Herkes 67 yaşına kadar çalışmak zorunda mı?

GENÇLER AZALIYOR, YAŞLILAR ARTIYOR

Örneğin Almanya’daki demografik değişim sonucu, çalışan kesimin emekli olan kesimle kıyaslandığında ters orantılı bir büyümenin söz konusu olduğu görülmektedir. Diğer bir ifadeyle sigortalı bir işte çalışarak Alman Emeklilik Sigortası’na işvereniyle birlikte ortaklaşa yatırdıkları sosyal güvenlik primiyle emeklilik sistemi çarkını döndüren çalışan genç nüfus giderek azalırken, yıllarca çalışarak haklı bir şekilde emekli olma keyfini yaşayan emekliler ordusu giderek büyüyor. Ters orantılı demografik gelişim ve değişim, birçok çalışanın emeklilik dönemine ilişkin haklı olarak birtakım kaygılara, hatta karamsarlığa kapılmalarına neden oluyor ve “Emekli olunca geçinebilecek miyim” veya “Emeklilikte çalışmak zorunda kalacak mıyım?” gibi sorular ve birtakım yanılgılar gündeme gelebiliyor. Siz değerli okurlarımız için, Almanya’da emeklilik konusunda en yaygın yanlış kanıları ve arkasında yatan gerçek bilgileri derledik. Buyurun, birlikte okuyalım:

1- Herkes 67’sine kadar çalışmak zorunda
Buna net ve açık bir cevap: Hayır. Emeklilikte 67 yaş sınırı 1964 ve sonraki yıllarda doğanlar için geçerli. Bundan önceki yıllarda doğanlar için emeklilik yaşı kademeli olarak 65’ten 67’ye yükseliyor.

2- 45 yıl prim yatıran, kesintisiz 63 yaşında emekli olabilir
Bu varsayımın da tam doğru olmadığını söyleyebiliriz. Almanya’da 45 yıl aralıksız sigortalı bir işte çalışanların, ‘uzun süreli çalışan sigortalıların sahip olduğu kesintisiz emeklilik hakkından’ yararlanabilir. Ancak bunun için, 63’ten 65’e kademeli olarak artan erken emeklilik yaş şartını yerine getirmiş olmak gerekiyor. Bilindiği gibi, erken emeklilik yaşı, 2012 yılında yapılan yasal düzenleme ile kademeli olarak artmaya başladı. Bu yıl da, hem erken emeklilik hem de yaş haddinden emekli olma yaşı, bir ay yükseliyor. Örneğin 1956 ve 1957 doğumlu olan sigortalıların emeklilik yaşı, 2023 yılı itibariyle 65 yıl 10 aya veya 65 yıl 11 aya yükselecek. Daha sonraki yıllarda doğanların emeklilik yaşı birer ay, 2024’ten itibaren ise her yıl ikişer ay yükselecek. Örneğin 1959 ve daha sonra doğanları, emeklilik yaşında iki aylık yükseltme uygulaması etkileyecek. Bu şekilde kademeli olarak artan emeklilik yaşı, 1964 ve daha sonra doğanlar için 67 yaşında sabitlenecek.

3- Emekliyken ek işte çalışırsam, aylığımdan kesinti olur.
Emeklilik döneminde çalışanların emekli aylığından kesinti yapılması uygulaması epeyce yumuşatıldı. Eskiden, gerçekten emekliler ek işten elde ettikleri gelir belirli bir sınırı aştığında, emekli aylığından kesinti yapılıyordu. Ancak bu uygulama 2023 yılı itibariyle tümüyle kaldırıldı ve yaş haddinden emekli olanlara, aylıklarından kesinti yapılmaksızın sınırsız kazanç elde etme imkanı getirildi. Diğer bir ifadeyle, 63 yaşında veya daha sonraki yaşta emekli olanlar, bir işte çalışarak istedikleri kadar gelir elde etmelerine rağmen, aylıklarından kesinti yapılmayacaktır. Bu uygulama, 35 yıl sigortalılık süresine sahip olanlardan emeklilik yaş şartını henüz yerine getirmeyenleri kapsıyor. Yaş haddinden emekli olanlar için zaten ek kazanç elde etmede sınır yok. Koronavirüs pandemisinin yaşandığı son iki yılda, erken emeklilere, ek kazançta muafiyet sınırı 6 bin 300 Euro’dan 46 bin 060 Euro seviyesine yükseltilmişti.

