIRAKILMIŞ

Rize'nin yüzde 31'lik bölümünde hi?bir yapılaşma olmaması gerektiğini ifade eden Vali Esen, şunları söyledi:

"Yüzde 75'lik bölüm ise yapılaşma a?ısından risk taşıyor. Yüzde 25'lik bölümde yapılaşma olabilir. Her yeri yapılaşmaya a?mışız. Bir plan yok. İmar planları uygulanmıyor. Vatandaş kaderi ile baş başa bırakılmış. Ancak vatandaşların da uyarıları dikkate alması gerekir. 'Şuralara konut yapmayacaksınız. Yaparsanız heyelan tehlikesi sizi bekliyor' diyorum. Buna rağmen yapmışsanız, sel ve heyelan geleceğini bildirmemiz rağmen hi?bir tedbir almıyorsanız bu bir ?eşit intihardır."

Esen, "Ben Rize'ye geldiğimde köy yolu ağı ne kadar diye sordum. Bana 3 bin 200 kilometre olduğu söylendi. Devlet de bize buna göre K?YDES parası gönderiyormuş. Ben yanlış olduğunu düşündüm. Yeniden öl?üldü ve köy yolu ağımızın 5 bin 700 kilometre olduğu ortaya ?ıktı. Yolunun kilometresini bilmeyen bir yönetim olamaz" dedi.