Harç bitti, yapı paydos

ASLINA bakılırsa, geleceğin teknolojisi olarak lanse edilen elektrikli araba konusunda Almanya’da verilen teşvikler, bunun için oluşturulan fonda para olduğu sürece devam edecekti. Tahminlere göre bu teşviklerden önümüzdeki yılın sonuna kadar, elektrikli araba alıcıları yararlanabilecekti. Ancak şimdiye kadar kesin bir tarih bilinmiyordu. Tek bilinen şey şuydu: Teşvik primleri 2024’ten itibaren daha düşük olacaktı. Bu nedenle yıl sonuna kadar elektrikli araba teşvikinden yararlanmak isteyenler yoğun bir şekilde başvuruda bulunurken 18 Aralık tarihinden itibaren beklenmedik bir şekilde gelen sonlandırma kararı, tüketicilerde büyük hayal kırıklığı yarattı.

TEŞVİKLER NEDEN BİTTİ?
Federal Ekonomi ve Çevre Koruma Bakanlığı tarafından 17 Aralık Pazar günü yapılan açıklama ile kısa adı BAFA olan Federal Ekonomi ve Dış Ticaret Ofisi’ne 18 Aralık itibariyle teşvik başvurularının yapılamayacağının duyurulduğu karara giden süreç neydi?
Bilindiği gibi, koronavirüs pandemisi için ayrılan, ancak pandeminin geçen yıl sona ermesiyle birlikte artan 60 milyar Euro’luk kaynak, federal hükümetin kararıyla iklim koruması için harcanmak üzere federal bütçeye eklenmişti. Buna itiraz eden ana muhalefetteki Hıristiyan Demokrat Birliği Partisi’nin (CDU) başvurusuyla konu Federal Anayasa Mahkemesi’ne taşındı. Yüce Mahkeme, 2021 yılına ait bütçe için ayrılan kaynağın amaç dışı kullanılmasının anayasaya aykırı olduğuna hükmedince, federal bütçede 60 milyar Euro’luk açık oluştu. Federal hükümet, bütçe açığını kapatmak için apar topar elektrikli araba teşviklerinin sonlandırılması gibi bir dizi önlemler aldı.

ONAY ALANLARA YEŞİL IŞIK
Teşvik için başvuruda bulunup BAFA’dan önceden onay aldıysanız, teşvikten yararlanabilirsiniz. Bunu söyleyen Alman otomobil kulübü ADAC sözcüsü Katrin van Randenborgh, “Eğer teşvik onayınız varsa, azami 4 bin 500 Euro’yu alabilirsiniz” diyor. Söz konusu teşviki sonlandırma kararının duyurulduğu 17.12.2023’ten önce girişimde bulunan elektrikli araba sahiplerinin başvuruları, BAFA’nın verdiği bilgiye göre, giriş tarihine göre sıralamaya konulup sonuçlandırılacak. ADAC sözcüsü, BAFA’nın mevcut başvuruların fonda para olduğu sürece olumlu sonuçlandıracağını belirtiyor. Yani diğer bir ifadeyle, fonda para kalmazsa, ‘harç bitti, yapı paydos’ durumu ortaya çıkacaktır.

HÜKÜMET GERİ ADIM ATAR MI?
Peki, süre dolduktan sonra teşvik için başvuru yapmak isteyenler ne olacak? Mevcut duruma ve alınan karara göre, 17 Aralık’tan sonra başvuruda bulunanlar elektrikli araba teşvikinden yararlanamayacak. Hatta elektrikli araba alıp trafiğe kaydedilmiş olsa bile, teşvik başvurusu 17 Aralık tarihine kadar yapılmadıysa, tüm girişimler sonuçsuz kalacaktır. ADAC sözcüsü van Randenborgh, teşviklerin geri gelmesi konusunda ancak siyasal veya kamusal baskı aracılığıyla bir şeylerin değişebileceğini söylüyor. Sosyal Demokrat Parti (SPD), Birlik 90/Yeşiller ve Hür Demokrat Parti’den (FDP) oluşan trafik lambası koalisyonu üzerinde şu günlerde siyasi baskı had safhaya ulaştığına işaret eden ADAC sözcüsü, ‘Federal hükümet belki de bir düzeltme yapabilir’ diyor.

