Göbeklitepe’de bulunan bira mı, keşkek mi?
Güncelleme Tarihi:
Berlin Büyükelçiliği’de düzenlenen ‘Anadolu’da Yerleşikliğin Kökeni ve Göbeklitepe’ konulu konferans büyük ilgi gördü. Yaklaşık 250 kişinin katıldığı konferansta konuşan Üniversitesi Tarih Öncesi Arkeolojisi Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi ve Göbeklitepe Bilim Danışma ve Eşgüdüm Komisyonu Başkanı Prof. Dr. Necmi Karul, Göbeklitepe ve çevresinde uygarlık tarihinin önemli kırılmalarının izlerinin görüldüğünü söyledi.
AĞIRLIKLI olarak Almanların ilgi gösterdiği konferansta Almanca konuşan Prof. Karul, şunları söyledi: “Bu izler, insanların yerleşik yaşama geçiş sürecini ifade ediyor. Yerleşik yaşam, birçok girdiyi de beraberinde getiriyor. Bir yerde yaşamak, kalabalıklar halinde yaşamak onu organize edecek ve yürütecek bir sistem oluşturmak, organizasyon, iş bölümü, artı ürün gibi birçok kavram ortaya çıkıyor. Bu kavramlara baktığımız zaman aslında bugünkü toplum düzenimizde ne varsa onun köklerini görebildiğimiz bir yer Göbeklitepe. Anıtsal yapılarıyla inançlar ve ritüeller ile ilgili izleri çok detaylı bir şekilde görebildiğimiz bir yer. Bu özelliğiyle diğerlerinden farklılaşıyor. Avcı toplulukların sembolik hayatı hakkında bize en fazla bilgi veren yer. Göbeklitepe ve çevresi çok ilgi görmeyi hak edecek kadar önemli kalıntılara rastlanılan bir bölge.”
“Geçen yıl Türkiye’de Göbeklitepe yılı ilan edildi. 500 bin kişi Göbeklitepe’yi ziyaret etti. Bunun büyük bir kısmı Türk vatandaşı. Konuya ilgi ve duyarlılık var. İnsanların geçmişlerini merak ediyorlar. Bu çok büyük bir avantaj bizim için. Türkiye’de yapılan çoğu kazı, genelde baraj veya diğer faaliyetler nedeniyle kurtarma kazıları. Göbeklitepe ve Karahantepe ise istisna. Burada akademik bir soru var. Hem bizim İstanbul Üniversitesi’nin hem Alman Arkeoloji Enstitüsü’nün bir birikimi, deneyimi var. Bir istisna olarak beraber bu iki projeyi birleştirip o bölgenin neolitiğini araştırmak üzere yeni bir sürece giriyoruz.”
Bir dinleyicinin Göbeklitepe’de bulunanlar arasında bira olduğunun belirtildiğini hatırlatması üzerine ise Karul, “Birada oksalat asit var. Göbeklitepe’de bulunan da o. Ancak oksalat keşkekte de var. Keşkek ise Anadolu’da düğünlerde özel günlerde topluca insanların bir araya geldiklerinde yedikleri bir yiyecek, böyle bir ilişki kurulabilir. Sonuç olarak eğer orayı bir Türk kazsaydı keşkek diyecekti, bir Alman kazdığı için bira dedi” değerlendirmesinde bulundu.
Berlin Büyükelçisi Ali Kemal Aydın da Türk ve Alman bilim insanlarının Göbeklitepe’de ortak çalışmalar ve işbirliğinin daha da derinleşmesini umut ettiğini söyledi. Göbeklitepe’deki bulguların insanları heyecanladırdığını belirten Büyükelçi Aydın, yaşamını yitiren eski Kazı Başkanı Prof. Dr. Klaus Schmidt’i de andı.
