Gıda fiyatlarındaki yükseliş 100 milyon insanı a?lığa itebilir

Zoellick, hafta sonunda Washington'da Dünya Bankası-IMF bahar toplantıları sırasında yaptığı a?ıklamada, yoksul ülkelerdeki yardıma muhta? insanlara gıda sağlamak i?in daha fazla yardım ve kü?ük ?ift?ilere destek ?ağrısında bulundu.

Zoellick, "Taslak analizlere dayanarak, son ü? yılda gıda fiyatlarının ikiye katlanmasının geliri düşük ülkelerde 100 milyon insanı a?lığa itebileceğini tahmin ediyoruz" diye konuştu.

Hükümetlerden, BM Dünya Gıda Programı'na (WFP) 1 Mayıs'a kadar ihtiyacı olan 500 milyon dolarlık acil yardım taahhütlerini hızla yerine getirmesini isteyen Zoellick, "Hükümetlerin mümkün olan en kısa sürede verdiği sözlere uyması ve diğerlerinin yeni taahhütlerde bulunmaya başlaması önemli. WFP'nin bu ?ağrıyı yaptığından beri fiyatlar daha fazla yükseldi, bu yüzden hükümetlerin hızlı hareket etmesi zorunlu" dedi.

Gıda fiyatlarının yüksek olması nedeniyle Haiti'de hükümetin ölümlere yol a?an ayaklanmalardan sonra hafta sonu düşmesi ve yağmalamaların, acil uluslararası eylemin önemine işaret ettiğini söyleyen Zoellick, Dünya Bankası'nın Haiti'ye gıda programları i?in ek olarak 10 milyon dolar yardım bağışladığını belirtti.

Zoellick, Dünya Bankası Kalkınma Komitesi'nin, yoksul ülkelerde tarımsal üretimi desteklemeyi ve kü?ük ?ift?ilere yardımcı olmayı ama?layan "Küresel Gıda Siyaseti i?in Yeni Sözleşme" önerisini onayladığını da belirtti.

Bu arada Fransa Tarım Bakanı Michel Barnier de BFM Radyosu'na yaptığı a?ıklamada, yükselen gıda fiyatlarını düzenlemek ve spekülasyonu önlemek i?in hükümetlerin harekete ge?mesi gerektiğini söyledi.
İnsanlar i?in yiyeceğin piyasa kurallarının ve uluslararası spekülasyonun merhametine bırakılamayacağını ifade eden Barnier, Avrupalıların kendilerine bunu bütün uluslararası organizasyonlarda sorması gerektiğini kaydetti.

ARTAN GIDA FİYATLARI

Gıda fiyatları son aylarda artan talep, bazı ülkelerde olumsuz hava koşullarının rekolteyi düşürmesi ve biyoyakıt i?in ürün yetiştirilmesine kullanılan arazinin artması yüzünden hızla yükseldi.

Temel gıda ürünleri buğday, pirin? ve mısır fiyatlarının yükselmesinin son 3 yılda tüm gıda fiyatlarının yüzde 83 artmasına yol a?tığını belirten Dünya Bankasına göre, ge?en yıl buğday ve pirin? fiyatları iki kattan fazla arttı.
Ekonomi kanalı Bloomberg'e göre, Mart 2007-Mart 2008 döneminde mısırın fiyatı yüzde 31, pirin?in fiyatı yüzde 74, soyanın fiyatı yüzde 87 ve buğdayın fiyatı yüzde 130 yükseldi.

Gıda ile enerji fiyatlarındaki hızlı yükseliş Haiti, Mısır, Endonezya, Bangladeş, Fildişi Kıyıları, Etiyopya ve Filipinler'de ayaklanmalara ve protestolara yol a?tı.

