Güncelleme Tarihi:
YÜZDE 30 ARTIŞ VAR
Yurt dışı borçlanmayı dış ülkelerde yaşayan Türkler açısından hayale dönüştüren bu değişikliklerden sonra, asgari ücrette yapılan ayarlamalara bağlı olarak günlük borçlanma miktarının da artmasıyla birlikte, 3201 sayılı yurt dışı borçlanma kanunu yoluyla Türkiye’den emekli olmak neredeyse imkânsız hale geldi. Günlük borçlanma miktarı, ne kadar mı oldu? İşte size bunun hesabını yapacağım bugünkü yazımda.
2025 yılı için geçerli olacak asgari ücreti belirleme çalışmaları kapsamında Asgari Ücret Tespit Komisyonu toplantılarını 2024 yılının son ayında gerçekleştirdi. Dördüncü toplantının ardından açıklama yapan Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan, 2025 yılı için geçerli olacak asgari ücreti yüzde 30 artışla 22 bin 104 TL olarak açıkladı.
NASIL HESAPLANIYOR?
Bilindiği gibi, yurt dışı borçlanma miktarı, günlük asgari ücretin yüzde 45’i üzerinden belirleniyor. Günlük asgari ücreti hesaplamak için, yeni tespit edilen asgari aylık ücreti 30’a bölmek gerekiyor ki, bu da 736.80 TL yapıyor. Bu şekilde hesapladığımız günlük asgari ücretin yüzde 45’ini alırsak, günlük borçlanma miktarı karşımıza 331.56 TL olarak çıkar. Emekli olmak için kimin ne kadar borçlanması gerektiği, kişinin durumuna göre değişkenlik gösterebilir. Emekli olacak kişilerin, bağlı bulundukları sosyal güvenlik statüsüne (SSK, Bağ-Kur, Emekli Sandığı, Banka Sandığı) göre belirlenmiş prim gün sayılarını tamamlamaları gerekiyor. 8 Eylül 1999 tarihine kadar Türkiye’de sigorta başlangıcı olanlarda yaş şartı aranmaksızın:
* SSK ve Banka Sandıkları için, kadın ve erkek sigortalılar ilk işe başlama tarihlerine göre 5 bin ila 5 bin 975 gün arasında değişen prim gün sayılarını tamamlamalıdır.
* Bağ-Kur ve Emekli Sandığı için, kadın sigortalıların 7 bin 200, erkek sigortalıların ise 9 bin prim gün sayısını doldurması gereklidir.
3 BİN 600 GÜNLE DE EMEKLİ OLMAK MÜMKÜN
08.09.1999 tarihine kadar Türkiye’de sigorta girişi olanlar, SSK’dan 3 bin 600 günle de emekli olabilirler. Ancak bunun için erkekler 60, kadınlar 58 yaş şartı aranır. Günlük yurt dışı borçlanma miktarına göre hesaplanan toplam borçlanma miktarları şu şekilde tespit edilebilir: 3 bin 600 gün için 1 milyon 193 bin 616 TL, 5 bin gün için: 1 milyon 657 bin 800 TL, 7 bin 200 gün için: 2 milyon 387 bin 232 TL ve 9 bin gün için: 2 milyon 984 bin 040 TL.
ALMANYA’DA ePA DÖNEMİ BAŞLADI
YENİ yıldan itibaren Almanya’da yaşayan sigortalılara çek kartı büyüklüğünde yeni bir sağlık sigortası kartlarının gönderileceğini basında çıkan haberlerde veya bağlı olduğunuz sağlık sigortanızdan son haftalarda gönderilen yazılı bildirimlerde okumuşsunuzdur.
Ancak sağlık sigortaları tarafından yapılan bu yenilik, sadece yeni yıldan itibaren tüm sigorta üyelerine gönderilmeye başlanacak yeni sigorta kartıyla mı sınırlı ve bu ePA’nın ardında yatan diğer yenilikler nedir? Evet, yeni yılla birlikte yürürlüğe giren bu yenilik sadece kart değişikliğiyle sınırlı değil elbette.
Bugünkü yazımda, 2025’te yürürlüğe giren ve sigortalıları kapsayan Elektronik Hasta Dosyası (ePA) hakkında tüm bilmeniz en önemli yönleri soru ve cevap şeklinde sizler için derledim.