ARAÇ SATIN ALINDI, BUNDAN VAZGEÇEBİLİR MİYİM?
Teşvik miktarını almadan elektrikli aracın satın alımından vazgeçmek istiyorsanız ne olacak? “Bu sadece bireysel durumlarda mümkündür” diyor ADAC sözcüsü van Randenborgh. Bu durumun, teşvik priminin satın alma sözleşmesinin temelini oluşturduğu hallerde geçerli olacağı belirtiliyor. Aksi takdirde, genellikle satın alma sözleşmesinin feshedilmesi halinde, araba fiyatının yüzde 10 ila 15’i tutarında cezai ödeme söz konusu olacaktır. Uzmanlara göre, araba bayisi tarafından size sözlü veya yazılı olarak teşvik vaadinde bulunulduysa, o zaman bu vaade atıfta bulunarak, teşvikin tarafınıza ödenmesini talep edebilirsiniz. Finanztip adlı mali rehberlik platformu yazıişleri müdürü Hermann-Josef Tenhagen, konuya ilişkin yaptığı açıklamada, “Elektrikli arabanızı internetten aldıktan sonra 14 gün içinde satın alma sözleşmesini feshetme hakkına sahip olduğunuzu unutmayınız“ diyerek hatırlatmada bulunuyor.

BAZI ŞİRKETLER PRİMİ ÜSTLENİYOR
ADAC sözcüsü van Randenborgh ve Finanztip yetkilisi Tenhagen’in ortak görüşüne göre, birçok otomobil üreticisi, potansiyel müşterileri kaybetmemek için kesilen devlet teşvikini, gönüllü olarak kısmen veya tümünü araba fiyatından düşme yoluna gidecek. Bunun ilk işaretleri gelmeye başladı bile. Elektrikli araba üreticilerinin başında gelen Tesla şirketi, bu hafta başında yaptığı duyuruda, 2 bin 250 Euro’ya kadar olan üretici teşvikinin yanı sıra, 17 Aralık itibariyle sona eren devlet teşvikini teslimatı 2023 sonuna kadar sipariş verilen bazı modelleri için 4 bin 500 Euro’ya kadar araç fiyatından düşeceğini ve bu yolla teşvikin sonlandırılmasıyla oluşan finansman açığını bu yolla telafi edeceğini açıkladı. Bu uygulama, yasal bir zorunluluk değil, tamamen otomobil üreticilerinin gönüllülük esasına dayanan bir fırsat olacağı unutulmamalı.

BUNA HAZIRLIKLI OLUN!
MEKTUPLAR HEM PAHALANACAK HEM DE GECİKMELİ ULAŞACAK
Almanya’da Posta Kanunu’nda yapılması planan yasa değişikliği sonucu mektup gönderimleri daha uzun sürecek. 25 yıldır yürürlükte olan Posta Kanunu’na ilişkin değişiklik tasarısı hazırlayan Federal Ekonomi Bakanlığı’nın önergesi, bu hafta Federal Kabine’de kabul edildi. Bilindiği gibi Posta Kanunu’nun 1998’de yürürlüğe girdiği dönemde internet hâlâ ikincil bir rol oynuyordu ve online satışlar pek yaygın değildi ve mektup gönderme alışkanlığı yaygındı. Bugün ise e-mailler, kişiler arasındaki iletişimde revaçta. Mektupların modası geçmiş durumda. Online satışlar nedeniyle paket gönderimleri ise önemli oranda bir ağırlık kazanmaya başladı. Bu nedenle yasama organı, posta sektöründeki değişen şartlara göre düzenlemeleri uyarlamak istiyor. Posta reformu ile ne değişecek? Alman Posta İşletmesi, mektup taşımacılığında gelecekte daha az zaman baskısı yaşayacak. Örneğin mektup taşımacılığında gece uçuşlarından vazgeçilerek maliyetler düşürülmeye çalışılacak. Şu ana kadar, Alman Posta İşletmesi DHL, bugün atılan mektupların yüzde 80’ini bir sonraki iş günü teslim etmek zorundadır; öteki gün ise bu oran yüzde 95 olmalıdır. Değişiklik önergesine göre, gelecekte mektupların posta kutusuna atılmasından sonra yüzde 95 ihtimalle üçüncü iş gününde, yüzde 99 ihtimalle dördüncü gün alıcıya ulaşacak. Diğer bir ifadeyle, mektuplar daha yavaş taşınacak. Önümüzdeki yıldan itibaren posta ücreti de muhtemelen tekrar artacak. Ayrı bir yasayla belirlenecek posta ücretleri halihazırda 2024 sonuna kadar, standart bir mektup için 85 Cent, kartpostal için 70 Cent olarak geçerli. Alınan bilgilere göre, posta gönderimlerinin 2024’ten sonra mektup başına 1 Euro’ya yaklaşacak. Federal Kabine’de kabul edilen posta reform tasarısı, Federal Meclis ve ardından Eyaletler Meclisi’ne sunulacak. Yasama sürecinde kabul edilmesi söz konusu reform tasarısının 2024 ilkbaharında yürürlüğe girmesi bekleniyor.