Gediz akamıyor

T?RKİYE'DE NERELER KURUDU...

Hava sıcaklıklarındaki artış, önlenemeyen kirlilik ve tarımsal sulama ama?lı kullanılması, Gediz Nehri'nin kurumaya yüz tutmasına neden olduğu kaydedildi. EGE'NİN EN B?Y?K İKİNCİ NEHRİ

Gediz Nehri Anadolu'dan Ege Denizi'ne dökülen Büyük Menderes Nehri'nden sonra ikinci büyük akarsu.

?nce Kütahya il sınırları i?inde akan Gediz, Uşak merkez il?eye bağlı Emirfakı Köyü'nün kuzeyinde Uşak topraklarına girer. Irmak, merkez il?enin Güre Bucağı'na kadar kuzey-güney yönünde akar. Bu bucağın yakınlarında batıya döner ve Salihli il?esinin kuzeydoğusundan Gediz Ovası'na girer ve güneyden Kemalpaşa Ovası'ndan gelen Nif Çayı'nı alarak Fo?a tepelerinin güneydoğusundan İzmir Körfezi'ne dökülür.

Irmağın kaynağı olan Murat Dağı'ndan Ege'de denize ulaştığı noktaya kadarki uzunluğu 401 km olup su toplama havzası ise 17.500 km?'dir.

Nehir üzerinde Manisa-Salihli İl?esi sınırları i?erisinde Demirköprü Barajı inşaa edilmiştir. Baraj bir yandan elektrik üretirken diğer yandan Gediz Ovasının tarımsal ama?lı sulanması i?in de kullanılmaktadır.

Sulama hattının Gediz Ovasına dağıtımı Salihli-Adala beldesinden yapılmaktadır. Bugün i?in Gediz Havzasının en önemli sorunu ekolojik kirlilik olmuştur. Ge?mişte, özellikle 80'li yıllarda yoğun olarak kum ve ?akıl ocaklarına ruhsat verilmiş olması, bir yandan doğal yapıyı bozarak faunayı olumsuz etkilerken diğer yandan nehrin su seviyesinin al?almasına neden olmuş ve bu da i?inden ge?tiği ovanın yer altı sularını olumsuz etkilemiştir.

Nehre, Demirköprü Barajına girmeden önce Uşak'ta başta dericilik olmak üzere ?ok sayıda sanayi tesisleri tarafından sanayi atıkları, keza Kula İl?esinde aynı şekilde her türlü atık ve Barajdan sonra da Salihli, Ahmetli gibi il?elerin atıkları deşarj edilmektedir.

Kirlilik o boyuttadır ki zaman zaman sığlaşan Nehri bırakın büyük bir su toplama havzası olan Barajda dahi özellikle rüzgarsız günlerde su üzerinde biriken pislikler, değişik renkteki kimyasal atık öbekleri, bir labaratuvar analizi değil fakat ?ıplak gözle dahi a?ık?a görülmektedir.

Gediz Nehri'nin bir?ok bölgesinde suyun iki parmakla öl?ülebilecek durumda bulunduğu, nehir yatağındaki bir?ok ağacın kesilmesinin de süreci hızlandırdığı öğrenildi.

Türkiye Ziraat Odaları Birliği Başkan Vekili ve Manisa Ziraat Odası Başkanı Nuri Sorman, şu anda Gediz'de tarımsal sulamanın mümkün olmadığını, Manisa merkeze bağlı Yeniharmandalı köyünden İzmir'in Menemen il?esine kadar olan bölgede suyun yok denecek kadar azaldığını, hemen hi? akmadığını bildirdi.

Sorman, şunları kaydetti: "Zaten var olan az su da sanayi ve belediyelerin evsel atıklarından oluşmaktadır. Bu suların tarımsal ama?lı sulamada kullanılması, tabii ki doğru değildir. Ama ?ift?imiz ?aresizlikten dolayı ürününü yetiştirebilmek i?in bu suları bile kullanmak zorunda kalmaktadır. Zamanında gürül gürül akarken kıymeti bilinmeyen sularımızı, bugün maalesef arar durumdayız."

Sorman, devletin ge?mişte yaptırdığı Ahmetli regülatöründen Gölmarmara gölüne takviye kanalının, suyun aktığı zamanlarda işletilememesi yüzünden Gölmarmara gölünde de su rezervinin azaldığını belirterek, bütün bunların Türk ?ift?isini olumsuz etkileyecek gelişmeler olduğunu kaydetti.