AMAÇ KOLAY ERİŞİM SAĞLAMAK
Geniş çaplı yeniliğin ardında yatan amaç tüm sağlık verilerinin bir arada ve kolayca erişilebilir olması. Özellikle uzun bir hastalık geçmişine sahip olanlar, teşhisler, ameliyat raporları, doktor mektupları gibi belgelerini bir klinikten diğerine taşımak zorunda kalıyordu. Elektronik hasta dosyası (ePA), bu karmaşayı hem hastalar hem de klinikler için sona erdirmeyi amaçlıyor. 2025 yılının başında, yasal sağlık sigorta şirketleri, sigortalıları için bir ePA oluşturacak, eğer kişi bunu istemediğini açıkça belirtmemişse. İşte en önemli soruların yanıtları:
ELEKTRONİK HASTA DOSYASI (ePA) NEDİR, NASIL ANLAMALIYIM?
Elektronik hasta dosyası, gelecekte sağlık verilerimizin saklanacağı sanal bir dosya klasörüdür. Örneğin, doktor mektupları, laboratuvar sonuçları ve hastane taburcu belgeleri dijital olarak tek bir yerde toplanacaktır. Gelecekte diş sağlığı bonus kartı veya aşı kartı gibi belgeler de bu dosyada saklanabilecek. ePA’ya ilk kez bakan sigortalılar, başlangıçta dosyanın boş olduğunu fark edecekler. 2025’in başında kullanıma sunulduktan sonra doktorlar, yalnızca güncel tedavi belgelerini ePA’ya yüklemekle yükümlüdür. Ancak eski raporlar ve belgeler yüklenmeyecek. Sigortalılar, eski belgelerini kendileri yükleyebilir veya sağlık sigortası şirketlerinden bu konuda yardım isteyebilir. 2025’ten itibaren, sigorta şirketleri her 24 ayda iki kez olmak üzere en fazla 10 eski tıbbi belgeyi dijitalleştirecek.
Yıllar içinde ePA dolacaktır ve bir noktadan sonra hastalar tüm sağlık verilerine bir bakışta erişebilecek. Ancak, ePA’yı kullanmak tamamen isteğe bağlı olacak.
ELEKTRONİK HASTA DOSYASI (ePA) NE ZAMAN KULLANILMAYA BAŞLANACAK?
2025 yılında, ePA, bu uygulamayı yazılı olarak özellikle reddetmeyen tüm sigortalılar için otomatik olarak oluşturulacaktır. İlk önemli tarih 15.01.2025’tir. Bu tarihte, Hamburg, Franken ve Kuzey Ren-Vestfalya eyaletinin belirli bölgelerinde yasal sigortalılar için ePA uygulaması başlayacak. Her şey planlandığı gibi giderse, diğer sigortalılar bir ay sonra ePA’larına erişim sağlayabilecekler. Daha sonra doktorlar da ePA’yı bilgi ve belge yüklemekle yükümlü olacak. Ancak, sigorta uzmanlarının verdiği bilgiye göre, bu konuda gecikmeler olabilir çünkü kliniklerin önce yönetim yazılımlarını güncellemeleri gerekecek.
HASTA OLARAK ePA’NIN BANA SAĞLAYACAĞI AVANTAJLAR NELERDİR?
Yeni uygulamanın sigortalılara sağlayacağı avantajı üç örnekle açıklanabilir:
* Hastalık geçmişine daha iyi genel bakış: Hangi tarihte ameliyat oldum, bu göz damlasını ne zamandan beri kullanıyorum? Bu gibi sorular sıkça aile hekimine yöneltiliyor. Ancak birçok hasta, geçmiş hastalıklarını anlatmakta zorlanabilir veya tıbbi terimleri bilemeyebilir. Başka bir hekime veya kliniğe gittiğinizde, hastalığınızı anlatmakta zorlanabilirsiniz. ePA sayesinde yeni bir kliniğe geçiş yapmak daha kolay olacak, çünkü yeni klinik, ePA’da saklanan verilere erişebilecektir.
* Tıbbi belgelere erişim: Tüm tıbbi belgelerinizi bir yerde toplamak kolaylık sağlayacak. Bilindiği gibi birçoğumuz, sağlıkla ilgili bilgi ve belgeleri toparlamakta zorlanıyoruz. ePA bu konuda da büyük bir kolaylık sağlamayı ve tüm tıbbi belgelere kolay erişimi kolaylaştırmayı amaçlıyor.
* Acil durumlarda daha iyi tedavi: Önceden var olan hastalıklar veya yapılan tetkikler hakkında bilgi edinmek, acil durumlarda hayat kurtarıcı olabilir. Elektronik sağlık kartınızı yanınızda taşıyorsanız, bu kart sayesinde acil servislerde ePA’ya erişim sağlanabilir ve bu, tedavi için önemli bilgileri sunabilir.
GELECEK HAFTA: ePA’ya nasıl erişebilirim ve yeni uygulamayı reddedebilir miyim?