PİRİNÇ FİYATLARININ Y?KSELMESİ

Çin, Hindistan, Vietnam ve Mısır gibi dünyanın önde gelen pirin? üreticisi ülkeler stoklarını korumak ve enflasyonun yükselmesini önlemek i?in pirin? ihracatına kısıtlama getirirken, bundan en fazla etkilenen ülkelerin başında Bangladeş, Filipinler ve Afganistan geliyor.

Pirin? fiyatları, kötü hava koşulları yüzünden rekoltenin düşük olması, nüfusun ve gelirin arttığı bazı pirin? ithalat?ısı ülkelerde talebin artması, fiyatların daha fazla yükseleceği beklentisiyle, spekülatif ama?lı stok yapılması ile stokların düşük olması ve uzun dönemli tarımsal yatırıma sahip olunmaması nedeniyle yükseliyor.

ASYA ?LKELERİNDE DURUM

BM Gıda ve Tarım ?rgütü'ne (FAO) göre, dünyanın en büyük pirin? üreticisi Çin'de tüketiciler gelirleri yükseldiği i?in daha az pirin? tüketiyor. Çinliler pirin? yerine et ve süt ürünleri tüketimine yöneliyorlar.

Ancak, gıda enflasyonu nedeniyle sosyal ya da siyasi tansiyonun yükselmesinden endişe eden hükümet, tüketicilerini korumak i?in pirin? ihracatına bazı kısıtlamalar getirdi.

Çin Başbakanı Wen Jiabao, ülkesinin, 1,3 milyardan fazla nüfusunu beslemek i?in pirin? ihtiyacını giderebilecek kapasiteye sahip olduğunu ve 40-50 milyon ton pirin? stoku bulunduğunu söyledi.
Çin'den sonra ikinci büyük pirin? üreticisi Hindistan'da pirin?, 1 milyardan fazla nüfusun yüzde 65'inin temel gıdası konumunda bulunuyor.

Yetkililer, Hindistan'ın nüfusunu beslemek i?in yeteri kadar rezervi bulunmasından ötürü henüz bir kriz olmadığını söylese de hükümet, artan gıda fiyatlarını engellemek i?in pirin? ihracatını yasakladı.
Bangladeş'de pirin? fiyatlarının yükselmesi nedeniyle insanlar, 1974'deki kıtlıktan bu yana en kötü gıda sıkıntısıyla karşı karşıya bulunuyor.

Ge?en yıl ücretlerin artmadığı, ancak gıda fiyatlarının ikiye katlandığı ülkede yüzlerce yoksul aile günde bir öğünle yaşamaya ?alışıyor ve büt?elerinin yüzde 70-80'ini gıdaya harcıyor. Hükümet 2,6 milyon insana pirin? yardımında bulunuyor ve bazı ailelere düşük fiyatla pirin? veriyor.

ABD Tarım Bakanlığı'na göre, bir zamanlar pirin?te kendi kendine yeten Filipinler, ge?en yıl Nijerya, Endonezya ve Bangladeş'in önünde dünyanın en fazla pirin? ithalat?ısı ülke oldu. Son 20 yılda sulak arazilerinin yarıya yakınını kaybeden ve hızla kentleşen ülkede hızla büyüyen nüfusun i? talebi artırmasıyla pirin? fiyatları da yükseldi.
?lkede pirin? stoklarının düşük olması nedeniyle, hükümet pirin? ithalatını garanti altına almak i?in Vietnam ile bir anlaşma imzaladı, Tayland ile anlaşmaya ?alışıyor.

Dünyanın en büyük pirin? ihracat?ılarından Tayland'da, pirin? ihracatına şimdilik bir kısıtlama getirilmezken, hükümet pirin? ihracatını sınırlamayı düşündüğü haberlerini reddediyor.

Enflasyonu önlemek i?in pirin? stoklarından 2,1 milyon tonu piyasaya süren hükümet, ayrıca herhangi bir sıkıntıya girilmemesi i?in ihracat?ılara en az 500 ton pirinci bir kenara koyma kuralını uygulayacağını belirtiyor.