TAM VE KISMİ MALULLERDE DURUM NEDİR?
Bunun ötesinde, kısmi veya tam maluliyetten dolayı emekli olanlarda, ek kazanç nedeniyle aylıklarında kesinti yapılması uygulaması devam ediyor, ancak muafiyet sınırı artırıldı. Şöyle ki, tam malul olanlar, maluliyet aylıklarından kesinti yapılmadan elde edebilecekleri gelir sınırı 6 bin 300 Euro’dan 17 bin 272,50 Euro’ya yükseltildi. Kısmi malul olanlar için geçerli olan muaf gelir sınırını, son dönemde elde ettikleri gelire göre hesaplandığından, bu konuda net bir cevap almak isteyenlerin, bağlı oldukları emeklilik sigortası yetkililerine başvurmaları gerekiyor. Bu kapsama girenler için ancak şu tespiti sizlerle paylaşabiliriz: Kısmi malul olanlar için asgari muafiyet geliri sınırı 15 bin 989,40 Euro’dan 2023 yılı itibariyle iki katına, yani 34 bin 545 Euro’ya yükseldiğini söyleyebiliriz.
DEVAM EDECEK: Son yıllarda yüksekten prim yatanlara daha yüksek aylık bağlandığı doğru mu?

BUNU BILIYOR MUSUNUZ?
BERLİN VE BRANDENBURG’DA HÂLÂ KARANTİNA UYGULAMASI VAR
ALMANYA genelinde koronavirüs pandemisine ilişkin uygulanan tedbirler büyük ölçüde kaldırılıp alıştığımız normal yaşama geri dönülürken, iki eyalet var ki, buralarda hâlâ karantina uygulaması devam etmiyor. Evet yanlış okumadınız. Başkent Berlin ve Brandenburg eyaletlerinde yaşayıp da koronavirüs nedeniyle hastalananlar, en az beş gün karantinaya çekilmek zorundalar. Bu durumda olanlar, en erken hastalığın beşinci gününde, kendi başlarına yapabilecekleri antigen testinden çıkacak negatif sonuçla bir tür ev hapsi olan karantinadan çıkabilecekler.

DEVAM EDEN KISITLAMALAR NELER?
Her ne kadar, koronavirüs pandemisiyle mücadele kapsamında iki yılı aşkın süredir uygulanan kısıtlayıcı ve sınırlandırıcı uygulamalar büyük ölçüde tarihe karışırken, bazı eyaletlerde hastane ve huzur evlerinde hâlâ FFP-2 ibareli koruycu maske takma zorunluluğu uygulaması geçerliğini korumaya devam ediyor. Bunun dışında örneğin Hessen eyaletinde antigen test sonucu pozitif olanlar, karantinaya çekilmek değiller, ancak evden dışarıya çıktıklarında en az beş gün süreyle FFP-2 ibareli koruyucu maske takmak zorundalar. Aynı maskeyi takma zorunluluğu, örneğin Saarland eyaletinde, 1.5 metrelik sosyal mesafenin korunamadığı açık veya kapalı alanlar için geçerli. Saydığımız bu eyaletlerde, antigen testi pozitif sonuçlananlar işe ancak FFP-2 maskesiyle gidebilecekler.

NELER DEĞİŞTİ?
Bilindiği gibi 1 Mart itibariyle Almanya genelinde, otobüs veya tren gibi toplu taşıma araçlarında yolcuların maske takma zorunluluğu kaldırılırken, bu uygulama hastane veya huzur evi gibi, bağışıklık sistemi zayıf olan hasta ve yaşlı insanların barındığı mekânlar için 7 Nisan tarihine kadar geçerliliğini korumaya devam edecek. Bunun ötesinde hastane, huzur evi ve mobil bakım servislerinde çalışan sağlık personeli, koronavirüsten dolayı hastalanmaları halinde, en erken beş gün sonra ve en az 48 belirtisiz olma koşuluyla yapabilecekleri antigen veya PCR test sonucu negatif olması veya pozitif test olanlarda virüs gösterge yoğunluğu 30 veya daha yüksek olması halinde işlerine dönebilecekler.