Gastronomide ‘KDV’ krizi

DEHOGA Güneybatı Teşkilatı Başkanı Fritz Engelhardt, 2025’te kurulacak yeni hükümete çağrıda bulunarak KDV oranının yeniden yüzde 7’ye düşürülmesini talep etti. Engelhardt, “Ülkemizin gastronomi sektöründe alarm seviyesi kırmızı. Pek çok işletme şimdiden kepenk indirdi, geri kalanlar ise iflasın eşiğinde” dedi. Koronavirüs salgını sırasında gastronomi sektörünü rahatlatmak için KDV oranı geçici olarak yüzde 19’dan yüzde 7’ye indirilmiş, enerji krizi nedeniyle bu uygulama 2023 sonuna kadar uzatılmıştı. Ancak 2024’ten itibaren oran yeniden yüzde 19’a çıkarıldı. Engelhardt, bu kararı ‘ekonomi açısından akıl dışı’ olarak nitelendirerek, “Tüm uyarılarımıza ve iyi gerekçelere rağmen alınan bu kararın zararları şimdi tüm şiddetiyle ortaya çıkıyor” diye konuştu.

ÇÖKÜŞ DERİNLEŞİYOR
Yüksek KDV oranı nedeniyle fiyat artışlarının müşterilere yansıtılamadığına dikkati çeken Engelhardt, işletmelerin yüzde 15’inin fiyatlarını artırmayı başarabildiğini, geri kalanların ise ya maliyetleri üstlenmek zorunda kaldığını ya yatırım planlarını iptal ettiğini ya da tamamen kapandığını belirtti. Dehoga’ya göre, kriz yalnızca KDV oranıyla sınırlı değil. Enflasyon ve ekonomik belirsizlik nedeniyle pek çok kişi dışarıda yemek yeme alışkanlığını bırakarak tasarruf yapmayı tercih ediyor. Bu durum, sektör genelinde ciddi kayıplara neden oluyor. 2024’ün ilk dokuz ayında restoran ve kafe gelirleri, enflasyondan arındırılmış verilere göre yüzde 5.7 oranında düştü.

4 BİN İŞLETME KAPANDI
Güneybatı Almanya’da gastronomi sektöründeki gelir kaybının yıl içinde giderek arttığına işaret eden Engelhardt, “Mayıs ayında gelirlerde bir önceki yıla göre yüzde 8.2’lik bir düşüş varken, bu oran eylül ayında yüzde 13.3’e yükseldi. 2019’dan bu yana, özellikle kırsal bölgelerde yaklaşık 4 bin işletme faaliyetini durdurdu” dedi. Engelhardt’a göre, bu gidişat düzeltilmediği takdirde sektör daha büyük bir çöküşle karşı karşıya kalacak.

TÜRK İŞLETMELER DE ZORDA
Gastronomi sektöründeki kriz, Almanya’daki Türk girişimcileri de derinden etkiliyor. Döner büfelerinden restoranlara ve kafelere kadar geniş bir yelpazede faaliyet gösteren Türk işletmeciler, düşen müşteri talebiyle mücadele ediyor. Özellikle döner sektörü, artan et ve enerji maliyetleri nedeniyle gelir kaybı yaşarken, bu durum tedarikçilerden yan sektörlere kadar birçok alanı olumsuz etkiliyor. Birçok girişimci, destek önlemlerinin hayata geçirilmemesi durumunda iflas riskinin büyüyeceğini belirtiyor. Türk girişimciler, hükümetin KDV indirimi gibi adımlarla sektöre destek olmasını talep ediyor. Gastronomi sektöründe Türk işletmelerin yaşadığı bu sıkıntılar, toplumun farklı kesimlerine ekonomik açıdan zincirleme etkiler oluşturuyor.