Franco dönemi mahkemede

İSPANYA’da Ulusal Mahkeme’nin yargıcı Baltasar Garzon, diktatör Franco (1939-1975) dönemindeki "kayıplar" konusunda soruşturma yapmaya yetkili olduğunu açıklayarak, aralarında şair Federico Garcia Lorca’nın da gömülü olduğu çok sayıda toplu mezarın açılması talimatı verdi.

Ülkenin en yüksek hakimi Garzon’un yazılı kararına göre, şair Lorca’nın Franco yanlısı milislerce öldürüldüğü dönemde 1936’da Granada yakınlarında infaz edilen Dioscoro Galindo adlı öğretmenin mezarının da açılmasına izin verildi.

Yakın zamana kadar, iki solcu militanın da gömülü olduğu toplu mezarın açılmasına karşı çıkan Garcia Lorca’nın ailesi, geçen ay El Pais gazetesine verdiği demeçte, artık buna karşı olmadıklarını açıklamışlardı.

Galindo isimli okul müdürünün torunu Nieves Galindo, dedesinin bu toplu mezarda gömülü olduğunun doğrulanması amacıyla Franco dönemi kurban yakınları derneğinin desteğiyle yargıç Garzon’a başvurmuştu.

Baltasar Garzon, daha önce, İç Savaş (1936-1939) ve diktatör Franco döneminde (1939-1975) öldürülenler ve kayıp olan yaklaşık 90 bin kişiyle ilgili ayrıntıları ortaya çıkarmak için, İspanya Başpiskoposlar Konferansı, Adalet ve Kültür bakanlıkları ile Madrid, Cordoba, Granada ve Sevilla belediyelerinden ellerindeki tüm belgeleri teslim etmelerini istemişti.

Hakim Garzon’un talimat yolladığı kurumlardan İspanya’daki Katolik Kilisesi’nin temsilcisi olan Başpiskoposlar Konferansı’nı kendisine bağlı 22 bin 827 kilisedeki Franco dönemine ait tarihi belgeleri açmak zorunda kalmıştı.

İç Savaş ve Franco döneminde yakınlarını kaybedenlerin kurduğu dernek, Ulusal Mahkeme’ye çok sayıda suç duyurusunda bulunmuştu.

FRANCO DÖNEMİNİN KAYIPLARI 114 BİN 226 KİŞİ OLARAK TESPİT EDİLDİ

İspanya’da iç savaş ve diktatör Franco döneminin kayıpları konusunda soruşturma açma kararı alan Ulusal
Mahkeme hakimi Baltasar Garzon, 17 Temmuz 1936 ile Aralık 1951 tarihleri arasında kayıp olanların sayısını 114 bin 226 olarak açıkladı.

Hakim Garzon’un açıkladığı karar metnine göre, şimdilik tespit edilen 114 bin 226 kaybın sayısının değişebileceği, bunun için uzman grubu oluşturulacağı bildirildi. Kayıp olanlardan 32 bin 289 gibi önemli bir çoğunluğunun başta Malaga ve Cordoba kentleri olmak üzere ülkenin güneyindeki Endülüs bölgesinde olduğu belirtildi.

Bu arada hakim Garzon’un kararı sonrasında açıklama yapan İspanyol hükümeti, mahkemenin istediği her şeyi yerine getirip, tüm işbirliğine açık olduklarını ifade etti. İç savaş ve Franco döneminde yakınlarını kaybedenlerin
oluşturdukları 22 dernek de mahkemenin kararını 'zafer' olarak yorumladı.

Hakim Garzon’un kararıyla aralarında ünlü şair Federico Garcia Lorca’nın da gömülü bulunduğu toplam 19 toplu mezarın açılması için işlemler başlatılırken, mahkeme, 1936-1939 iç savaş ve 1939-1975 Franco döneminde meydana gelen kurşuna dizerek öldürme ve insanlığa karşı işlenen suçlardan dolayı aralarında general Francisco Franco’nun da bulunduğu dönemin 35 üst düzey yetkilisini sorumlu olarak gösterdi.

Öte yandan hakim Garzon’un kararına itiraz edeceğini açıklayan Savcılık, mahkemenin böyle bir yetkisi olamayacağını savundu.